Στο άκουσμα της λέξης «καύσωνας» στην Ελλάδα, η σκέψη πηγαίνει στο καλοκαίρι, την πυρωμένη άσφαλτο και τις νυχτερινές μάχες με τα σεντόνια. Οι αρμόδιοι φορείς εκδίδουν οδηγίες ώστε να αποφευχθούν περιστατικά θερμοπληξίας, απαγορεύουν την εργασία σε εξωτερικούς χώρους τις ώρες όπου το θερμόμετρο χτυπάει κόκκινο και συνιστούν κατανάλωση νερού και παραμονή σε χώρους με κλιματισμό. Δημοσιεύματα και δελτία ειδήσεων μετρούν βαθμό-βαθμό τη θερμοκρασία, με τα ρεπορτάζ να «ντύνονται» με εικόνες ανθεκτικών τουριστών κρατώντας ομπρέλες και μπουκάλια νερό και φορώντας καπέλα ενώ ανακαλύπτουν το «greek summer».
Μακριά από τα αστικά κέντρα, όμως, καταγράφεται και ένας άλλος, «σιωπηλός» καύσωνας που δεν φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα. Σε περιοχές με ποτάμια και ρέματα, παρότι κυριαρχεί το νερό που είναι συνυφασμένο με τη δροσιά, η θερμοκρασία όχι μόνο αυξάνεται, αλλά γίνεται θερμότερη από εκείνη του αέρα. Μάλιστα, το φαινόμενο συμβαίνει με ασυνήθιστα γοργούς ρυθμούς και ολοένα πιο συχνά.
Αυτό προκύπτει από μελέτη Αμερικανών ερευνητών που ανέλυσαν δεδομένα καύσωνα από το 1980 σε περισσότερα από 1.400 ποτάμια στις ΗΠΑ και δημοσίευσαν τα ευρήματα στο PNAS.
Σύμφωνα με την έκθεσή τους οι καύσωνες στα ποτάμια αυξάνονται κατά δύο-τέσσερις φορές γρηγορότερα σε σχέση με εκείνους στον αέρα. Και όταν συμβαίνει αυτό, η διάρκειά τους είναι σχεδόν διπλάσια. Παρότι, οι ερευνητές εστίασαν στις ΗΠΑ, Ευρωπαίοι συνάδελφοί τους εκτιμούν ότι η τάση επηρεάζει όλο τον πλανήτη.
Από την αυξημένη θερμοκρασία, τα υδάτινα οικοσυστήματα βιώνουν στρες, αλλάζει η ποιότητα του νερού, ενώ η διαβίωση ειδών μπορεί να απειληθεί.
Διαπιστώθηκε ότι κατά μέσο όρο στα ποτάμια στις ΗΠΑ η θερμοκρασία ξεπερνά τους 11 βαθμούς Κελσίου περίπου 11 ημέρες περισσότερες το χρόνο, ενώ τα πράγματα παίρνουν ακόμα χειρότερη τροπή όταν η θερμοκρασία αγγίξει τους 21 βαθμούς Κελσίου με κίνδυνο πρόκλησης θερμικού στρες.
Τα ψάρια που ζουν και αναπτύσσονται σε κρύο νερό, όπως η πέστροφα και ο σολομός, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς περίοδοι ζέστης ενδέχεται να επηρεάσουν την αναπαραγωγή τους και να οδηγήσουν σε εξαφάνιση πληθυσμών.
Επιπλέον, θερμότερο νερό σημαίνει λιγότερο οξυγόνο, αλλά και πολλαπλασιασμό φυκιών και κυανοβακτηρίων που επιβάλλουν ακόμα πιο προσεκτική επεξεργασία νερού για την κατανάλωσή του, ενώ δεν αποκλείεται να σημειωθούν προβλήματα και στην παραγωγή ενέργειας.
«Τα ποτάμια συχνά θεωρούνται ασφαλή και δροσερά καταφύγια προστατευμένα από ακραίες θερμοκρασίες. Η μελέτη μας δείχνει, για πρώτη φορά, ότι τα ποτάμια βιώνουν ταχύτερη αύξηση στη συχνότητα, τη διάρκεια και την ένταση του καύσωνα από ό,τι ο αέρας», σχολίασε η Λι Λι, καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικών και Περιβαλλοντικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και επικεφαλής της μελέτης.
Τι προκαλεί, όμως, τους καύσωνες των ποταμών; Βασικός παράγοντας είναι η κλιματική αλλαγή, καθώς ενώ αυξάνεται η θερμοκρασία του αέρα, αυξάνεται και εκείνη των ποταμών. Παράλληλα, η ανθρώπινη δραστηριότητα, με την κατασκευή φραγμάτων για παράδειγμα, μπορεί να επιδεινώσει τον καύσωνα και να παρατείνει τη διάρκειά τους.
Η έρευνα αναδεικνύει την ανάγκη για περισσότερη προσοχή, μελέτη και δράση, τη στιγμή, μάλιστα που δεν υπάρχουν παγκόσμια συστήματα παρακολούθησης για τον καύσωνα των ποταμών, ούτε σχετικά σχέδια προσαρμογής.
Για αυτό το λόγο, επισημαίνουν οι επιστήμονες, απαιτείται καλύτερη κατανόηση της απειλής και συντονισμένη συγκέντρωση δεδομένων, συνεργασία ανάμεσα σε φορείς και χώρες, όπως και ενσωμάτωση των τάσεων της θερμοκρασίας των ποταμών στις αξιολογήσεις του κλιματικού κινδύνου.
Διαβάστε ακόμη
Ανάλυση: Το στοίχημα Τραμπ στη Γάζα – Πώς επιχειρεί να γράψει ιστορία ως μέγας ειρηνοποιός
Morningstar: Πού θα βρουν αξία οι επενδυτές στην Ευρώπη το 4ο τρίμηνο – Οι προοπτικές (γραφήματα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.