Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα δεδομένα μιας νέας μελέτης για το δημογραφικό ζήτημα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία εμφανίζει τον ταχύτερο ρυθμό πληθυσμιακής συρρίκνωσης στη χώρα, ενώ ταυτόχρονα μπαίνει σε μια περίοδο έντονης γήρανσης με σοβαρότατες συνέπειες για την εργασία, την υγεία και τη μελλοντική αναπτυξιακή της πορεία. Την ίδια στιγμή, ένας στους δύο νέους δηλώνει ότι σκέφτεται να εγκαταλείψει την περιοχή, ενώ το 30% των πολιτών 17-44 ετών δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν ή διστάζουν να αποκτήσουν παιδιά.
Η έρευνα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που συνδυάζει ποσοτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, δεδομένα από φορείς, έρευνα κοινού και ποιοτικές συνεντεύξεις συγκεκριμένων ομάδων, πραγματοποιήθηκε από την Palmos Analysis και παρουσιάστηκε τη Δευτέρα από την αντιπεριφερειάρχη Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Μελίνα Δερμεντζοπούλου, και τον διευθυντή ερευνών της εταιρείας, Πασχάλη Τεμεκενίδη. Τα αποτελέσματα θα αξιολογηθούν από την Περιφέρεια, θα ξεκινήσουν συζητήσεις με δήμους και πολίτες και στη συνέχεια θα διαμορφωθεί το Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό.
Η κ. Δερμεντζοπούλου τόνισε ότι «η συνολική εικόνα αποτυπώνει μια σαφή και έντονη πληθυσμιακή συρρίκνωση, με ελάχιστες εξαιρέσεις», υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα έχει πολυεπίπεδη και διαρθρωτική φύση και ήδη επηρεάζει την καθημερινότητα. Όπως είπε, η μελέτη αποδεικνύει πως απαιτούνται άμεσες στοχευμένες πολιτικές, ώστε η Περιφέρεια να γίνει πιο ελκυστική για νέους, οικογένειες και επενδύσεις, καθώς η αντιστροφή της τάσης απαιτεί οικονομικές, κοινωνικές και χωρικές παρεμβάσεις ταυτόχρονα.
Πληθυσμιακή κατάρρευση με επίκεντρο τους νέους
Η σύγκριση των απογραφών 2011 και 2024 δείχνει ότι ο πληθυσμός της Κεντρικής Μακεδονίας μειώθηκε κατά 5,7%, αγγίζοντας τους 1.778.896 κατοίκους. Τη μεγαλύτερη πτώση εμφανίζουν οι Περιφερειακές Ενότητες Σερρών, Κιλκίς και Πέλλας. Παράλληλα, εντυπωσιακή είναι η αύξηση κατά 43% των ατόμων ηλικίας 80+, ενώ οι ηλικίες 0-39 συρρικνώνονται δραματικά, με κορυφαία τη μείωση της ομάδας 30-39 ετών κατά 26,5%.
Ιδιαίτερα απαισιόδοξα είναι τα στοιχεία γεννήσεων-θανάτων: η δημογραφική ανανέωση έχει αποδυναμωθεί και η καθυστερημένη τεκνοποίηση δεν καλύπτει πια τις απώλειες. Το 2024 καταγράφηκαν 11.256 γεννήσεις έναντι 21.868 θανάτων, μια αναλογία περίπου 2 προς 1. Η τεκνοποίηση μετατοπίζεται κυρίως στις ηλικίες 30-39, ενώ στις ηλικίες 20-29 η επιθυμία για γονεϊκότητα έχει σχεδόν εκλείψει. Σύμφωνα με την Palmos Analysis, 4 στους 10 χωρίς παιδιά δηλώνουν ότι δεν θέλουν ή δεν ξέρουν αν θα αποκτήσουν, κυρίως λόγω οικονομικής ανασφάλειας (39%), αλλά και προσωπικών/επαγγελματικών λόγων. Δύο στους δέκα δεν επιθυμούν παιδιά γενικά.
Η μετανάστευση διαλύει την παραγωγική βάση
Μεγάλο μέρος της δημογραφικής πίεσης συνδέεται με τη μετανάστευση νέων, οι οποίοι μετακινούνται είτε προς Αθήνα είτε στο εξωτερικό, ενώ οι αγροτικές περιοχές χάνουν σοβαρό αριθμό ανδρών και γυναικών 20-39 ετών. Ένας στους τέσσερις γονείς 18-35 δηλώνει ότι τα παιδιά του ζουν ήδη εκτός Περιφέρειας, ενώ το 31% λέει ότι σχεδιάζουν να φύγουν στο μέλλον. Συνολικά, οι μισοί νέοι σκέφτονται να εγκαταλείψουν την Κεντρική Μακεδονία. Ενδιαφέρον εύρημα: το 26% σκέφτεται μετακίνηση εντός Περιφέρειας, δείχνοντας την εντεινόμενη αστικοποίηση και την ερήμωση της υπαίθρου. Κυρίαρχος λόγος μετακίνησης: εργασία (73%).
Όσοι ζουν στο εξωτερικό αναφέρουν ξεκάθαρα καλύτερες συνθήκες εργασίας, οργάνωσης πόλης και κοινωνικών υπηρεσιών. Όσοι μετακινήθηκαν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας αναγνωρίζουν ότι η Αθήνα προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες από τη Θεσσαλονίκη, παρά την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής.
Σε ό,τι αφορά την πιθανή επιστροφή τους, όσοι ζουν στο εσωτερικό δηλώνουν ότι θα επέστρεφαν μόνο αν βελτιώνονταν οι υποδομές και υπήρχαν σταθερές επαγγελματικές προοπτικές. Για εκείνους που μετανάστευσαν στο εξωτερικό, η επιστροφή συνδέεται περισσότερο με συναισθηματική ανάγκη, παρά με ρεαλιστικές συνθήκες εργασίας. Πολλοί επιθυμούν τα παιδιά τους να γνωρίσουν την ελληνική κουλτούρα, αλλά θα τους ενθάρρυναν να εργαστούν στο εξωτερικό.
Η ακρίβεια κυριότερη απειλή
Η ακρίβεια αξιολογείται ως το μεγαλύτερο πρόβλημα (69%), ακολουθούμενη από την ανεργία, την έλλειψη θέσεων εργασίας, τη γήρανση του πληθυσμού, τις ελλείψεις στις υποδομές και τις περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες. Οι απόψεις για την ποιότητα ζωής είναι μοιρασμένες.
Κύριοι λόγοι του δημογραφικού, σύμφωνα με τους πολίτες:
53% έλλειψη καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας,
40% επιλογή των νέων να μην κάνουν παιδιά,
28% απουσία προοπτικών ανάπτυξης.
Προτεινόμενες λύσεις από τους ερωτώμενους:
Αύξηση επιδόματος τεκνοποίησης και παιδιού (47%),
κίνητρα για νέους να μείνουν ή να εγκατασταθούν στην περιοχή (46%),
μέτρα για το στεγαστικό (44%),
ενίσχυση επιχειρήσεων για περισσότερες θέσεις εργασίας (40%).
Οι επτά θετικές εξαιρέσεις
Μόνο επτά από τους 38 δήμους της Περιφέρειας παρουσιάζουν μικρή πληθυσμιακή αύξηση: Ωραιόκαστρο, Θέρμη, Πυλαία-Χορτιάτης, Κορδελιό-Εύοσμος, Παύλος Μελάς, Καλαμαριά και Κασσάνδρα Χαλκιδικής. Στις υπόλοιπες περιοχές, κυρίως Σέρρες, Κιλκίς, Πέλλα και μέρη της Χαλκιδικής, η μείωση ξεπερνά το 10% και φτάνει έως το 33% στη Νέα Ζίχνη, αποκαλύπτοντας μια βαθιά, διαρθρωτική κρίση.
Όπως κατέληξε η κ. Δερμεντζοπούλου, «όλες οι πολιτικές μας πλέον θα στοχεύουν στην αντιμετώπιση του δημογραφικού, που αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα για το μέλλον της Περιφέρειας».
Διαβάστε επίσης
«Fast pass» βίζας αλλά μόνο για τους πλούσιους μετανάστες θεσπίζει η Βρετανία
ΕΕ: Συνεχίζεται ο αγώνας δρόμου για μείωση της εξάρτησης από την Κίνα και τις σπάνιες γαίες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.