Μετά από σχεδόν δύο χρόνια εφαρμογής, το «καλάθι του νοικοκυριού» φτάνει στο τέλος του. Το μέτρο που σχεδιάστηκε για να συγκρατήσει τις ανατιμήσεις στα βασικά αγαθά κατά την περίοδο των έντονων πληθωριστικών πιέσεων, αποσύρεται σταδιακά, δίνοντας τη θέση του σε ένα νέο, πιο στοχευμένο πλαίσιο ελέγχου των τιμών, το οποίο ξεκινά από την τιμή παραγωγού.

Από το καλάθι στη διαφάνεια στην αλυσίδα αξίας

Η νέα στρατηγική του Υπουργείου Ανάπτυξης, υπό τον Κώστα Σκρέκα, μεταφέρει το βάρος από το ράφι προς την πηγή. Αντί να ελέγχονται οι τελικές τιμές στα σούπερ μάρκετ, το υπουργείο θα παρακολουθεί τη διαμόρφωση του κόστους από τον παραγωγό έως τον καταναλωτή, με στόχο να εντοπίζονται έγκαιρα τα στάδια όπου αυξάνεται αδικαιολόγητα η τιμή.

Η τιμή παραγωγού θα αποτελέσει πλέον το σημείο αναφοράς για τα νωπά προϊόντα – φρούτα, λαχανικά, ψάρια και κρέατα – στα οποία οι μεταβολές συχνά είναι έντονες, χωρίς να δικαιολογούνται πάντα από τις συνθήκες της αγοράς. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι έτσι θα ενισχυθεί η διαφάνεια και θα περιοριστούν τα φαινόμενα αισχροκέρδειας.

Ο απολογισμός του «καλαθιού»

Το μέτρο, που ενεργοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2022, λειτούργησε ως προσωρινό ανάχωμα σε μια περίοδο εκτόξευσης των τιμών στα βασικά αγαθά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της αγοράς, συνέβαλε στη σταθεροποίηση των τιμών σε περίπου 60 βασικές κατηγορίες προϊόντων και συγκράτησε μερικώς τις ανατιμήσεις στα σούπερ μάρκετ.

Ωστόσο, η σταδιακή ομαλοποίηση του πληθωρισμού και η ανάγκη για πιο δομικές λύσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού οδήγησαν στην απόφαση να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Όπως ανέφεραν αρμόδιες πηγές, το «καλάθι» είχε εξαντλήσει τη χρησιμότητά του, καθώς δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τις ρίζες του προβλήματος: το υψηλό κόστος παραγωγής, τις αυξήσεις σε ενέργεια και μεταφορές και τις στρεβλώσεις στη διακίνηση προϊόντων.

Νέος μηχανισμός ελέγχου τιμών

Το νέο σύστημα παρακολούθησης τιμών που προωθείται θα βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα αγοράς. Μέσω πλατφόρμας που θα διασυνδέεται με τα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, θα συγκεντρώνονται τιμές πώλησης από συνεταιρισμούς, εμπόρους και λιανεμπόρους, ώστε να προκύπτει μια καθαρή εικόνα για την εξέλιξη του κόστους σε κάθε στάδιο.

Με αυτόν τον τρόπο, το κράτος θα μπορεί να εντοπίζει σε πραγματικό χρόνο τις αλυσίδες προμήθειας όπου εμφανίζονται υπερβολικές αυξήσεις και να επιβάλλει διορθωτικές παρεμβάσεις ή κυρώσεις. Επίσης, σχεδιάζεται να υπάρξει τακτική δημοσίευση των μέσων τιμών ανά προϊόν, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό και τη δυνατότητα του καταναλωτή να επιλέγει πιο ενημερωμένα.

Η επόμενη μέρα στην αγορά

Η κατάργηση του «καλαθιού» σηματοδοτεί το τέλος μιας μεταβατικής περιόδου παρέμβασης στο λιανεμπόριο, αλλά και την αρχή μιας νέας εποχής ελέγχου με έμφαση στη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα των τιμών. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η νέα δομή θα λειτουργήσει υπέρ τόσο των παραγωγών όσο και των καταναλωτών, καθώς θα μειώσει τη συμπίεση των πρώτων και τις αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις των δεύτερων.

Την ίδια στιγμή, ο στόχος παραμένει διττός: περιορισμός των πληθωριστικών πιέσεων και στήριξη της εγχώριας παραγωγής. Όπως αναφέρουν στελέχη του Υπουργείου, η πολιτική αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο για τη δημιουργία μιας δίκαιης και ανταγωνιστικής αγοράς τροφίμων, με σαφή μηχανισμό εποπτείας και διαφάνειας από το χωράφι έως το ταμείο.

Διαβάστε ακόμη

Ελαιόλαδο: Γιατί έχει μπει στο μάτι ληστών και οργανωμένων κυκλωμάτων

Χρέη – ρεκόρ 3,7 δισ. ευρώ του Δημοσίου

Πλειστηριασμοί: Νέα σφυριά με… ιστορία για «Μύλοι Βλαχογιάννη» και «Ελφίκο» (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα