Πυκνή δόμηση, σκυρόδεμα και απουσία πρασίνου. Κάπως έτσι συνοπτικά αποτυπώνεται το αστικό τοπίο στις σύγχρονες πόλεις. Οι σκληρές επιφάνειες από τσιμέντο που απορροφούν θερμότητα την ημέρα και την απελευθερώνουν τις βραδινές ώρες, ενισχύουν το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, δηλαδή υψηλότερες θερμοκρασίες στο αστικό περιβάλλον συγκριτικά με εκείνες σε περιαστικές και αγροτικές περιοχές.

Επιπλέον, τα ψηλά κτίρια και οι στενοί δρόμοι εγκλωβίζουν τη θερμότητα, οδηγώντας σε περισσότερες «τροπικές νύχτες», όταν το θερμόμετρο δε δείχνει κάτω από τους 20 βαθμούς Κελσίου.

Το φαινόμενο αυτό επηρεάζει την ποιότητα ζωής, την κατανάλωση ενέργειας και τη δημόσια υγεία, ιδίως κατά τους θερινούς μήνες. Τα δέντρα και οι πράσινοι χώροι αναδεικνύονται σύμμαχοι στην αντιμετώπισή του, προσφέροντας φυσική σκίαση, μείωση της θερμοκρασίας και βελτίωση του μικροκλίματος.

Ποια, όμως, είναι τα καταλληλότερα δέντρα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της αστικής θερμικής νησίδας;

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βαλένθια στην Ισπανία για τη μελέτη τους χρησιμοποίησαν αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης για να αναλύσουν τη θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης και να καταλήξουν στο σωστό είδος φυτών ή δέντρων για τον μετριασμό της θερμοκρασίας.

Υποστηρίζουν ότι η αξιοπιστία της μεθόδου τους ξεπερνά το 80% και σύμφωνα με αυτή εντόπισαν τρία είδη: Μελία ή Αγριοπασχαλιά (Melia azedarach), Αγγελική (Pittosporum tobira), Φτελιά (Ulmus minor).

Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Building and Environment, το πρώτο αναπτύσσεται με γοργό ρυθμό και έχει μεγάλα παχιά φύλλα, το δεύτερο έχει ιδιαίτερη ανθεκτικότητα στην ξηρασία και η μορφή του είναι ιδανική για στενούς δρόμους, ενώ το τρίτο διαθέτει πλατύ φύλλωμα, αλλά η χρήση του έχει μειωθεί εξαιτίας της ευπάθειάς του σε ασθένειες.

Όπως υποστηρίζει στο Conversation ο επικεφαλής της μελέτης και καθηγητής Μηχανικής και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης στο Πανεπιστήμιο της Βαλένθια, Ντανιέλ Χάτο-Εσπίνο, και τα τρία είδη προσαρμόζονται καλά στο μεσογειακό κλίμα, ωστόσο τα δύο πρώτα προέρχονται από την Ασία και μόνο το τρίτο είναι γηγενές ευρωπαϊκό.

Σύμφωνα με τον ειδικό είναι σημαντικό «να δοθεί προτεραιότητα στη φύτευση ιθαγενών ειδών, τα οποία προσαρμόζονται καλύτερα στο τοπικό περιβάλλον και παρουσιάζουν μικρότερους οικολογικούς κινδύνους στα αστικά οικοσυστήματα».

Και τα τρία ωστόσο αποτελούν καλές επιλογές για πόλεις όπως οι ισπανικές Βαλένθια, Μάλαγα και Σεβίλλη, όπου καταγράφονται θάνατοι από την ακραία ζέστη.

Την ίδια στιγμή, επισημαίνει ο καθηγητής, δεν αρκεί μόνο το κατάλληλο είδος, αλλά και η σωστή κατανομή των δέντρων στις πόλεις, καθώς συνήθως συγκεντρώνονται σε πάρκα και κεντρικούς δρόμους, αφήνοντας τις πιο ευάλωτες γειτονιές με ελάχιστη ή καθόλου βλάστηση.

Ο Χάτο-Εσπίνο τονίζει ότι για να αντιμετωπιστεί η αστική ζέστη, δεν αρκεί η φύτευση περισσότερων δέντρων, αλλά ο στρατηγικός σχεδιασμός γύρω από το είδος και το σημείο τοποθέτησής τους.

Για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης της θερμοκρασίας, της καλύτερης ποιότητας αέρα και της ενίσχυσης της βιοποικιλότητας στα αστικά κέντρα, τα δέντρα πρέπει να ενσωματωθούν σε τοπικά δίκτυα πρασίνου, συνδεδεμένα με πάρκα και κήπους.

Απαραίτητα, επομένως, είναι δέντρα προσαρμοσμένα στο τοπικό κλίμα, με υψηλή ικανότητα σκίασης και εξατμισοδιαπνοής, ιδίως σε περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο και είναι λιγότερο πράσινες.

Η φύτευση δέντρων, επισημαίνει ο ειδικός, αποτελεί μέτρο αστικού σχεδιασμού που όχι μόνο καταπολεμά τη ζέστη, αλλά συμβάλλει στην ευημερία και την υγεία όλων των πολιτών.

Διαβάστε ακόμη 

Τι περιμένει τη Γαλλία (και τον Μακρόν) μετά και την 5η παραίτηση πρωθυπουργού σε 24 μήνες

Όλες οι παροχές και φοροελαφρύνσεις του νέου κρατικού προϋπολογισμού (πίνακες)

Γιατί μάς μαγεύουν οι ιστορίες των νέων που επιστρέφουν στα χωριά τους για να αρχίσουν μια νέα ζωή

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα