Η δέσμευση άνθρακα και η αποθήκευσή του σε υπόγειους σχηματισμούς έχει προβληθεί τα τελευταία χρόνια ως μια ενδεδειγμένη λύση για την επιβράδυνση την κλιματικής κρίσης και την αντιστροφή της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Μάλιστα, σε λίγες χώρες έχουν ήδη ολοκληρωθεί κάποια πρώτα τέτοια έργα, ενώ προγραμματίζονται πολλά περισσότερα για το άμεσο μέλλον.

Ωστόσο, μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature διαπιστώνει ότι υπάρχουν πολύ λιγότερα κατάλληλα μέρη για αποθήκευση άνθρακα από ό,τι θεωρούμε μέχρι τώρα.

Τα «όρια»

Ειδικότερα, μετά τον έλεγχο των «επικίνδυνων» περιοχών, όπως αυτές που είναι ευάλωτες σε σεισμούς, μια ομάδα ερευνητών από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι η Γη μπορεί να αποθηκεύσει με ασφάλεια μόνο περίπου 1.460 γιγατόνους εγχυόμενου άνθρακα στις ιζηματογενείς λεκάνες της. Αυτή είναι μια τάξη μεγέθους μικρότερη από προηγούμενες εκτιμήσεις και αν «μεταφράσουμε» τον αποθηκευμένο άνθρακα σε πρακτικό όφελος για το κλίμα αρκεί μόνο για να μειώσει την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά περίπου 0,7 βαθμούς Κελσίου. Το χωρίζει δηλαδή τεράστια απόσταση από τους 6 βαθμούς Κελσίου που περιγράφονται σε διάφορες άλλες έρευνες.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες που πραγματοποίησαν την πρόσφατη έρευνα, η αποθήκευση άνθρακα δεν μπορεί πλέον να θεωρείται απεριόριστη λύση για να επαναφέρουμε το κλίμα μας σε ασφαλές επίπεδο.

Παράλληλα, βέβαια, η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), διακηρύσσει ότι τουλάχιστον κάποια αποθήκευση άνθρακα θα είναι απαραίτητη για την επίτευξη των διεθνών κλιματικών στόχων.

Και το βασικό ζήτημα είναι το…πόση, κάτι που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Κορυφαίος, μεταξύ αυτών, είναι το κατά πόσο οι χώρες σχεδιάζουν να μειώσουν τις εκπομπές έναντι της «αντιστάθμισής» τους, ειδικά από τομείς που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τον άνθρακα, και ασφαλώς αν σκοπεύουν να ξεπεράσουν τους 1,5 ή 2 βαθμούς Κελσίου της υπερθέρμανσης του πλανήτη και στη συνέχεια να επιστρέψουν σε μια πιο βιώσιμη θερμοκρασία αφαιρώντας τον άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Και αυτό το τελευταίο όμως είναι αμφίβολο αν μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη και σίγουρα εξαρτάται από την ποσότητα άνθρακα που θα πρέπει να αποθηκευτεί, την οποία ορισμένα σενάρια της IPCC εκτιμούν έως και 2.000 γιγατόνους μέχρι το 2100.

Οι κίνδυνοι

Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη, καμία προηγούμενη παγκόσμια ή περιφερειακή εκτίμηση του τεχνικού δυναμικού αποθήκευσης άνθρακα της Γης δεν έχει λάβει υπόψη βασικούς παράγοντες κινδύνου που θα καθιστούσαν ορισμένες περιοχές ακατάλληλες για αποθήκευση.

Ξεκινώντας από μια εκτίμηση όλων των δυνητικά διαθέσιμων τοποθεσιών αποθήκευσης, η μελέτη αποκλείει περιοχές που είναι πολύ ρηχές, πολύ βαθιές και πολύ επιρρεπείς σε σεισμούς, περιβαλλοντικά προστατευόμενες, αλλά και περιοχές κοντά σε σημεία όπου ζουν άνθρωποι. Αυτό μειώνει τη συνολική διαθέσιμη χωρητικότητα αποθήκευσης άνθρακα από 11.780 γιγατόνους σε μόλις 1.460 γιγατόνους CO2, εκ των οποίων το 70% βρίσκεται στην ξηρά και το 30% στον πυθμένα της θάλασσας.

Με βάση τους «κανόνες» της IPCC αυτό δίνει περίπου 0,4 έως 0,7 βαθμούς Κελσίου σε επίπεδο μειωμένης υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Υπάρχουν, όμως και γεωγραφικές ανισότητες στη δυνατότητα αποθήκευσης άνθρακα. Έτσι ενώ ορισμένοι μεγάλοι ρυπαντές του κλίματος, όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, έχουν πολύ χώρο για να αποθηκεύσουν με ασφάλεια άνθρακα, άλλοι στην Ευρώπη δεν έχουν. Εάν αυτές οι χώρες σκοπεύουν να ποντάρουν σοβαρά στην αποθήκευση άνθρακα πιθανότατα θα πρέπει να αναζητήσουν τοποθεσίες σε χώρες όπως της Αφρικής, που είναι ελάχιστα υπεύθυνες για την κλιματική αλλαγή.

Σύμφωνα με άλλους ερευνητές, τα σενάρια της IPCC που δίνουν 50% πιθανότητα περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα θα απαιτούσαν τη δέσμευση περίπου 9 γιγατόνων άνθρακα ετησίως (υποθέτοντας ότι οι καθαρές μηδενικές εκπομπές επιτυγχάνονται γύρω στο 2050). Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστούν πάνω από 160 χρόνια μέχρι ο κόσμος να φτάσει το όριο ασφαλούς αποθήκευσης άνθρακα που υπολογίστηκε στη νέα μελέτη.

Οι συγγραφείς της πάντως σημειώνουν ότι η ανάγκη αποθήκευσης θα μπορούσε να συνεχιστεί μετά την επίτευξη του θεωρητικού τους ορίου, ειδικά εάν οι χώρες εξακολουθούν να χρειάζονται αυτή τη λύση για να αντισταθμίσουν τις εκπομπές από τη γεωργία ή την καύση ορυκτών καυσίμων σε ορισμένους τομείς.

Μικρά αποτελέσματα

Υπάρχουν όμως και άλλοι επιστήμονες που εκτιμούν ότι παρά τη σημαντική προβολή γύρω από αυτή την τεχνολογία, μόνο περίπου 0,05 γιγατόνοι CO2 αποθηκεύονται επί του παρόντος μέσω δέσμευσης άνθρακα στο σημείο εκπομπής κάθε χρόνο. Όπως υποστηρίζουν, μέχρι στιγμής, τα περισσότερα από αυτά τα έργα δέσμευσης εγχέουν άνθρακα στο έδαφος για να βοηθήσουν στην εξόρυξη ακόμη περισσότερου πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ τελικά ένα μικρό ποσοστό CO2 απομακρύνεται από τον ατμοσφαιρικό αέρα.

Επομένως, έχουμε δρόμο μέχρι η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα να αποδώσει καρπούς…

Διαβάστε ακόμη

Λάμπρος Μπίσαλας (Sunlight): «Η Αμερική είναι για μας το Άγιο Δισκοπότηρο»

Έρχονται τα νέα ευρώ – Μαρίας Κάλλας στα χαρτονομίσματα των €5, Μπετόβεν στα €10 (pics)

Το υπουργείο Ανάπτυξης στο κυνήγι των χαμένων επιδοτήσεων – Ποιες επιχειρήσεις είναι στο στόχαστρο

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα