Στο κέντρο της Αθήνας, όπου είναι το στρατηγείο της ΕΚΤΕΡ, τα φώτα ανάβουν προτού ακόμη χαράξει. Είναι μόλις 4:30 το πρωί και ο Αθανάσιος Σίψας έχει ήδη πάρει θέση πίσω από το μεγάλο γραφείο του.
«Ξυπνώ νωρίς γιατί οι ώρες της ησυχίας είναι οι πιο δημιουργικές», λέει χαμογελώντας, καθώς τα πρώτα φώτα της πόλης σπάνε το σκοτάδι. Μελετά σχέδια, φτιάχνει προσφορές για τις επόμενες δημοπρασίες, παρακολουθεί έργα και οργανώνει τις τεχνικές ομάδες χωρίς τη φασαρία και τη βιασύνη της μέρας. Η φωνή του είναι σταθερή, χωρίς επιτήδευση, αλλά με εκείνη την εσωτερική δύναμη που έχουν οι άνθρωποι που έχουν μάθει να χτίζουν όχι μόνο στα έργα, αλλά και στη ζωή από το μηδέν. Πίσω του, στους τοίχους, φωτογραφίες από εργοτάξια, δρόμους, γεφύρια και κτίρια μοιάζουν να αφηγούνται μια ιστορία μισού αιώνα.

Η νέα εποχή της ΕΚΤΕΡ

Σήμερα οι προκλήσεις παραμένουν μεγάλες και η ανάγκη η επιχείρηση να αναπτυχθεί και να κρατήσει τον σταθερό ανοδικό βηματισμό της φέρνουν στο τραπέζι της στρατηγικής τη μετάβαση στην ανώτερη βαθμίδα εργοληπτικών πτυχίων. Η ΕΚΤΕΡ έχει ήδη καταθέσει αίτηση για αναβάθμιση από την 6η στην 7η τάξη, μπαίνοντας στη μάχη διεκδίκησης έργων χωρίς περιορισμό στους προϋπολογισμούς, με τον Αθανάσιο Σίψα να κρατά χαμηλούς τόνους για τα χρονικά περιθώρια. «Από τον νόμο υπάρχει προθεσμία εννέα μηνών για την επανάκριση, αλλά αυτή τη στιγμή η Επιτροπή του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων Δημοσίων Εργων (ΜΕΕΠ) δεν εξετάζει αιτήσεις. Η εικόνα είναι σκοτεινή», επισημαίνει. Παρ’ όλα αυτά, η επιλογή θεωρείται μονόδρομος: «Τα κριτήρια της 7ης τάξης είναι αυστηρά, αλλά στην 6η τάξη υπάρχει πλέον πληθωρισμός εταιρειών. Αναβαθμίζουμε το πτυχίο μας για να απευθυνθούμε σε έργα όπου δραστηριοποιούνται λιγότεροι παίκτες», τονίζει.

Η στρατηγική συνοδεύτηκε από την εξαγορά και τη συγχώνευση της ΕΚΤΕΡ με το πεντάστερο ξενοδοχείο «Summer Senses» που διατηρεί στην Πάρο για να εξασφαλίσει τα απαιτούμενα από τον νόμο ίδια κεφάλαια και αυξημένες δαπάνες για την προετοιμασία εισαγωγής της εταιρείας στην ανώτερη κατηγορία των τεχνικών έργων. Παρά τον αντίλογο που αναπτύσσεται ότι τα έργα λόγω ολοκλήρωσης του Ταμείου Ανάκαμψης λιγοστεύουν, ο κ. Σίψας βλέπει ευκαιρίες πέρα από τη χρηματοδότηση του RRF: «Ερχονται έργα οδοποιίας, σιδηροδρομικά, αποχετεύσεις και άλλες υποδομές μέσα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή από το νέο ΕΣΠΑ και πολλά ιδιωτικά έργα. Θα κινηθούμε εκεί όπου ο ανταγωνισμός θα είναι μικρότερος και η προστιθέμενη αξία μεγαλύτερη με μόλις 4 παίκτες (σ.σ.: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Ακτωρ, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ)», επισημαίνει.

Στην παρούσα περίοδο η εταιρεία μετρά ανεκτέλεστο περίπου 140 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα μάλιστα ανακηρύχθηκε ανάδοχος σε δύο έργα: το ξενοδοχείο «Six Senses» στο Πόρτο Χέλι, επένδυση ύψους 200 εκατ., όπου η ΕΚΤΕΡ ανέλαβε την πρώτη φάση αντί 26 εκατ. ευρώ, και μια οικιστική ανάπτυξη στον Πειραιά για την κατασκευή 245 μικρών διαμερισμάτων αξίας 17 εκατ. ευρώ. «Το κομμάτι των ΣΔΙΤ μας ενδιαφέρει επίσης και θα το αναπτύξουμε», λέει ο επικεφαλής της εταιρείας, που αναμένει τον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου για να ξεκινήσει τη σύμβαση των αστυνομικών σταθμών που έχει αναλάβει η κοινοπραξία ΕΚΤΕΡ – ΕΡΕΤΒΟ – ΤΕ.ΝΑ. με κατασκευαστικό αντικείμενο 50 εκατ. ευρώ και σταθερές ταμειακές ροές για τα επόμενα χρόνια. Η ΕΚΤΕΡ είναι επίσης προσωρινός μειοδότης σε επιμέρους έργα, όπως το κολυμβητήριο στον Δήμο Μενεμένης Θεσσαλονίκης, ενώ συμμετέχει σε νέους διαγωνισμούς, όπως στη νέα επένδυση της Εθνικής ύψους 200 εκατ. ευρώ στο Θριάσιο.

Ο ρόλος του τουρισμού

Το ξενοδοχειακό σκέλος λειτουργεί ως δεύτερος σταθερός πυλώνας ανάπτυξης για την εταιρεία. «Το υπάρχον ξενοδοχείο δουλεύει κανονικά και προχωράμε σε μια δεύτερη επένδυση στην Πάρο για ένα πεντάστερο συγκρότημα στις Κολυμπήθρες, σε ιδιόκτητη έκταση 328 στρεμμάτων, με χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και της Τράπεζας Πειραιώς. Περιμένουμε το Προεδρικό Διάταγμα για να εγκριθούν οι όροι δόμησης από το Συμβούλιο της Επικρατείας» λέει ο κ. Σίψας, έχοντας απέναντι τον Δήμο Πάρου και μερίδα της τοπικής κοινωνίας που αντιδρά στον υπερτουρισμό του νησιού.

Η πανδημία ανέδειξε τη δυναμική και την ευελιξία του ομίλου και στον τομέα της υγείας. Το 2020 η ΕΚΤΕΡ παρέδωσε σε μόλις 60 ημέρες τη νέα Μονάδα Εντατικής Θεραπείας 50 κλινών στο νοσοκομείο «Σωτηρία», ένα έργο-σύμβολο της περιόδου. Εκτοτε, η εταιρεία ενίσχυσε την παρουσία της στον κλάδο των νοσοκομείων με έργα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων και το νέο Κέντρο Ακτινοθεραπείας – Χημειοθεραπείας στο «Σωτηρία». Παράλληλα, έχει αναλάβει τεχνικά έργα στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και σε περιφερειακές υποδομές, αποδεικνύοντας την τεχνική της επάρκεια σε έργα υψηλής εξειδίκευσης.

Το 2024 η ΕΚΤΕΡ εμφάνισε καθαρά κέρδη 10,3 εκατ., αυξημένα κατά 15% σε σχέση με το 2023, ενώ ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε σε 86,24 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 9%. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων ξεπέρασε τα 100 εκατ. ευρώ, γεγονός που εξασφαλίζει σημαντική προβολή εσόδων για τα επόμενα χρόνια.

Από τα Καραμεσιναίικα της Αχαΐας, στα εργοτάξια

«Κατάγομαι από τα Καραμεσιναίικα, ένα μικρό χωριό του Νομού Αχαΐας που δεν υπάρχει ούτε στον χάρτη», λέει χαμογελώντας. «Οι γονείς μου ήταν αγρότες χωρίς κλήρο, εργάτες γης. Δούλευαν από τα χαράματα μέχρι να νυχτώσει για λίγα μεροκάματα. Αλλά ήμασταν μια οικογένεια βαθιά θρησκευόμενη, με αρχές και πίστη». Ο μικρός Θανάσης μεγάλωσε μέσα σε αυτή την απλότητα, ανάμεσα σε μυρωδιές από χώμα και θυμάρι, με το βλέμμα πάντα στραμμένο στο μέλλον. «Από το σπίτι μου πήρα τις αρχές μου: να είμαι εργατικός και τίμιος. Αυτό ήταν το μότο του πατέρα μου. Δεν είχαμε τίποτα, αλλά είχαμε αξιοπρέπεια». Τελειώνει το σχολείο στην Κάτω Αχαγιά, μια μικρή κωμόπολη, και φεύγει για την Αθήνα. «Ηρθα με μια βαλίτσα και λίγα χρήματα. Δούλευα τη μέρα, σπούδαζα τη νύχτα. Δεν ήξερα κανέναν. Πίστευα όμως ότι μπορώ να τα καταφέρω γιατί με ενδιέφερε να κάνω καλύτερη τη ζωή μου, να ανέβω επίπεδο».

Η πρώτη του δουλειά ως βοηθός μηχανικού στις κατασκευές έρχεται το 1972 στην τεχνική εταιρεία Ι.Γ. Κοροντζής, που θα γίνει το μεγάλο σχολείο για τον νεαρό Πατρινό. Από το πρώτο εργοτάξιο μέχρι το διοικητικό γραφείο, μαθαίνει τα πάντα για τον κόσμο των έργων. «Δούλευα ασταμάτητα. Είχα δίψα να μάθω. Κάθε μέρα έλεγα πως θα γίνω καλύτερος από την προηγούμενη». Η ζωή, όμως, έχει απρόβλεπτες διαδρομές. Οταν ο Ιωάννης Κοροντζής, ο άνθρωπος που πίστεψε σ’ εκείνον, πεθαίνει ξαφνικά στα 49 του, ο νεαρός μηχανικός βρίσκεται ξαφνικά επικεφαλής. «Ηταν βαρύ φορτίο. Επρεπε να κρατήσω μια εταιρεία με δεκάδες εργαζόμενους και μια οικογένεια πίσω της. Ηταν σαν να μου άφησε κληρονομιά όχι μια δουλειά, αλλά μια ευθύνη».

Η στροφή και το απρόσμενο τηλεφώνημα

Οταν το 1999 η οικογένεια Κοροντζή πουλά την εταιρεία στην ΑΤΤΙΚΑΤ, ο κ. Σίψας αποφασίζει να αποχωρήσει και να ρευστοποιήσει το πακέτο του 25% των μετοχών που είχε αποκτήσει στην κατασκευαστική κάνοντας ένα πρώτο «κομπόδεμα». «Μου πρότειναν να μείνω, αλλά είπα όχι. Δεν ήθελα να είμαι υπάλληλος εκεί που ήμουν αφεντικό. Είχα κουραστεί, ήθελα να ασχοληθώ με κάτι δικό μου και να επικεντρωθώ στα ξενοδοχεία. Ο κλάδος αυτός με είχε γοητεύσει». Ομως η ζωή είχε άλλα σχέδια. Ενα τηλεφώνημα θα αλλάξει τα πάντα.
«Με πήρε ο Γιάννης Τριανταφύλλου, εκ των βασικών μετόχων τότε της ΑΕΓΕΚ, και μου ζήτησε να βοηθήσω στο νοικοκύρεμα της ΕΚΤΕΡ που μόλις είχαν εξαγοράσει από τους ιδρυτές της. Εγώ δεν ήθελα να ξαναμπώ στις κατασκευές, αλλά προσφέρθηκα να το κάνω για έξι μήνες». Πήγε την 1η Σεπτεμβρίου του 1999 ως διευθύνων σύμβουλος. «Η εταιρεία τότε είχε προβλήματα παντού: δάνεια, εκκρεμότητες, ανοργάνωτα εργοτάξια. Δούλεψα όπως ήξερα, με πειθαρχία και σύστημα και μέσα σε λίγο καιρό την έφερα σε τάξη. Εκανα την έκθεση στους μετόχους δείχνοντας τον δρόμο της εξυγίανσης και νόμιζα πως τελείωσα. Αλλά με κράτησαν. Και τελικά, έμεινα 21 χρόνια»! Αργότερα, όπως τονίζει, πούλησε και τη δική του μικρή τεχνική εταιρεία, τον Ηφαιστο, ώστε η ΕΚΤΕΡ να μπορέσει να αποκτήσει πτυχίο 6ης τάξης. «Ετσι, έγινα μέτοχος. Ηταν ένα νέο ξεκίνημα σε μια εποχή δύσκολη, αλλά γεμάτη προκλήσεις».

Η κρίση, οι αποφάσεις και η επιβίωση

Τα χρόνια των ολυμπιακών έργων φέρνουν ευημερία. «Είχαμε ταμείο 13 εκατ. και σχεδόν καμία υποχρέωση. Ημασταν καθαροί. Οταν μας ζητήθηκε να δώσουμε ρευστότητα για να σωθούν άλλες εταιρείες του ομίλου, όπως η ΑΕΓΕΚ, αρνήθηκα. Είχαμε μια καθαρή και νοικοκυρεμένη εταιρεία και δεν θα το θυσίαζα». Η απόφαση αυτή αποδεικνύεται σωτήρια. «Η ΕΚΤΕΡ έμεινε όρθια όταν άλλες κατασκευαστικές κατέρρευσαν. Ηταν θέμα ευθύνης απέναντι στους εργαζόμενους και στην ίδια τη δουλειά. Είχα την πεποίθηση ότι τα 13 εκατ. θα έφταναν για έναν μήνα, η εταιρεία όμως χρειαζόταν γενναίες αποφάσεις για να βγει από το οικονομικό τέλμα», λέει ο κ. Σίψας. Οι τράπεζες τότε είχαν σταματήσει την έκδοση εγγυητικών επιστολών, γεγονός που εμπόδιζε τη συμμετοχή της στα έργα. «Εχοντας άριστες σχέσεις με το χρηματοπιστωτικό σύστημα και μη αθετώντας ποτέ πληρωμές, είχα χτίσει το προφίλ του αξιόπιστου πελάτη και γι’ αυτό η Alpha Bank δέχτηκε τότε να εξαιρέσει από την ποινή την ΕΚΤΕΡ, που συνέχισε να δουλεύει». Εκείνη την περίοδο ήρθε και η πρόταση από τους μετόχους της ΑΕΓΕΚ να αγοράσει την εταιρεία. «Στην πραγματικότητα αγόρασα πρώτα το 21% από μετοχές που είχαν ενεχυριαστεί έναντι δανείων από τέσσερις τράπεζες και αμέσως μετά το 13% που ήταν ενέχυρο στην Εμπορική που είχε εξαγοραστεί από την Alpha Bank. Μπαίνοντας στο ίδιο μαγκανοπήγαδο από το οποίο ξεκίνησα», αφηγείται ο κ. Σίψας.

Η επόμενη μέρα και η νέα γενιά

Σήμερα συνεχίζει να απασχολείται με τον κλάδο των κατασκευών, αν και με κάποια απόσταση, επικεντρωμένος στον στόχο της αναβάθμισης του πτυχίου στην 7η τάξη και στο νέο ξενοδοχείο στην Πάρο.
«Ο ανιψιός μου Κωνσταντίνος Σίψας-Μπούζας, 45 ετών, είναι ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΚΤΕΡ και ο Απόστολος Μπακογιάννης γενικός διευθυντής. Είναι η νέα γενιά που έρχεται δυναμικά στην εταιρεία», αναφέρει. Ο ίδιος δεν απέκτησε παιδιά. «Δεν ευτύχησα να κάνω παιδί, αλλά υιοθέτησα το παιδί της αδελφής μου. Το μεγάλωσα σαν δικό μου. Είναι η συνέχειά μου», αναφέρει.

Ο Αθανάσιος Σίψας στο κέντρο και αριστερά ο ανιψιός του, διευθύνων σύμβουλος της ΕΚΤΕΡ Κωνσταντίνος Σίψας -Μπούζας

«Σε λίγο παίρνω το πτυχίο μου από το Ωδείο Αθηνών»

Αν υπάρχει ένα κεφάλαιο στη ζωή του Αθανάσιου Σίψα που μιλά για ψυχή, εκτός από τις κατασκευές, αυτό είναι η μουσική. «Η ψαλτική ήταν πάντα μέσα μου. Από μικρός πήγαινα με τη μητέρα μου στην εκκλησία. Εκεί, στα παιδικά χρόνια, γεννήθηκε η αγάπη μου για τη βυζαντινή μουσική». Σήμερα, δεκαετίες μετά, στα 75 του χρόνια, έχει κάνει αυτό το παιδικό όνειρο πραγματικότητα. «Είμαι στο πέμπτο και τελευταίο έτος στο Ωδείο Αθηνών, όπου σπουδάζω Βυζαντινή Μουσική / Ψαλτική. Σε λίγο παίρνω το πτυχίο μου», λέει με μια λάμψη περηφάνιας.
Οσο οι περισσότεροι ξεκουράζονται τα Σαββατοκύριακα, εκείνος φορά το «ράσο» του ψάλτη: «Πηγαίνω όσο μπορώ στον Αγιο Διονύσιο στη Σκουφά ή στον Αγιο Γεώργιο Καρύτση στην Πλατεία Κλαυθμώνος και τα καλοκαίρια στην Παναγία την Εκατονταπυλιανή στην Πάρο. Η ψαλτική με ηρεμεί, με φέρνει κοντά στον Θεό». Για τον ίδιο, η πίστη δεν είναι τυπική συνήθεια, είναι στάση ζωής: «Μεγάλωσα σε σπίτι όπου ο σεβασμός, η προσευχή και η τιμιότητα ήταν αυτονόητα».

Η συνέπεια ως στάση ζωής

Με αυτές τις αρχές, όπως λέει, πορεύτηκε σε όλη του τη ζωή: «Δεν υπάρχει εργαζόμενος, προμηθευτής ή υπεργολάβος που να μην πληρώθηκε από μένα. Δεν υπάρχει τράπεζα ή Εφορία που να περιμένει να εξοφληθεί από την ΕΚΤΕΡ. Ημουν πάντα συνεπής», λέει με έμφαση. «Δεν με ενδιέφερε να γίνω πλούσιος, αλλά να είμαι σωστός στους συνανθρώπους μου και στην κοινωνία».
Οπως συνηθίζει να εξομολογείται στους συνομιλητές του, «το κακό με μένα είναι πως, αν με ρωτήσετε σήμερα, θα σας πω ότι δεν έχω κάνει τίποτα στη ζωή μου. Νιώθω ότι τα σπουδαιότερα είναι μπροστά. Λες και θα ζήσω αιώνια!». Χαμογελά, σηκώνοντας ελαφρά τους ώμους: «Οι γιατροί μού λένε να ηρεμήσω. Μα πώς; Οταν έχεις πάντα κάτι να χτίσεις, κάτι να προσφέρεις, δεν σταματάς ποτέ».

Διαβάστε ακόμη 

Οι Αυστραλοί αγοράζουν σπίτια στο «The Ellinikon» (pic)

Γιώργος Μαλτέζος (EBRD): Πώς θα έρθουν ξένοι επενδυτές στην ελληνική αγορά ακινήτων

Η Αθήνα στριμώχνεται στο Μετρό της

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα