Ανησυχία έχει προκαλέσει σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η είδηση ότι εντοπίστηκε δότης σπέρματος που ήταν εν αγνοία του φορέας γενετικής μετάλλαξης η οποία αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο καρκίνου. Όπως αποκάλυψε εχθές δημοσιογραφική έρευνα από 14 οργανισμούς, από τα δείγματα του εν λόγω προσώπου έχουν «γεννηθεί» τουλάχιστον 197 παιδιά σε όλη την Ευρώπη, κάποια από τα οποία δυστυχώς έχουν φύγει ήδη από τη ζωή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, επτά κλινικές στη χώρα μας έλαβαν σπέρμα από τον Δανό δότη, ωστόσο οι Αρχές δεν αποκρίθηκαν στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών, επικαλούμενες νομικά ζητήματα εμπιστευτικότητας.

Η Εθνική Αρχή Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στη χώρα μας εξέδωσε οδηγίες για ενημέρωση των οικογενειών που έχουν αποκτήσει παιδί με το γενετικό υλικό του Δανού δότη. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει το protothema.gr, έχουν ενημερωθεί οι Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής να παραπέμπουν τις οικογένειες σε γενετιστή, για συμβουλευτική αλλά και για γονιδιακό έλεγχο των παιδιών, ώστε να εντοπιστεί αν αυτά φέρουν την «επίμαχη» γονιδιακή μετάλλαξη που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.

Όπως έγινε γνωστό, στο πλαίσιο της σχετικής έρευνας από το δίκτυο ερευνητικής δημοσιογραφίας της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης, επτά ελληνικές Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής χρησιμοποίησαν δείγματα του Δανού δότη. Το ίδιο γενετικό υλικό διανεμόταν σε Μονάδες επί 17 χρόνια σε τουλάχιστον 12 χώρες, εκτός της Ελλάδας, όπως Κύπρο, Ολλανδία, Γερμανία, Ισπανία, Ιρλανδία και Πολωνία.

Σύμφωνα με την έρευνα, ο Δανός έδινε σπέρμα από το 2005 ως το 2022. Ωστόσο, στην Ελλάδα μέχρι και το 2017 δεν τηρούνταν Μητρώο σε αυτό το ευαίσθητο πεδίο σε ό,τι αφορά τους δότες και τις δότριες γενετικού υλικού, σπέρματος και ωαρίων αντίστοιχα. Ο νομοθέτης προέβλεψε ότι από τον ίδιο δότη μπορούν να γεννηθούν έως 10 παιδιά, αλλά η εικόνα είναι σαφής από τη λειτουργία του Μητρώου και μετά. Συνεπώς, για το προηγούμενο διάστημα, από το 2005 ως το 2017, το πεδίο είναι «γκρίζο» και οι Μονάδες πιθανόν να μην έχουν στοιχεία για τον έλεγχο που απαιτείται.

Σημειώνεται, πάντως, ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει νόμος που να ορίζει πόσες φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σπέρμα ενός δότη σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, κάθε χώρα θέτει τα δικά της όρια. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος δέχτηκε ότι αυτά τα όρια «δυστυχώς» παραβιάστηκαν σε ορισμένες χώρες και ότι «βρίσκεται σε διάλογο με τις αρχές της Δανίας και του Βελγίου».

Στο Βέλγιο, ένας δότης σπέρματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από έξι οικογένειες. Αντ’ αυτού, 38 διαφορετικές γυναίκες γέννησαν 53 παιδιά από τον ίδιο δότη. Το όριο στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι 10 οικογένειες ανά δότη.

Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας πρότεινε πρόσφατα ένα όριο 50 οικογενειών ανά δότη. Ωστόσο, ανέφερε ότι αυτό δεν θα μείωνε τον κίνδυνο κληρονομικότητας σπάνιων γενετικών ασθενειών. Αντίθετα, θα ήταν καλύτερο για την ευημερία των παιδιών που ανακαλύπτουν ότι είναι ένα από τα εκατοντάδες ετεροθαλή αδέλφια.

Διαβάστε περισσότερα στο protothema.gr