Μια καινοτόμος τεχνική παρακολούθησης της κίνησης του μάγματος κάτω από την επιφάνεια του ηφαιστείου της Αίτνας ενδέχεται να προσφέρει στους επιστήμονες τη δυνατότητα ακριβέστερης πρόβλεψης των εκρήξεων. Η Αίτνα, που βρίσκεται στη Σικελία, θεωρείται το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρώπη. Η δραστηριότητά του καταγράφεται για πάνω από 2.700 χρόνια, ενώ οι ηφαιστειακές του εκρήξεις ξεκινούν τουλάχιστον 500.000 χρόνια πριν.

Τον Ιούνιο του 2025, η Αίτνα εξερράγη εκτοξεύοντας ένα τεράστιο σύννεφο στάχτης σε ύψος 6,5 χιλιομέτρων, προκαλώντας παράλληλα κατολισθήσεις και ροές λάβας. Ακολούθησαν αρκετές μικρότερες εκρήξεις τις εβδομάδες που ακολούθησαν. Παρότι οι Αρχές είχαν προειδοποιήσει έγκαιρα, η εκτίμηση του ακριβούς χρόνου εκρήξεων παραμένει δύσκολη.

Η νέα προσέγγιση βασίζεται στην ανάλυση της λεγόμενης τιμής b – μιας γεωφυσικής παραμέτρου που καταγράφει τη σχέση μεταξύ μικρών και μεγάλων σεισμών σε συγκεκριμένες περιοχές. Η τιμή αυτή αλλάζει όταν το μάγμα ανεβαίνει προς την επιφάνεια.

Ο γεωφυσικός Μάρκο Φιρέττο Καρλίνο, επικεφαλής της μελέτης του Ιταλικού Εθνικού Ινστιτούτου Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας, εξηγεί ότι η σταδιακή μεταβολή της τιμής b δείχνει την εξέλιξη της πίεσης στον φλοιό της Γης, κάτι που αντανακλά την άνοδο του μάγματος.

Η ομάδα ερευνητών ανέλυσε δεδομένα σεισμών που καταγράφηκαν από το 2005 έως το 2024. Ανέπτυξαν ένα νέο στατιστικό μοντέλο για τη μέτρηση της τιμής b, εντοπίζοντας ισχυρή σύνδεση μεταξύ αυτής και της ηφαιστειακής δραστηριότητας της Αίτνας.

Η περιοχή της Αίτνας βρίσκεται σε ζώνη σύγκρουσης τεκτονικών πλακών, η οποία δημιουργεί κατακόρυφες ρωγμές στον φλοιό που επιτρέπουν στο μάγμα να κινηθεί προς την επιφάνεια. Αντί για έναν ενιαίο μαγματικό θάλαμο, το ηφαίστειο τροφοδοτείται από διακριτές αποθήκες σε διαφορετικά βάθη — από τα 11 χλμ. κάτω από τη θάλασσα μέχρι τις ρηχές ζώνες εντός του ίδιου του ηφαιστείου.

Πώς οι σεισμοί «προδίδουν» την άνοδο του μάγματος

Η παρουσία μικρών σεισμών συνδέεται με υψηλές τιμές b και μαλακότερους, ραγισμένους βράχους, που προκαλούνται από τη δράση των αερίων του μάγματος. Οι περιοχές με σταθερότερο φλοιό έχουν χαμηλότερες τιμές b και λιγότερους, αλλά ισχυρότερους σεισμούς. Μετρώντας αυτές τις μεταβολές, οι επιστήμονες μπορούν να παρακολουθούν τη διαδρομή του μάγματος και να προβλέπουν με μεγαλύτερη ακρίβεια πότε είναι πιθανή μια νέα έκρηξη.

Η Αίτνα θεωρήθηκε ιδανικό πεδίο έρευνας λόγω της έντονης δραστηριότητάς της και του πλούτου σεισμικών δεδομένων. Η μεθοδολογία, ωστόσο, μπορεί να αξιοποιηθεί και σε άλλα ηφαίστεια παγκοσμίως, εφόσον υπάρχουν επαρκή στοιχεία και χαρτογραφημένες δομές.

Διαβάστε ακόμη

Αγγιξαν τα 24 εκατ. οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις το 9μηνο – Πρωτιά για Αθήνα με 7 εκατ., πτώση στις Κυκλάδες

Οι Ελληνες αγάπησαν τα μεταχειρισμένα ρούχα και αντικείμενα

Αυτός είναι ο λόγος που τα παιδιά τρυπώνουν στο κρεβάτι των γονιών τους

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα