Η Μ. Βρετανία μπορεί να λειτουργήσει ως «πιλότος» για την ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας, ενώ ταυτόχρονα ανοίγονται σημαντικές προοπτικές και ευκαιρίες για επιχειρηματικές συνεργασίες.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα από το web seminar με θέμα “Exploring opportunities for Greek-British cooperation in Offshore Wind” που διοργάνωσε χθες η βρετανική πρεσβεία στην Αθήνα, με τη συμμετοχή του προέδρου της ΕΛΕΤΑΕΝ Π. Λαδακάκου, εκπροσώπων βρετανικών εταιρειών του κλάδου καθώς και αρμόδιων κρατικών φορέων.

Η συγκεκριμένη διαδικασία είχε διττό σκοπό, αφενός να ενημερώσει για το πώς το Ην. Βασίλειο ανέπτυξε τη δική του πρωτοπόρα αγορά θαλάσσιας αιολικής ενέργειας, αφετέρου να καλλιεργήσει το έδαφος για μελλοντικές συγκλίσεις σε επιχειρηματικό επίπεδο.

Πραγματοποιήθηκε, όμως, σε μια συγκυρία ιδιαίτερα κρίσιμη για την Ελλάδα, δεδομένου ότι μέχρι τον Ιούνιο, -όπως έχει εξαγγείλει ο ΥΠΕΝ Κ. Σκρέκας και επιβεβαίωσε χθες ο Π. Λαδακάκος-, αναμένεται το θεσμικό πλαίσιο που θα αφορά τις παραχωρήσεις θαλάσσιων εκτάσεων για υπεράκτια αιολικά πάρκα.

Το φωτεινό παράδειγμα της μετάβασης στην «πράσινη» ενέργεια

Η περίπτωση της Μ. Βρετανίας αποτελεί αναμφισβήτητα ένα φωτεινό παράδειγμα, όχι μόνο για την ραγδαία ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών, αλλά και για την ταχεία απεξάρτησή της από τον άνθρακα. Και τούτο καθώς μιλάμε για μια χώρα που μόλις πριν και δεκαετία το 40% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από λιγνιτικές μονάδες. Το 2019 αυτό το ποσοστό είχε συρρικνωθεί σε μόλις 2%, ενώ στόχος της κυβέρνησης είναι η πλήρης απολιγνιτοποίηση μέχρι το 2024.

Στον αντίποδα, οι ΑΠΕ γνώρισαν ραγδαία ανάπτυξη, καλύπτοντας σήμερα το 44% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, τα υπεράκτια αιολικά διαδραματίζουν στρατηγικό ρόλο, με τη Μ. Βρετανία να οδηγεί την κούρσα διεθνώς, με εγκατεστημένη ισχύ 11 GW και 43 projects σε πλήρη λειτουργία, με το πρώτο να έχει στηθεί το Μάρτιο του 2004, δηλαδή πριν 17 χρόνια.

Ήδη τον Φεβρουάριο του 2021 βρίσκονταν σε εξέλιξη νέα έργα ισχύος 7 GW, ενώ πλέον ο εθνικός στόχος για το 2030 έχει αναβαθμιστεί από τα 30 GW στα 40 GW, με ορατή προοπτική ακόμη και τα 50 GW. Παράλληλα, ο στόχος για τα πλωτά θαλάσσια αιολικά έχει τεθεί στο 1GW έως το 2030.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε αναλυτική αναφορά σε ορισμένα από το πλέον εμβληματικά projects που βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν δρομολογηθεί, όπως το πλωτό αιολικό πάρκο του Kindcardine ισχύος 50MW, που αποτελεί πρωτοποριακό έργο καθότι αναπτύσσεται στο πεδίο του υπό εξάντληση μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου στη Β. Θάλασσα. Το πάρκο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές Ιουλίου, είναι τοποθετημένο σε απόσταση 15 χλμ από τις ακτές του Αμπερντίν και σε περιοχή με βάθος 60 έως 80 μέτρα, ενώ ο εξοπλισμός του αποτελείται από 5×9,5MW MHI Vestas V 164 και 1x2MW Vestas V80.

Ακόμη, έγινε αναφορά και στα Hywind Offshore Wind Farm και Erebus Floating Offshore (των 96MW), που σχεδιάζει η Crown Estate, με ορίζοντα επέκτασης στα 300MW, κάτι που εκτιμάται ότι θα ανοίξει νέους δρόμους για τον κλάδο των πλωτών θαλάσσιων αιολικών.

Τα «προαπαιτούμενα» για την ανάπτυξη της αγοράς

Οι εκπρόσωποι των βρετανικών εταιρειών και των κρατικών υπηρεσιών έκαναν εκτενή αναφορά στους όρους με τους οποίους αναπτύχθηκε εντυπωσιακά η αγορά θαλάσσιων αιολικών πάρκων στο Ηνωμένο Βασίλειο, -κάτι ασφαλώς που αποτελεί και «οδηγό» για άλλες χώρες-, τονίζοντας μεταξύ άλλων:

-Τα φυσικά και κλιματολογικά δεδομένα, σε επίπεδο θαλάσσιων περιοχών και αιολικής δυναμικότητας

-Το σταθερό και ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο, επισημαίνοντας ότι απαιτείται η σαφής πολιτική στήριξη και δεσμεύσεις από πλευράς των κυβερνήσεων

-Φιλικό επενδυτικό περιβάλλον με καθαρούς κανόνες του παιχνιδιού

– Ανεπτυγμένα ενεργειακά δίκτυα και συστήματα διασυνδέσεων

-Η μικρότερη δυνατή σύγκρουση συμφερόντων με άλλες δραστηριότητες, όπως ο τουρισμός, η αλιεία,  η ναυτιλία, καθώς επίσης οι Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και οι οργανώσεις προστασίας του περιβάλλοντος.

Στα σημαντικά επενδυτικά κριτήρια για κάθε περιοχή λαμβάνονται υπόψη οι αμενολογικές μετρήσεις και τα βάθη, οι επιλογές διασύνδεσης και εφοδιαστικής αλυσίδας κ.α.

Το στοίχημα της εθνικής συμμετοχής

Στη Μ. Βρετανία η αγορά των υπεράκτιων αιολικών αποτελεί, όπως εξηγήθηκε, πόλο ανάπτυξης για μια σειρά κλάδων, από τις κατασκευές και τα λιμάνια μέχρι τα καλώδια και τις οικονομικές υπηρεσίες, ενώ όσον αφορά το ποσοστό εθνικής προστιθέμενης αξίας κινείται σε υψηλά επίπεδα, με στόχο να φτάσει το 60% μέχρι το 2030.

Οι εκπρόσωποι των βρετανικών εταιρειών εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για τις εξελίξεις στην ελληνική αγορά δηλώνοντας ανοιχτοί στην προοπτική δραστηριοποίησής τους στη χώρα μας, αλλά και συνεργασίας με εγχώριους ομίλους.

Ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Π. Λαδακάκος χαρακτήρισε στοίχημα την εξασφάλιση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου ποσοστού εθνικής προστιθέμενης αξίας από την ανάπτυξη της νέας, -για την Ελλάδα-, αγοράς των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν θα πρέπει να τεθούν νομικά-θεσμικά όρια καθώς κάτι τέτοιο δεν θα εξυπηρετούσε τον παράλληλο στόχο για την επίτευξη χαμηλού, ανταγωνιστικού κόστους.

Ταυτόχρονα, ανέδειξε τη μεγάλη εμπειρία και ικανότητα που διαθέτουν οι ελληνικοί όμιλοι στη ναυτιλία, τις ναυπηγήσεις, τις λιμενικές δραστηριότητες, τις κατασκευές, την παραγωγή καλωδίων, τα logistics  κ.α. έτσι ώστε να θεωρείται δεδομένο ένα υψηλό ποσοστό εθνικής συμμετοχής.

Το ενδιαφέρον για τα πλωτά αιολικά

Ο κ. Λαδακάκος ξεκαθάρισε, ακόμη, ότι στην Ελλάδα το ενδιαφέρον εστιάζεται στην ανάπτυξη πλωτών αιολικών πάρκων, τάση που ενισχύεται και διεθνώς όπως επιβεβαίωσαν οι άλλοι συμμετέχοντες.

Τέλος εξέφρασε την εκτίμηση ότι το βρετανικό μοντέλο αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα που μπορούμε να ακολουθήσουμε και στη χώρα μας με τις αναγκαίες προσαρμογές στα ελληνικά δεδομένα, με στόχο «να παράγουμε φθηνή και καθαρή ενέργεια από τη θάλασσα».

Υπενθυμίζεται ότι η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει πραγματοποιήσει τρεις σχετικές ημερίδες καλώντας την πολιτική ηγεσία να προχωρήσει στη χάραξη ενός απλού και αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου που θα αξιοποιεί τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, θα είναι συμβατό με την ευρωπαϊκή ενεργειακή, περιβαλλοντική και χωροταξική νομοθεσία, θα προάγει την διαφάνεια και τον ανταγωνισμό προς όφελος της επιχειρηματικότητας και των καταναλωτών, θα αντλεί από τις αστοχίες και τις επιτυχίες του παρελθόντος, θα προσφέρει ασφάλεια και ορατότητα στους επενδυτές μέσω σαφούς περιγραφής όλης της διαδικασίας, συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος και στόχων και θα εμπλέκει έγκαιρα όλους τους ενδιαφερόμενους,

Στο web seminar, το οποίο συντόνισε η Κατερίνα Δροσοπούλου (Senior Trade Advisor, Department for International Trade, British Embassy Athens) συμμετείχαν εκτός από τον πρόεδρο της ΕΛΕΤΑΕΝ, ο David McIntosh (Head of Offshore Wind του κρατικού Department for International Trade), ο Alan MacAskill, Founding Director της Flotation Energy, η  Zoe Barnes και ο Daniel Bacon, Partners της Everoze (οικονομικός και τεχνικός σύμβουλος των μεγαλύτερων παικτών στις ΑΠΕ) και η Michèle Dee, Regional Head, UK Export Finance.