Σε φάση έντονης αναδιάταξης εισέρχεται η αγορά των πλωτών τερματικών σταθμών επαναεριοποίησης LNG (FSRU), καθώς το κόστος κατασκευής νέων μονάδων έχει εκτοξευθεί, την ώρα που ο ανταγωνισμός μεταξύ χωρών εντείνεται. Τα νέα έργα καλούνται πλέον να υλοποιηθούν χωρίς τις γενναίες ευρωπαϊκές επιδοτήσεις του παρελθόντος, σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον τιμών και αυξανόμενων επιλογών για τους αγοραστές.

Την ίδια στιγμή, τερματικά LNG σε χώρες όπως η Πολωνία, η  οποία ετοιμάζεται για το δεύτερο FSRU, η Λιθουανία και η Κροατία λειτουργούν ήδη ή επεκτείνονται, έχοντας το πλεονέκτημα τόσο γεωγραφικής εγγύτητας προς τις αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης όσο και χαμηλότερων συνολικών μεταφορικών επιβαρύνσεων. Ιδιαίτερα η Κροατία και η Πολωνία έχουν επωφεληθεί από πολύ υψηλά ποσοστά επιδότησης έως και 80%, γεγονός που τους επιτρέπει να προσφέρουν χαμηλότερες ταρίφες και υψηλότερες αποδόσεις. Διόλου αμελητέα δεν είναι η παρουσία της Τουρκίας με πέντε FSRU  και άλλα δύο στα σκαριά καθώς αποκτά τεράστια δυναμικότητα LNG. Με τον τρόπο αυτό  ενισχύει τον ανταγωνισμό τιμών παρότι είναι στο στόχαστρο της Ευρώπης για τις προμήθειες ρωσικού αερίου.

Ο ιδρυτής της Gastrade Δημήτρης Κοπελούζος που λειτουργεί το πρώτο FSRU στην Αλεξανδρούπολη προέβλεψε χθες σε ενημερωτική συνάντηση με δημοσιογράφους ότι το κόστος για την δημιουργία του δεύτερου τερματικού που σχεδιάζει η εταιρεία στη Θράκη έχει εκτιναχθεί στα 650 εκατομμύρια.

Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο FSRU της Αλεξανδρούπολης είχε συνολικό κόστος περίπου 490 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 226 εκατ. ευρώ προήλθαν από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Η ύπαρξη αυτής της επιδότησης διαφοροποίησε καθοριστικά τα οικονομικά δεδομένα του έργου, σε αντίθεση με το δεύτερο FSRU, το οποίο σχεδιάζεται σε ένα περιβάλλον χωρίς αντίστοιχη ευρωπαϊκή στήριξη.

Όπως τόνισε ο κ. Κοπελούζος, η παγκόσμια αγορά LNG εισέρχεται σε φάση έντονης υπερπροσφοράς. Νέες μονάδες υγροποίησης τίθενται σε λειτουργία διαδοχικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, με προσθήκη νέας παραγωγικής γραμμής σχεδόν κάθε μήνα, ενώ σημαντικές νέες ποσότητες που υπολογίζονται σε 48 εκατ. τόνους αναμένονται και από το Κατάρ τους επόμενους 8 μήνες, παράγοντες που η εκτίμηση είναι ότι θα ρίξουν το κόστος του LΝG. Αντίθετα για το ρώσικο αέριο προέβλεψε ότι για τα επόμενα 20 χρόνια θα απέχει από την ευρωπαϊκή αγορά.

Το LNG, όπως υπογράμμισε, δεν είναι προϊόν που μπορεί να αποθηκευτεί μακροπρόθεσμα και η διάθεσή του πρέπει να γίνεται άμεσα. Αυτό σημαίνει ότι σε συνθήκες μεγάλης προσφοράς οι παραγωγοί θα αναγκαστούν να πουλούν σε χαμηλότερες τιμές.
Ήδη, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν, οι διαφορές τιμής μεταξύ LNG και ρωσικού αερίου είναι μικρές. Σήμερα όπως αναφέρθηκε οι spot τιμές του LNG (άμεση αγορά χωρίς μακροχρόνιο συμβόλαιο  που η τιμή του αποτυπώνεται στον Ολλανδικό κόμβο TTF), είναι χαμηλότερες περίπου 2,6 ευρώ ανά μεγαβατώρα από το ρωσικό αέριο.

Το FSRU Αλεξανδρούπολης ως στρατηγικό έργο

Ο κ. Κοπελούζος υπενθύμισε χθες ότι το FSRU της Αλεξανδρούπολης σχεδιάστηκε σε μια εποχή χωρίς πόλεμο και ενεργειακή κρίση, με βασικό στόχο τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία εξαρτώνταν αποκλειστικά από το ρωσικό φυσικό αέριο, χωρίς διαπραγματευτική ισχύ. Το FSRU της Αλεξανδρούπολης αποτέλεσε την εναλλακτική λύση που έσπασε αυτό το μονοπώλιο και, όπως αποδείχθηκε, λειτούργησε έγκαιρα, καθώς η τελική επενδυτική απόφαση ελήφθη μόλις έναν μήνα πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Το ενεργειακό κενό των 30–35 bcm στη Νοτιοανατολική Ευρώπη

Σύμφωνα με τα στοιχεία των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς, το τέλος του ρωσικού φυσικού αερίου δημιουργεί ενεργειακό κενό 30–35 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως στη Νοτιοανατολική Ευρώπη το 2030. Ωστόσο, η δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος εξαγωγών αθροίζει 8,5 δισ. κ.μ. αερίου (5,5 δισ. μέσω του ΙGB και 3,5 δισ. μέσω Σιδηροκάστρου) και θα φτάσει στα 10 δισ. κ.μ. με την ολοκλήρωση του αγωγού Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας (1,5 δισ. κ.μ.) που κατασκευάζεται γεγονός που σημαίνει ότι δεν δικαιολογούνται απεριόριστα νέα FSRU. «Με τις παρούσες συνθήκες αυτός που θα επιλέξει να επενδύσει σε νέα τερματικά θα είναι ευεργέτης για τη χώρα» δήλωσε χαρακτηριστικά ο επιχειρηματίας για να επισημάνει τις προκλήσεις της αγοράς.

Η Gastrade, όπως τόνισε ο κ. Κοπελούζος, διαθέτει καθοριστικό πλεονέκτημα: λειτουργεί ήδη το πρώτο FSRU, γνωρίζει τα τεχνικά και λειτουργικά ζητήματα και έχει υφιστάμενη πελατειακή βάση.

Οι ίδιοι πελάτες που χρησιμοποιούν το πρώτο FSRU είναι αυτοί που συζητούν για το δεύτερο, γεγονός που ενισχύει τη βιωσιμότητα του έργου – υπό την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλιστούν μακροχρόνιες συμβάσεις με ισχυρές εγγυήσεις. Χθες ο διευθύνων σύμβουλος της Gastrade Κώστας Σιφναίος επιβεβαίωσε πάντως ότι η εταιρεία συνομιλεί με την Helleniq Energy για τη σύναψη μακροχρόνιου συμβολαίου προμήθειας LNG.

Οι απαιτήσεις του νέου FSRU

Σε αντίθεση με το πρώτο FSRU, το νέο έργο απαιτεί μεγαλύτερης διάρκειας συμβάσεις και αυξημένες εγγυήσεις από τους πελάτες. Ο λόγος είναι απλός: σε ένα έργο ύψους 650 εκατ. ευρώ, ο κίνδυνος πρόωρης αποχώρησης πελατών λόγω αλλαγής συνθηκών είναι κρίσιμος και πρέπει να περιοριστεί. Για να είναι ανταγωνιστικό ένα δεύτερο ελληνικό FSRU, τονίστηκε επίσης ότι θα πρέπει να μειώσουν τις ταρίφες οι χώρες του Κάθετου Διαδρόμου που σήμερα δημιουργούν ένα ακριβό κόστος.
Η διοίκηση της Gastrade δεν απέκλεισε μετοχική διερεύνηση της εταιρείας τονίζοντας ότι οι σημερινοί μέτοχοι δεν επιλέχθηκαν τυχαία αλλά προσέφεραν προστιθέμηνη αξία στο έργο. Σε ερώτηση αν συνομιλεί με το αμερικανικό DFC είπε ότι είναι ανοικτός σε συζητήσεις και αν υπάρξει κάποια συγκεκριμένη πρόταση θα την εξετάσει. Διευκρίνισε πάντως ότι το DFC χορηγεί δάνεια και ότι χρηματοδοτικό ενδιαφέρον για το έργο έχει ήδη εκδηλωθεί από ελληνικές και ξένες τράπεζες.

Ρεβυθούσα: κλειστά slots έως το 2036

Ένα ακόμη στοιχείο που επηρεάζει την αγορά είναι το γεγονός ότι τα slots στη Ρεβυθούσα έχουν ουσιαστικά κλείσει έως το 2036, κυρίως από Έλληνες χρήστες. Αυτό περιορίζει τη δυνατότητα νέων εισαγωγών LNG από το συγκεκριμένο τερματικό και ενισχύει τη σημασία της Αλεξανδρούπολης για την κάλυψη μελλοντικών αναγκών.
Τέλος, τα στελέχη της Gastrade αναφέρθηκαν και στις δυνατότητες αναβάθμισης του υφιστάμενου FSRU. Με αλλαγές στη λειτουργία των αντλιών και περιορισμό του βαθμού εφεδρείας, η δυναμικότητα μπορεί να αυξηθεί από τα 5,5 bcm προς τα 6,5–6,6 bcm.

Φθηνότερο ρεύμα με το καλώδιο

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο μεγάλο πρότζεκτ του ομίλου Κοπελούζου που είναι το καλώδιο Ελλάδας –Αιγύπτου, η διοίκηση το παρομοίασε χθες με την λογική του  “Σχεδίου Μάρσαλ” για τον 21ο αιώνα. Η συνολική επένδυση υπολογίζεται στα 13 δις. με σκοπό  να εξασφαλίσει στην ελληνική βιομηχανία ηλεκτρικό ρεύμα έως και 45% φθηνότερο, αλλάζοντας τους όρους ανταγωνιστικότητας και δημιουργώντας προϋποθέσεις επανεκκίνησης της παραγωγικής βάσης της χώρας. Ήδη το ενδιαφέρον από την βιομηχανία είναι μεγάλο με αποτέλεσμα όπως δήλωσε χθες διευθύνων σύμβουλος της Elyca Group Γιάννης Καρύδας να έχουν υπογραφεί 48 μνημόνια με εγχώριες και βαλκανικές επιχειρήσεις –βιομηχανίες.

Το νέο καλώδιο θα παρέχει στην ελληνική αγορά ενέργειας 22 ΤWh σταθερής, πράσινης και χαμηλού κόστους ενέργεια, από την Αίγυπτο. Υπολογίζεται ότι από τις 22 TWh που θα εισάγονται στην ελληνική αγορά, οι 11 TWh προορίζονται για τη βιομηχανία και οι υπόλοιπες για τις νέες βιομηχανίες που θα δημιουργηθούν, για τα data center, για τον οικιακό καταναλωτή, αλλά και για τον αγροτικό καταναλωτή μειώνοντας κατά 21 ευρώ/Mwh το κόστος της ενέργειας σην χονδρική, δηλαδή κατά 25%.

Η τελική επενδυτική απόφαση για το GREGY, αναμένεται επίσης να ληφθεί το 2026, «Θα κάνουμε πάλι την Ελλάδα μια βιομηχανική χώρα», δήλωσε ο κ. Κοπελούζος, υπενθυμίζοντας ότι μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ η ΔΕΗ είχε λάβει 94 εκατ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί σήμερα σε περίπου 1,3 δισ. ευρώ, για την κατασκευή των μονάδων που έφεραν τον εξηλεκτρισμό και στήριξαν τη μεταπολεμική βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας.

«Σήμερα, 77 χρόνια μετά, επενδύουμε 13 δισ. ευρώ στο GREGY για να φέρουμε φθηνό και σταθερό ρεύμα στη βιομηχανία και να ξαναδώσουμε αναπτυξιακή δυναμική στην ελληνική οικονομία. Αυτό καθιστά το GREGY το σημαντικότερο έργο που υλοποιείται σήμερα στη χώρα», τόνισε, προσθέτοντας ότι το καλώδιο θα καταστήσει την Ελλάδα εξαγωγικό κόμβο ηλεκτρικής ενέργειας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στα πρότυπα του ρόλου που έχει αποκτήσει στην αγορά φυσικού αερίου μέσω του FSRU Αλεξανδρούπολης.

Διαβάστε ακόμη

ΑΚΤΟΡ: Ξεκινά στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου Αθηνών η διαπραγμάτευση των νέων ομολογιών

Prodea Investments AEEAΠ: Επενδύσεις ύψους 440 εκατ. ευρώ σε ξενοδοχεία και logistics

Τράπεζα Πειραιώς: Ενισχύεται η καταναλωτική πίστη – Η εικόνα στα προγράμματα στέγασης

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα