Τα «πράσινα» και ενεργειακά αυτόνομα νησιά βγαίνουν «στον αφρό», με την έννοια ότι έχουν τεθεί πλέον στις προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής.

Η επίσκεψη, άλλωστε, του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, μαζί με κλιμάκιο υπουργών και υφυπουργών, μεθαύριο, Τετάρτη, στην Αστυπάλαια, έρχεται να επιβεβαιώσει ακριβώς αυτό το «στίγμα», δίνοντας την απαραίτητη συνέχεια στη στρατηγική συμφωνία με την γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen, με στόχο τη μετατροπή του νησιού σε ενεργειακά αυτόνομο προορισμό, αλλά και σε πιλότο για αντίστοιχες δράσεις.

Εκτός από τον συμβολικό χαρακτήρα της επίσκεψης, υπάρχει το ουσιαστικό σκέλος, που έχει αναφορά σε τρία επίπεδα. Καταρχάς, με την παράδοση των πρώτων πέντε ηλεκτροκίνητων οχημάτων στον Δήμο και το λιμενικό της Αστυπάλαιας, ως αφετηρία του σχεδίου για την αντικατάσταση όλων των συμβατικών οχημάτων που κυκλοφορούν στο νησί. Παράλληλα, πριν λίγες ημέρες ανατέθηκε από το ΥΠΕΝ το πληροφοριακό σύστημα e-astypalea για την υλοποίηση του παραπάνω σχεδίου εξηλεκτρισμού των μεταφορών. Έτσι μέχρι τέλος Ιουνίου εκτιμάται ότι θα τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Την ίδια ώρα, προετοιμάζεται ο διαγωνισμός για το υβριδικό σύστημα ενέργειας, με στόχο η Αστυπάλαια να εξελιχθεί στο πρώτο νησί-πρότυπο της Ευρώπης, με «πράσινη-έξυπνη» μετακίνηση για τους κατοίκους και τους επισκέπτες και με ουδέτερο κλιματικό αποτύπωμα.

Ειδικότερα, δρομολογείται η ανατροπή του σημερινού ενεργειακού status στο νησί, καθώς το 90% των αναγκών καλύπτεται από 4 ντιζελογεννήτριες, συνολικής ισχύος 4 MW και το 10% από μικρά φωτοβολταϊκά, συνολικής ισχύος 320 KW.

Στόχος του υβριδικού συστήματος είναι η διείσδυση των ΑΠΕ να φτάσει στο 60%, που σημαίνει την εγκατάσταση ισχύος 3 MW, σε συνδυασμό με μια μπαταρία ισχύος 2 MW και δυνατότητα αποθήκευσης τουλάχιστον 7 MWh. Δηλαδή, θα τοποθετηθούν 1-2 ανεμογεννήτριες, σε συνδυασμό με την μπαταρία και ένα φωτοβολταϊκό σύστημα.

Η Τήλος που άνοιξε το δρόμο

Τα πρωτεία σε αυτό το νέο πεδίο των «πράσινων» και ενεργειακά αυτόνομων νησιών ανήκουν στην Τήλο.

Το Tilos Project ήταν ενταγμένο στο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα HORIZON 2020 και μέσω κοινοπραξίας 13 εταίρων με επικεφαλής την Ερευνητική Ομάδα του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, εγκαταστάθηκε στο νησί υβριδικός σταθμός που αποτελεί μια πρωτότυπη και καινοτόμα εφαρμογή.

Αυτή περιλαμβάνει μια ανεμογεννήτρια (800KW), ένα φωτοβολταϊκό πάρκο (160 KWp), μονάδα αποθήκευσης ενέργειας με συστοιχίες συσσωρευτών (2,8 MWh) καθώς και ένα πρωτότυπο σύστημα διαχείρισης και τροφοδότησης του δικτύου (S4S). Η λειτουργία του υβριδικού σταθμού, με το S4S καλύπτει πλήρως τις συνολικές απαιτήσεις κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας του νησιού. Τον Ιούνιο του 2017, το Tilos Project κέρδισε το βραβείο στην κατηγορία «Ενεργειακά νησιά», το οποίο κρίθηκε από επιτροπή ειδικών, καθώς και το «Βραβείο κοινού» ύστερα από ανοιχτή ψηφοφορία μεταξύ 12 συνολικά ευρωπαϊκών έργων. Έτσι, η Τήλος καθιερώθηκε ως το πρώτο αυτόνομο νησί της Μεσογείου.

Ο Αη Στράτης μπαίνει στην «πρίζα» με 10 χρόνια καθυστέρηση

Πριν την Τήλο, σε «πράσινο» νησί θα είχε εξελιχθεί ο Αη Στράτης, αλλά υπήρξαν καθυστερήσεις που κράτησαν μια δεκαετία.

Η αφετηρία της υπόθεσης βρίσκεται στο 2011, όταν το ΚΑΠΕ και ο Δήμος Αγίου Ευστρατίου υπέγραψαν τη σχετική αρχική συμφωνία. Στη συνέχεια, το εγχείρημα…ξεστράτησε μέχρι πέρυσι που η ΡΑΕ προχώρησε σε καθορισμό «ειδικού πλαισίου λειτουργίας και διαχείρισης του ερευνητικού-επιδεικτικού υβριδικού σταθµού και του ηλεκτρικού συστήµατος της νήσου Άγιος Ευστράτιος, κατά παρέκκλιση του Κώδικα ∆ιαχείρισης Μη ∆ιασυνδεδεµένων Νησιών», την οποία ακολούθησε αντίστοιχη απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος.

Έτσι, κατέστη δυνατό να προκηρυχθεί ο διεθνής διαγωνισμός τον Ιούνιο του 2020. Στις 16 Οκτωβρίου η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή βγήκε ανάδοχος με τον συνολικό προϋπολογισμό για τις εργασίες κατασκευής και τις υπηρεσίες λειτουργίας και συντήρησης για 12 χρόνια να ανέρχεται σε 7,71 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ), ενώ η διάρκεια κατασκευής θα είναι 25 μήνες.

Το καινοτόμο project αφορά στη μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία:

-ενός υβριδικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ που θα αποτελείται από μία ανεμογεννήτρια, έναν φωτοβολταϊκό σταθμό, συσσωρευτές αποθήκευσης και Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης και Ελέγχου.

-ενός ολοκληρωμένου συστήματος τηλεθέρμανσης για τον οικισμό του Αη Στράτη, συμπεριλαμβανομένων των κτηριακών εγκαταστάσεων. Το σύστημα τηλεθέρμανσης θα περιλαμβάνει κεντρικές μονάδες παραγωγής και αποθήκευσης θερμότητας (δεξαμενές θερμού νερού), καθώς και το δίκτυο διανομής της θερμικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές. Η θερμική ενέργεια που θα παράγεται, θα καλύψει τις ανάγκες θέρμανσης και θερμού νερού στα κτήρια ολόκληρου του οικισμού του Αγ. Ευστράτιου.

Τα δύο υποσυστήματα θα συνεργάζονται και θα λειτουργούν ως ένα. Στόχος είναι η διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα του νησιού σε ποσοστό μεγαλύτερο από 85% και παράλληλα η μεγιστοποίηση της κάλυψης των αναγκών των κατοίκων σε θέρμανση και σε θερμό νερό χρήσης, από ΑΠΕ.

Πρόκειται για ένα έργο-πιλότο με στόχο να καλύπτει τα λειτουργικά του έξοδα από τα έσοδα της πώλησης ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας που σήμερα καλύπτονται από τοπικό ντιζελοκίνητο σταθμό της ΔΕΗ, σόμπες και καυσόξυλα…

Έτσι, ο Αη Στράτης θα εξελιχθεί σε ένα από τα ελάχιστα ενεργειακά αυτόνομα νησιά της Μεσογείου.

Όπως δήλωσε τον περασμένο Μάρτιο, με αφορμή την υπογραφή της σύμβασης ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Μανώλης Μαραγκουδάκης, «φιλοδοξούμε σε συνεργασία με το ΚΑΠΕ, τη Δημοτική Αρχή και τους κατοίκους του νησιού, να παραδώσουμε έγκαιρα και άρτια σε λειτουργία, ένα έργο με μεγάλη, τεχνικά, πολυπλοκότητα. Ένα έργο που εισάγει στη χώρα μας νέες τεχνολογίες που συνδυάζουν την παραγωγή πράσινης ενέργειας με αποθήκευση και χρήση».

Η Χάλκη και ποια άλλα νησιά ακολουθούν

H Xάλκη, όπως όλα δείχνουν, θα είναι το νησί που θα πάρει τη σκυτάλη από την Αστυπάλαια, με στόχο παρεμβάσεις για πλήρη ενεργειακή αυτονομία, παράλληλη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στις χερσαίες και πλωτές μεταφορές και για ουδέτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Το project θα προχωρήσει σε συνεργασία με τις γαλλικές εταιρείες Citroen, Vinci Energie και Akuo Energy Greece και προβλέπει την εγκατάσταση υβριδικού σταθμού με συνδυασμό ΑΠΕ και σταθμού αποθήκευσης ενέργειας.

Παράλληλα, θα δρομολογηθεί η αντικατάσταση παλαιών οχημάτων από ηλεκτρικά αυτοκίνητα, δίκυκλα και ποδήλατα, η δημιουργία τοπικού δικτύου φόρτισης και η ενσωμάτωση «έξυπνων» συστημάτων ηλεκτροφωτισμού του νησιού. Στην προκειμένη περίπτωση θα επιχειρηθεί και ο εξηλεκτρισμός των θαλάσσιων μεταφορών με πλωτά μέσα μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος.

Ακόμη, στα τέλη της περασμένης χρονιάς, η ΡΑΕ ενέκρινε τις αιτήσεις της Eunice Energy Group για την έκδοση αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από υβριδικούς σταθμούς (συνολικής εγγυημένης ισχύος 2,5 MW) στις νήσους Ανάφη, Δονούσα, Λέρο και Φούρνους Κορσεών. Έτσι τα τέσσερα αυτά νησιά θα είναι τα επόμενα που θα καταστούν «έξυπνα», «πράσινα» και ενεργειακά αυτόνομα, με βάση το τεχνολογικό μοντέλο της Τήλου.

Η «πράσινη επανάσταση» στην νησιωτική Ελλάδα ξεκίνησε και το μόνο σίγουρο είναι ότι θα έχει μεγάλη συνέχεια…