Δεν είναι συχνά που ένα μικροσκοπικό έντομο έρχεται να αμφισβητήσει όσα θεωρούσαμε δεδομένα για την εξέλιξη. Άριστα διατηρημένο απολίθωμα από την Κρητιδική περίοδο, ηλικίας περίπου 99 εκατομμυρίων ετών, εντοπίστηκε στην περιοχή Κάτσιν της Μιανμάρ και περιλαμβάνει προνύμφη κουνουπιού – το αρχαιότερο τέτοιο δείγμα που έχει καταγραφεί παγκοσμίως. Οι επιστήμονες δηλώνουν ότι «η τύχη χαμογέλασε» στην έρευνα, αφού η συγκυρία της σύλληψης ζωής μέσα σε ρετσίνι και ύδατα είναι εξαιρετικά σπάνια.

Η ανακάλυψη αυτή δεν αφορά απλώς ένα έντομο, αλλά ανοίγει ένα κεφάλαιο στο πώς τα κουνούπια—έμβια παράσιτα που σήμερα γνωρίζουμε κυρίως ως φορείς νόσων—είχαν ήδη εξελιχθεί σε μορφές με αιματοφαγική συμπεριφορά όταν βασίλευαν οι Τυραννόσαυροι.

Το εύρημα και τα χαρακτηριστικά του

Η προνύμφη περιλαμβάνει καινοφανές γένος, που οι ερευνητές ονόμασαν Cretosabethes primaevus, ανήκει στην ομάδα των Sabethini και δείχνει εκπληκτική ομοιότητα με σύγχρονα είδη κουνουπιών. Η στενή μορφολογία της και ο συνδυασμός των χρωμάτων, του στοματικού μηχανισμού και του περιβάλλοντός της υποδεικνύουν ότι η αιματοφαγία είχε εγκατασταθεί αρκετά νωρίς στην εξελικτική ιστορία του εντόμου. Η μελέτη υποστηρίζει ότι η διαφοροποίηση των κουνουπιών άρχισε ήδη στην Ιουρασική περίοδο, και η μορφολογία ουσιαστικά παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη για περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια.

Είναι αξιοσημείωτο πόσο σπάνιο είναι να διασωθεί μια υδρόβια προνύμφη σε κεχριμπάρι. Για να συμβεί αυτό, σημειώνουν οι ερευνητές, έπρεπε μια σταγόνα ρετσινιού να πέσει μέσα σε λίμνη ή στο εσωτερικό δέντρου όπου αναπαράγονταν τα έντομα — ένα γεγονός εξόχως απίθανο.

Η εξέλιξη της αιματοφαγίας και η σημασία

Η θεωρία μέχρι σήμερα υπέθετε ότι οι πρόγονοι των κουνουπιών τρέφονταν αρχικά με χυμούς φυτών και ότι η μετάβαση στην αιματοφαγία (ειδικά στη θηλυκή μορφή) έγινε πολύ αργότερα. Το νέο εύρημα αλλάζει αυτήν την εικόνα. Η διατήρηση της προνύμφης μέσα σε περιβάλλον που μοιάζει με σύγχρονες συνθήκες «λακκούβας» νερού αποδεικνύει ότι τα κουνούπια της εποχής βρισκόντουσαν ήδη μέσα σε υδροβιότοπους μικρής κλίμακας, όπως οι κοιλότητες δέντρων ή τα φυτικά φύλλα — όπως και σήμερα.

Με άλλα λόγια, η μορφολογία και η συμπεριφορά των κουνουπιών παρέμεινε σταθερή σε μεγάλο βαθμό για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Αυτό θέτει νέα δεδομένα για τη μελέτη των φορέων ασθενειών, της ικανότητας επιβίωσης και της εξάπλωσης παρασίτων σε παλαιά οικοσυστήματα.

Η ανακάλυψη της αρχαιότερης προνύμφης κουνουπιού δεν είναι ένα απλό παλαιοντολογικό εύρημα αλλά ένα παράθυρο στο παρελθόν της ζωής στον πλανήτη.

Υποδεικνύει πως η επαφή μεταξύ εντόμων και μεγάλων ζωικών ειδών (όπως οι δεινόσαυροι) ήταν πιο σύνθετη από ό,τι μέχρι τώρα υποθέταμε — και πως τα μικροσκοπικά παράσιτα είχαν ήδη εξειδικευτεί σε σχέσεις με άλλους οργανισμούς πολύ πριν εμφανιστεί ο άνθρωπος. Η φύση, για μια ακόμη φορά, κρύβει τις πιο μεγάλες εκπλήξεις στο πιο μικρό μέγεθος.

Διαβάστε ακόμη

Η Spotify σπάει τα ρεκόρ: 713 εκατ. χρήστες και νέα εποχή με αλλαγή ηγεσίας

Η μέθοδος των 2 λεπτών: Ο απλός τρόπος για να μειώσουμε την αναβλητικότητα

Ο Mr «Big Short» ξαναχτυπά: Έβαλε στο στόχαστρο Nvidia, Palantir με put options $1,1 δισ.

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα