Αιολική Ενέργεια: Τα ρεαλιστικά όρια ανάπτυξης της αγοράς

Το ημερολόγιο έγραφε 1982, όταν η ΔΕΗ σε συνεργασία με τη γερμανική Μ.Α.Ν. προχωρούσε στο πρώτο, διεθνώς, πείραμα λειτουργίας αιολικού πάρκου, με την εγκατάσταση 5 ανεμογεννητριών, ισχύος 20 KW η καθεμιά στην Κύθνο. Έναν χρόνο μετά και πάλι η ΔΕΗ εγκατέστησε στο νησί υβριδικό αιολικό-φωτοβοτλαικό σύστημα καθώς και υβριδικό με φωτοβολταικό και μπαταρίες.

Έκτοτε έχουν περάσει 4 δεκαετίες και εκείνη η ιστορική αφετηρία μοιάζει τόσο μακριά, όσον αφορά την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα και τόσο κοντά, αν αναλογιστούμε ότι από τότε είχαν τεθεί σε εφαρμογή υβριδικά έργα, τα οποία αποτελούν και σήμερα την αιχμή του δόρατος για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ.

Η ελληνική ιστορία στην αιολική ενέργεια περιέχει πολλούς ενδιαφέροντες, αλλά ξεχασμένους «θύλακες» όπως την εγχώρια κατασκευή ανεμογεννήτριας από τη ΔΕΗ, την ΕΑΒ και την ΠΥΡΚΑΛ σε συνεργασία με το ΕΜΠ.

Όμως το ζητούμενο είναι τώρα, που βρισκόμαστε «αιώνες» μπροστά σε επίπεδο τεχνολογικής υποδομής και μεγέθους, ποια μπορεί να είναι η «επόμενη μέρα».

Τα στοιχεία που έδωσε χθες, -Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας-, η ΕΛΕΤΑΕΝ καταγράφουν την αισιόδοξη εκτίμηση για την «κλειδωμένη» αύξηση του μεριδίου στο ενεργειακό μίγμα. Ταυτόχρονα, όμως, αποκαθιστούν σε ρεαλιστικές βάσεις την εμφανιζόμενη εκρηκτική τάση ανάπτυξης. Διαχωρίζουν, δηλαδή την…υπερπαραγωγή βεβαιώσεων παραγωγού από τα πραγματικά όρια ανάπτυξης της αγοράς.

Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ, το σύνολο των εν λειτουργία και πλέον ώριμων έργων υπολογίζεται σε 5,9 GW, ενώ, το σύνολο των εν ισχύ Βεβαιώσεων Παραγωγού και των αντίστοιχων αιτήσεων φτάνει στα 46,8 GW.

Το μέγεθος της ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας για την επόμενη δεκαετία προσδιορίζεται από τους στόχους του υφιστάμενου ΕΣΕΚ που θέτει τον πήχη στα 7.000 MW έως το 2030. Δεδομένης της αναθεώρησης του ΕΣΕΚ προκειμένου να ενσωματωθεί η αύξηση του Ευρωπαϊκού στόχου για το κλίμα το 2030 σε 55% μείωση των εκπομπών (σε σχέση με τον προηγούμενο στόχο 40%) ο πήχης μπορεί να ανέβει μέχρι και τα 11 GW. Και αυτός θα επιτευχθεί κυρίως από τα ώριμα αιολικά πάρκα, δηλαδή όσα επιβίωσαν της μακράς αδειοδοτικής διαδικασίας και έχουν πιθανά επιλεγεί από τους διαγωνισμούς της ΡΑΕ, αλλά παράλληλα έχουν ήδη καταθέσει υψηλές εγγυητικές επιστολές και τέλη (προς τον ΑΔΜΗΕ και τη ΡΑΕ) ή είναι ήδη υπό κατασκευή.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η εικόνα για την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα διαμορφώνεται σήμερα ως εξής:

Α.

Αιολικά Πάρκα σε λειτουργία: 4.268 MW

Αιολικά πάρκα που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς ή είναι υπό κατασκευή: 1.722 MW

Σύνολο εν λειτουργία και πλέον ώριμων έργων: 5.990 MW

Σύνολο Βεβαιώσεων Παραγωγού και Αδειών Παραγωγής Αιολικών Πάρκων 30.295 MW

Εκκρεμή αιτήματα για χορήγηση Βεβαιώσεων Παραγωγού 16.595 MW

Σύνολο εν ισχύ ΒΠ και αιτημάτων για ΒΠ : 46.890 MW

Σύνολο υπό ανάπτυξη αιολικών πάρκων με μικρότερο βαθμό ωριμότητας : 40.900 ΜW

Β.

Έτσι, κατά την εκτίμηση της ΕΛΕΤΑΕΝ «είναι φανερό ότι ακόμα κι αν ο στόχος του νέου ΕΣΕΚ για το 2030 αυξηθεί σχεδόν κατά 50%, ο πρόσθετος όγκος αιολικής ισχύος έως το 2030 αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 10% των υπό ανάπτυξη αιολικών πάρκων».

Και τούτο καθώς όπως εξηγεί δεν απεικονίζουν τη μελλοντική πραγματικότητα, οι χάρτες ή οι γραφικές παραστάσεις που κυκλοφορούν και θεωρούν λανθασμένα ότι θα υλοποιηθούν όλα τα έργα των 40GW, που είναι υπό ανάπτυξη.

Απλοποίηση και αλλαγή νοοτροπίας

Στο πλαίσιο αυτό η ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί απαραίτητο να αποσαφηνιστεί το ακριβές περιεχόμενο της Βεβαίωσης Παραγωγού που χορηγείται από τη ΡΑΕ. Δηλαδή ότι δεν πρόκειται για κάποια άδεια που παρέχει δικαίωμα υλοποίησης της επένδυσης, αλλά για βεβαίωση ότι κάποιος φορέας

(α) έχει καταχωρήσει στο πληροφοριακό σύστημα της ΡΑΕ το ενδιαφέρον του να διερευνήσει αν μπορεί να αδειοδοτήσει αρχικά και να υλοποιήσει στη συνέχεια μια επένδυση Α.Π.Ε. σε συγκεκριμένη θέση και

(β) έχει αποκτήσει το νόμιμο δικαίωμα να κάνει αυτή τη διερεύνηση εκτελώντας όλες τις απαραίτητες μελέτες και ενέργειες αδειοδότησης εντός των προθεσμιών που προβλέπει η νομοθεσία.

Το Υπουργείο, όπως υποστηρίζει, πρέπει να προωθήσει ταχύτερα τη 2η δέσμη μέτρων απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας και να επιταχύνει την ψηφιοποίησή της και την απευθείας ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των επιμέρους υπηρεσιών και βημάτων.

Όπως, όμως, τονίζεται με έμφαση «απλοποίηση δςν σημαίνει ότι όλα τα υπό ανάπτυξη έργα εγκρίνονται ταχύτερα. Σημαίνει ότι σε εύλογο χρόνο, που δεν μπορεί να ξεπερνά την τριετία, πρέπει να λαμβάνεται οριστική απόφαση για την επένδυση, θετική ή αρνητική, έτσι ώστε πολύ σύντομα όλοι να γνωρίζουν τι, πού και πώς θα γίνει. Με τον τρόπο αυτό, δεν θα δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις από την παραμονή αιτημάτων σε πολύχρονη εκκρεμότητα.

Κατά την ΕΛΕΤΑΕΝ, η επίτευξη των αυξημένων στόχων για τα νέα αιολικά πάρκα είναι ρεαλιστική, αλλά απαιτεί πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια από όλους: την Πολιτεία, τον επιστημονικό κόσμο, τις επιχειρήσεις.

Απαιτεί επίσης την εγκατάλειψη της αντίληψης ότι αυτό που πρέπει να γίνει, να γίνει κάπου αλλού εκτός από εδώ. Το «Όχι σε όλα» είναι μια συντηρητική και στείρα άποψη. Δεν μπορεί το «Όχι» να καταλαμβάνει ταυτόχρονα και οριζόντια τα πάντα, αφού στερεί τη δυνατότητα να αξιολογηθούν τα οφέλη που απορρέουν για μια κοινωνία από μια τέτοια επένδυση. Όλα πρέπει να σταθμίζονται με βάση τους κανόνες της επιστήμης, της οικονομίας, του περιβάλλοντος και της νομοθεσίας.