Όταν λιώνουν οι παγετώνες, το νερό διεισδύει στο υπέδαφος των Άλπεων, διαβρώνοντας τη γεωλογική σταθερότητα και ενδεχομένως προκαλώντας σεισμούς. Οι επιστήμονες διαθέτουν πλέον σημαντικά δεδομένα που στηρίζουν αυτή την υπόθεση.

Η επιτάχυνση της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής επιβαρύνει ήδη υπαρκτούς φυσικούς κινδύνους. Εκτός από τις ξηρασίες, τους καύσωνες και τις έντονες καταιγίδες, νέα ευρήματα υποδεικνύουν ότι στις Άλπεις παρατηρείται και αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας.

Πώς όμως μπορεί η αύξηση της θερμοκρασίας να οδηγήσει σε σεισμό; Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, το φαινόμενο δεν είναι τόσο περίπλοκο: η υπερθέρμανση προκαλεί μαζικό λιώσιμο των παγετώνων, και το λιωμένο νερό αυξάνει τον κίνδυνο σεισμών καθώς διεισδύει στο έδαφος.

Σημαντικά στοιχεία εντοπίστηκαν κάτω από το Montblanc, στον παγετώνα Grandes Jorasses. Ανάλυση σεισμολογικών δεδομένων έδειξε ότι κατά τις περιόδους έντονων καυσώνων οι σεισμοί αυξάνονταν αισθητά.

Ωστόσο, η επιστήμη ορίζει ότι η συσχέτιση δεν συνεπάγεται απαραίτητα αιτιότητα. Γι’ αυτό και οι ερευνητές επιδίωξαν να ανακαλύψουν μια πειστική αιτιακή σχέση. Αφού δεν βρήκαν κάτι επιφανειακά, κοίταξαν βαθύτερα.

Ένα γεωλογικό “θησαυρό” βρήκαν οι επιστήμονες κάτω από το Montblanc. Κατάγραφες έδειξαν ότι το κύμα καύσωνα του 2015 συνδέθηκε με μια έξαρση μικροσεισμών στην περιοχή. Αν και μικρής έντασης, η αυξημένη συχνότητα μικρών δονήσεων αυξάνει και την πιθανότητα ισχυρότερων σεισμών, σύμφωνα με τον σεισμολόγο Τόνι Κραφτ από το ETH Ζυρίχης.

Το νερό είναι καθοριστικός παράγοντας στη σεισμική δραστηριότητα. Όταν εισχωρεί στα πετρώματα και αυξάνει την πίεση, μπορεί να αποσταθεροποιήσει τα ρήγματα, οδηγώντας σε σεισμική αποκόλληση.

Το φαινόμενο έχει επιβεβαιωθεί και αλλού, όπως στην ανατολική Ταϊβάν το 2003, όταν ένας σεισμός μεγέθους 6,8 Ρίχτερ αποδόθηκε σε έντονες βροχοπτώσεις. Ο ίδιος μηχανισμός ισχύει και για τους ανθρωπογενείς σεισμούς από fracking, όπου διοχετεύεται νερό στο υπέδαφος υπό πίεση.

Η ταχεία τήξη των παγετώνων απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες νερού στο έδαφος. Αν και μέχρι τώρα δεν είχε εδραιωθεί πλήρως η σύνδεση με τη σεισμική δραστηριότητα, η νέα έρευνα παρέχει ισχυρές ενδείξεις, δηλώνουν οι επιστήμονες. «Δείχνει ξεκάθαρα ότι η γεώσφαιρα αντιδρά στην κλιματική κρίση».

Εμφανής είναι η εποχική τάση της σεισμικής δραστηριότητας. Οι σεισμοί αυξάνονται προς το τέλος του καλοκαιριού, όταν το νερό από το λιώσιμο των πάγων διεισδύει στο υπέδαφος, και μειώνονται ξανά στα τέλη του χειμώνα.

Το τρίτο αποδεικτικό στοιχείο προέρχεται από σεισμόμετρο υψηλής ευαισθησίας που λειτουργεί στην περιοχή από το 2005. Έχει καταγράψει περισσότερες από 12.000 δονήσεις. Η ανάλυση επιβεβαιώνει ότι μετά τον καύσωνα του 2015, οι δονήσεις αυξήθηκαν σημαντικά, και όσο ισχυρότεροι οι καύσωνες, τόσο ισχυρότερες οι δονήσεις.

Η σημασία του νερού στην περιοχή είναι γνωστή από τη δεκαετία του 1960. Τότε, κατά την κατασκευή της σήραγγας του Montblanc, εντοπίστηκε ότι μεγάλες ποσότητες φρέσκου νερού εισέρρεαν από τους βράχους. Η πηγή τους ήταν οι παγετώνες.

Μέσω αυτής της κατασκευής, οι γεωλόγοι κατέγραψαν τα ρήγματα που δημιουργήθηκαν από τη σύγκρουση των τεκτονικών πλακών. Τα ρήγματα λειτουργούν σαν αγωγοί που μεταφέρουν το νερό από το βουνό στα βαθύτερα στρώματα του υπεδάφους.

Η σήραγγα, μήκους 11 χιλιομέτρων, μείωσε τη διαδρομή κάτω από το Montblanc σε 12 λεπτά. Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί προσφέρουν πλήρη εικόνα για το πώς το νερό επηρεάζει τη γεωδυναμική του τοπίου.

Οι ερευνητές επιδιώκουν να επεκτείνουν την έρευνα σε άλλες περιοχές των Άλπεων. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που ίσως επηρεάζουν, όπως οι επιπτώσεις από την κατασκευή σηράγγων.

Όπως τονίζουν οι επιστήμονες στο περιοδικό Science, σκοπός τους δεν είναι να ενισχύσουν καταστροφολογικά σενάρια. Οι σεισμοί αυτοί δεν είναι τόσο ισχυροί ώστε να απειλούν άμεσα υποδομές όπως η σήραγγα. Όμως άλλα βουνά, όπως τα Ιμαλάια, ενδέχεται να είναι πιο ευάλωτα.

Διαβάστε ακόμη 

Πιερρακάκης για συμφωνία Euronext – EXAΕ: Μια από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις των τελευταίων ετών

Κυβερνοεπίθεση: Στο Dark Web τα στοιχεία πελατών της Vodafone Ελλάδος

Οδηγός επιβίωσης στον καυτό καλοκαιρινό κήπο: 8 εργασίες που πρέπει να κάνετε

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα