Στην ταχεία εξέλιξη της αδειοδοτικής διαδικασίας στο πεδίο της έρευνας υδρογονανθράκων, επιβεβαιώνουν, για μια ακόμη φορά, οι κινήσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Χθες η Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ προχώρησε στην περιβαλλοντική έγκριση του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων (από την κοινοπραξία των ομίλων Chevron – Helleniq Energy) στη θαλάσσια περιοχή «Νότια Πελοπόννησος» βάσει της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ-Υ-ΝΠ) και των αποτελεσμάτων της διαβούλευσης με το κοινό και τις δημόσιες Αρχές.

Έτσι, έρχεται ένα βήμα πιο κοντά η πολυπόθητη εξερεύνηση των πιθανολογούμενων κοιτασμάτων, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα. Η συμμετοχή, άλλωστε, του αμερικανικού ενεργειακού κολοσσού Chevron ως operator συνιστά βαρύνουσα «ψήφο εμπιστοσύνης», δίνοντας στο όλο εγχείρημα αυξημένη στρατηγική σημασία.

Το πρόγραμμα

Σύμφωνα με την απόφαση, το πρόγραμμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων αφορά στη θαλάσσια περιοχή συνολικής έκτασης 7.974 Km2 με ονομασία «Νότια Πελοπόννησος», η οποία αποτελείται από δύο επιμέρους τμήματα (βόρειο και νότιο τμήμα).

Η περιβαλλοντική έγκριση, που απευθύνεται στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) ως αρμόδια Αρχή Σχεδιασμού, συνοδεύεται βεβαίως από όρους, περιορισμούς και κατευθύνσεις, που πρέπει να τηρούνται κατά την εξειδίκευση και υλοποίησή του προγράμματος, με μέριμνα πρώτιστα της Αρχής.

Το περιεχόμενο του προγράμματος της ΣΜΠΕ-Υ-ΝΠ διαρθρώνεται στις ακόλουθες κύριες φάσεις:

– Έρευνα (exploration): Ερευνώνται οι ελπιδοφόρες περιοχές, αρχικά με γεωφυσικές διασκοπήσεις του πυθμένα, κυρίως ακουστικές (σεισμικές), προκειμένου να εντοπιστούν στόχοι, δηλαδή κατάλληλες τεκτονικές ή/και στρωματογραφικές δομές στο υπέδαφος, που μπορεί να έχουν λειτουργήσει ως παγίδες υγρών και αερίων υδρογονανθράκων. Στους στόχους ορύσσεται μια ή περισσότερες ερευνητικές γεωτρήσεις. Σε περίπτωση ανεύρεσης υδρογονανθράκων, με βάση τα δεδομένα της διάτρησης και των δοκιμών παραγωγής προσδιορίζονται οι παραγωγικές ζώνες (ταμιευτήρες) και τα εκμεταλλεύσιμα αποθέματα κάθε πεδίου. Σε περίπτωση μη εντοπισμού εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων δεν υλοποιείται η επόμενη φάση της ανάπτυξης.

-Ανάπτυξη και παραγωγή (development and production): Διεξάγεται η εξόρυξη υδρογονανθράκων με αξιοποίηση των γεωτρήσεων του προηγούμενου σταδίου ή την όρυξη νέων, καθώς και η κατεργασία, η αποθήκευση και η μεταφορά αυτών και των παραπροϊόντων τους σε εγκαταστάσεις φόρτωσης για περαιτέρω διάθεση. Στη φάση αυτή περιλαμβάνεται η υλοποίηση όλης της απαραίτητης υποδομής, όπως εγκαταστάσεις κατεργασίας, προσωρινής αποθήκευσης και φόρτωσης, δίκτυο αγωγών μεταφοράς κ.ά. Η κατεργασία των εξορυσσόμενων υδρογονανθράκων προκειμένου να καταστούν εμπορεύσιμοι δεν περιλαμβάνει τη διύλιση.

Αποξήλωση-αποσυναρμολόγηση εγκαταστάσεων και αποκατάσταση περιοχής (decommissioning and rehabilitation): Μετά την ολοκλήρωση της εκμετάλλευσης ενός πεδίου υδρογονανθράκων ακολουθεί η φάση της σφράγισης των σωληνώσεων όλων των ερευνητικών και παραγωγικών γεωτρήσεων, της αποσυναρμολόγησης και της απομάκρυνσης όλων των επιφανειακών εγκαταστάσεων και των υποδομών παραγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς, και η αποκατάσταση της περιοχής

Μονάδα Περιβάλλοντος

Όπως σημειώνεται, η ολοκληρωμένη μέριμνα για την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον θα ανατεθεί σε διακριτή Μονάδα Περιβάλλοντος. Η Μονάδα αυτή θα οργανωθεί και θα λειτουργεί με αποκλειστική ευθύνη του φορέα στον οποίο θα έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της περιοχής, ενώ θα επιβλέπεται από την Αρχή Σχεδιασμού (ΕΔΕΥΕΠ).

Η Μονάδα Περιβάλλοντος θα αποτελεί το σύνδεσμο επί όλων των περιβαλλοντικών θεμάτων με τις τοπικές κοινωνίες, με τα σχετικά με τους υδρογονάνθρακες και το περιβάλλον παρατηρητήρια και με τις αρμόδιες υπηρεσίες της δημόσιας διοίκησης.

Επιπλέον, από την έναρξη εφαρμογής του προγράμματος της ΣΜΠΕ-Υ-ΝΠ θα αναπτυχθεί και θα εφαρμόζεται σύστημα ταχείας περιβαλλοντικής ανταπόκρισης το οποίο θα ενεργοποιείται μεταξύ άλλων σε συνθήκες εντοπισμού ευαίσθητων ειδών (κητώδη, θαλάσσιες χελώνες κ.λπ.), εμφάνισης απότομων ακουστικών επεισοδίων ή ρύπανσης κ.α.

Στην περιβαλλοντική παρακολούθηση θα ενταχθεί λειτουργικός μηχανισμός αναστολής δραστηριοτήτων εφόσον προκύψουν νέες επιστημονικές ενδείξεις για ύπαρξη ευαίσθητων ειδών ή ενδιαιτημάτων εντός της ζώνης παρέμβασης.

Σύμφωνα με την απόφαση, ο φορέας μίσθωσης της περιοχής, σε συνεργασία με την Αρχή Σχεδιασμού (ΕΔΕΥΕΠ), θα προβεί το συντομότερο δυνατόν, και πάντως πριν από την έναρξη ηχοβολιστικών διασκοπήσεων ή ερευνητικών γεωτρήσεων, σε εκπόνηση τεκμηριωμένων σεναρίων πρόβλεψης σωρευτικών επιπτώσεων μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, διακριτά ανά φάση δραστηριότητας, τα οποία θα βασίζονται σε ολοκληρωμένη αξιολόγηση συνδυασμένων επιπτώσεων. Η αξιολόγηση αυτή θα λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη το σύνολο των παρεμβαινουσών ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στην περιοχή μελέτης και θα τεκμηριώνει επαρκώς την αλληλεπίδραση με υφιστάμενες πιέσεις, ιδίως αλιεία και ναυσιπλοΐα, καθώς και τη συνεκτίμηση ταυτόχρονων ή προγραμματισμένων εκτεταμένων δράσεων εξερεύνησης ή έρευνας στον ίδιο θαλάσσιο χώρο.

Αυστηροί όροι

Περαιτέρω προβλέπεται ότι εφόσον οριστικοποιηθούν οι προοπτικές παραγωγής, η ανάπτυξη του κοιτάσματος θα πρέπει να σχεδιασθεί ενσωματώνοντας λεπτομερή μέριμνα για την προστασία του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, οι κεντρικές αποφάσεις ανάπτυξης, όπως π.χ. αυτές που αφορούν το γενικό τύπο της κύριας εγκατάστασης (υποθαλάσσια, επιπλέουσα ή μικτή), τη θέση της, τη διάταξη των γεωτρήσεων της φάσης παραγωγής, το σύστημα διαχωρισμού του εξορυσσόμενου ρευστού, το σύστημα φόρτωσης κ.ά., θα ληφθούν κατόπιν πολυκριτηριακής ανάλυσης, στην οποία τα περιβαλλοντικά ζητήματα θα συμμετάσχουν με αυξημένους συντελεστές βαρύτητας.

Ακόμη, όλες οι εναλλακτικές λύσεις που θα αξιολογηθούν στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θα πρέπει να χαρακτηρίζονται (στο σύνολο των έργων και εγκαταστάσεων ανάπτυξης – παραγωγής) από επαρκή βαθμό ασφάλειας σύμφωνα με τις ειδικές προς το θέμα αυτό εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, και έχοντας αξιοποιήσει τις πλέον πρόσφατες (κατά το χρόνο σχεδιασμού τους) εξελίξεις της τεχνολογίας του τομέα.

Σημειώνεται ότι η απόφαση ισχύει για όλη τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή «Νότια Πελοπόννησος».

Ευρεία διαβούλευση

Πριν δοθεί το «πράσινο φως» ελήφθησαν υπόψη τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης καθώς και ορισμένες βασικές διαπιστώσεις και σταθμίσεις. Μεταξύ αυτών, ότι το πρόγραμμα δεν αναμένεται να προκαλέσει διασυνοριακές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ως εκ τούτου δεν είναι απαραίτητη η διαβούλευση με κράτη που είναι είτε μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε συμβαλλόμενα μέρη στο Πρωτόκολλο για τη στρατηγική περιβαλλοντικής εκτίμησης της σύμβασης του Espoo. Ακόμη ότι στην περιοχή του προγράμματος δεν περιλαμβάνονται προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, εντοπίζονται ωστόσο σχηματισμοί σημαντικοί για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα.

Για αυτό και τονίζεται ότι η αρμόδια για τα προστατευόμενα στοιχεία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του ΥΠΕΝ, καθώς και ο ΟΦΥΠΕΚΑ γνωμοδότησαν θετικά επί της ΣΜΠΕ-Y-NP, υπό όρους που έχουν ενταχθεί στην απόφαση.

Επίσης, οι απαιτήσεις που τέθηκαν στις γνωμοδοτήσεις των άλλων δημόσιων Αρχών, περιφερειακών οργάνων ή υπηρεσιών είναι εφικτό να εκπληρωθούν μέσω κατάλληλων όρων που εντάσσονται στην περιβαλλοντική έγκριση.

Ειδικότερα, οι παρατηρήσεις των Greenpeace, της WWF και του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», σε συνδυασμό με την επεξεργασία τους από την Αρχή Σχεδιασμού (ΕΔΕΥΕΠ), λήφθηκαν αναλυτικά υπόψη στη διαμόρφωση των όρων της απόφασης, ιδίως σε ότι αφορά στην προστασία ευαίσθητων στοιχείων του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Στρατηγική σημασία

Παράλληλα, ελήφθη υπόψη η στρατηγική σημασία του εγχειρήματος. Όπως αναφέρεται «η έρευνα και αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ελλάδα εντάσσεται στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), συμβάλλοντας στη βέλτιστη οικονομική αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πηγών και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, συμπληρωματικά και χωρίς να αντιστρατεύεται την επίτευξη των στόχων που αφορούν στις ΑΠΕ (80% στην καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια ως το 2030).

Επιπρόσθετα, η υλοποίηση του προγράμματος αναμένεται να εισφέρει περιβαλλοντικά στοιχεία πεδίου σε σχέση με την κατάσταση διατήρησης των θαλάσσιων ειδών και τύπων οικοτόπων της Ελλάδας, μέσω των ερευνών που θα πραγματοποιηθούν στα επόμενα στάδια του.

Διαβάστε ακόμη 

Κυρανάκης: Τέλος στα «μπαλώματα» στον σιδηρόδρομο, έρχονται μακροχρόνια συμβόλαια συντήρησης 

Κυβέρνηση: Το ντεμαράζ για να ανοίξουν οι βαλβίδες εκτόνωσης της αγροτικής πίεσης

Eurogroup: Η ώρα της κάλπης για Πιερρακάκη και βαν Πετεγκέμ στη μάχη της προεδρίας

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα