Η έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, χθες, από το Υπουργικό Συμβούλιο, θέτει στην τελική ευθεία την κατάθεσή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οδηγώντας ταυτόχρονα και σε αναπροσαρμογές που αγγίζουν και το σκέλος της ενέργειας.
Πρόκειται, όπως τόνισε και ο πρωθυπουργός, για ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα το οποίο προσδοκάται ότι θα κινητοποιήσει σχεδόν 60 δισ. ευρώ. Το σχέδιο εδράζεται σε τέσσερις πυλώνες, με αυτόν της «πράσινης μετάβασης», -στον οποίο περιλαμβάνονται όλα τα ενεργειακά έργα και δράσεις-, να είναι πρώτος και να προγραμματίζεται ότι θα απορροφήσει περί το 37% των συνολικών πόρων που αναμένεται να διαμορφωθούν σε 32 δις ευρώ.
Κάτι που επιβεβαίωσε χθες και ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης αναφερόμενος στην μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής και τονίζοντας ότι «παραπάνω από το 1/3 των πόρων του σχεδίου θα διοχετευτούν σε δράσεις που αφορούν τον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας». Περιέγραψε μάλιστα και τους συγκεκριμένους τομείς, όπως το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», εμβληματικά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων, μία σημαντικότατη χωροταξική μεταρρύθμιση σε όλη την Επικράτεια, τη στροφή στις ΑΠΕ, τις ηλεκτροκίνητες συγκοινωνίες, καθώς και την αποτελεσματική προστασία της βιοποικιλότητας.
Έτσι, στις προτεραιότητες του ενεργειακού σκέλους αναμφισβήτητα μπαίνουν τόσο το φιλόδοξο εγχείρημα της απολιγνιτοποίησης, όσο οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις, αλλά και η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και κατοικιών.
Τα κονδύλια του «Εξοικονομώ» και η «Ηλέκτρα»
Στο πλαίσιο αυτό και με βάση τις πληροφορίες για την τελική διαμόρφωση του σκέλους για την ενέργεια, προβλέπεται ότι ποσό ύψους 1,3 δισ. ευρώ θα κατευθυνθεί αποκλειστικά για το νέο κύκλο του προγράμματος «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» που αφορά κατοικίες. Χωρίς σε αυτό το ποσό να περιλαμβάνονται τα εξαγγελθέντα αντίστοιχα προγράμματα για τις τουριστικές και τις άλλες επιχειρήσεις.
Υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έχει θέσει ως εθνικό στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων έως το 2030. Προς την κατεύθυνση αυτή, λειτουργεί το πρόγραμμα «Ηλέκτρα», συνολικού προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, με μεσοπρόθεσμο στόχο την εξοικονόμηση 230.000 MWh έως το τέλος του 2025. Πρόσφατα συμφωνήθηκε η χρηματοδότηση με 375 εκατ. ευρώ από την ΕΤΕπ, για την επιτάχυνση της υλοποίησης έργων ενεργειακής αναβάθμισης σε δημόσια κτίρια (σχολεία, νοσοκομεία, υπουργεία, δημόσιες υπηρεσίες κ.α.), ενώ προβλέπεται, κατά πληροφορίες, ένα επιπλέον κονδύλι 200 εκατ. ευρώ, για τα κτίρια του δημόσιου τομέα, που δεν είναι σαφές αν θα ενσωματωθεί στο «Ηλέκτρα» ή θα αποτελέσει ξεχωριστό πρόγραμμα.
Τι έρχεται για ΕΛΑΠΕ, ΔΕΔΔΗΕ και PPAs
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ψαλίδι μπαίνει από το Ταμείο Ανάκαμψης στην ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής. Για τη χρηματοδότηση του μεγάλου ενεργειακού έργου, το ΥΠΕΝ είχε προτείνει χρηματοδότηση περίπου 400 εκατ. ευρώ. Μετά την απόσυρση του σχεδίου η Μεγάλη διασύνδεση της Κρήτης καταβάλλεται προσπάθεια να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ.
Παράλληλα, όλα δείχνουν ότι χαμηλώνει ο πήχης των προσδοκιών όσον αφορά την ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ, όπου έχει υποβληθεί αίτημα από την Αθήνα για διασφάλιση 200 εκατ. ευρώ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι κατά τις συζητήσεις που συνεχίζονται, η Κομισιόν δεν φαίνεται, μέχρι στιγμής, διατεθειμένη να δεχθεί την αναδρομική χρηματοδότηση για το έλλειμμα των προηγουμένων ετών, αλλά, – στο βαθμό που αυτό τελικά ενταχτεί στο Ταμείο Ανάκαμψης-, η χρηματοδότηση να αφορά μόνο όποιο έλλειμμα δημιουργηθεί εφεξής.
Αντίστοιχα, για τον ΔΕΔΔΗΕ τα νεότερα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το συνολικό κονδύλι το οποίο θα διατεθεί για έργα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης του δικτύου, καθώς και την υπογειοποίηση κρίσιμων τμημάτων του, αλλά και για το project της αντικατάστασης των αναλογικών ρολογιών με τους «έξυπνους μετρητές» δεν θα υπερβαίνει τα 350 εκατ. ευρώ. Από αυτά, στόχος είναι τα 200 εκατ. ευρώ να διατεθούν μόνο για το κομμάτι των «έξυπνων μετρητών». Ταυτόχρονα, όμως, θεωρείται βέβαιο ότι η υλοποίηση των απαραίτητων έργων (όπως οι υπογειοποιήσεις) θα προχωρήσει με την εξασφάλιση πόρων από το επενδυτικό πρόγραμμα του ΔΕΔΔΗΕ.
Εκτός της χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης οδηγείται η επιδότηση για τα PPAs, δηλαδή τα «πράσινα» διμερή συμβόλαια μεταξύ παραγωγών-προμηθευτών και μεγάλων καταναλωτών, όπως οι βιομηχανίες.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι διεργασίες βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, καθώς μετά την επικείμενη αναλυτική παρουσίαση της τελικής συνολικής πρότασης για το Ταμείο Ανάκαμψης, θα ακολουθήσει η συζήτηση στη Βουλή και η κατάθεσή της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί τα μέσα Απριλίου. Η χώρα μας θα είναι μια από τις πρώτες που θα υποβάλει το τελικό σχέδιο πριν τη λήξη της σχετικής προθεσμίας (τέλος Απριλίου), με στόχο την επίσπευση της έλευσης των πόρων, με τις πρώτες εκταμιεύσεις να υπολογίζονται, -με τα σημερινά δεδομένα-, κοντά στο φθινόπωρο.