Κάθε χρόνο στις 22 Μαΐου, η ανθρωπότητα καλείται να σταθεί ενώπιον μιας από τις πιο κρίσιμες –και συχνά παραγνωρισμένες– προκλήσεις της εποχής μας: της απώλειας της βιοποικιλότητας στη φύση. Η Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας, που καθιερώθηκε το 1993 από τα Ηνωμένα Έθνη, έρχεται για να μας υπενθυμίσει πως η ποικιλία των μορφών ζωής στη Γη δεν είναι πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση επιβίωσης.

Η βιοποικιλότητα –δηλαδή η ποικιλία φυτών, ζώων, μικροοργανισμών και των οικοσυστημάτων που τα φιλοξενούν– αποτελεί τη θεμελιώδη βάση για καθαρό νερό, εύφορα εδάφη, κλιματική σταθερότητα και επαρκή τροφή. Είναι επίσης καθοριστική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και τη μείωση της φτώχειας, ιδιαίτερα στις πιο ευάλωτες περιοχές του πλανήτη.

Οι αριθμοί που σοκάρουν

Παρά την αυξανόμενη ενημέρωση και τις παγκόσμιες δεσμεύσεις, τα στατιστικά είναι ζοφερά. Σύμφωνα με εκθέσεις του ΟΗΕ, το 12% των ειδών πτηνών παγκοσμίως και το 10% των φυτών και των ζώων βρίσκονται υπό άμεση απειλή εξαφάνισης. Οι βασικές αιτίες είναι γνωστές: η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η καταστροφή των βιοτόπων, η ρύπανση, οι πυρκαγιές και –όλο και πιο έντονα– η κλιματική κρίση.

Επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: εάν η πορεία αυτή δεν ανακοπεί, μέχρι το 2050 ενδέχεται να έχει εξαφανιστεί έως και το 1/3 της παγκόσμιας πανίδας, με συνέπειες μη αναστρέψιμες για το οικοσύστημα και τις ανθρώπινες κοινωνίες.

Το φετινό διακύβευμα: Από τη θεωρία στη δράση

Η Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας 2025 έχει ένα ξεκάθαρο διακύβευμα: η μετάβαση από τις υποσχέσεις σε συγκεκριμένες και μετρήσιμες δράσεις. Παγκοσμίως, οι κυβερνήσεις καλούνται να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν με τη Συμφωνία Kunming–Montreal για τη Βιοποικιλότητα, με στόχο την προστασία του 30% των χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέχρι το 2030.

Αυτό σημαίνει ενίσχυση των προστατευόμενων περιοχών, περιορισμό της πλαστικής ρύπανσης, ρύθμιση της γεωργίας και της αλιείας ώστε να είναι φιλικές προς τη φύση, καθώς και κινητοποίηση χρηματοδοτικών πόρων για τη φύση και τις τοπικές κοινότητες που τη διαχειρίζονται.

Η Ελλάδα στο σταυροδρόμι επιλογών

Στην Ελλάδα, η φετινή επέτειος συμπίπτει με μια περίοδο κρίσιμων αποφάσεων για τη διαχείριση του φυσικού πλούτου της χώρας. Από τα θαλάσσια οικοσυστήματα του Αιγαίου μέχρι τους ορεινούς βιότοπους της Πίνδου και της Ροδόπης, η ελληνική φύση απειλείται από την άναρχη τουριστική ανάπτυξη, τις δασικές πυρκαγιές, την αλόγιστη οικιστική επέκταση και την υποβάθμιση των προστατευόμενων περιοχών.

Η φετινή χρονιά είναι κρίσιμη για την επαναχάραξη πολιτικών για τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), την οριστικοποίηση των ορίων στις Natura 2000 περιοχές, αλλά και για την εφαρμογή της στρατηγικής για τη θαλάσσια χωροταξία. Την ίδια ώρα, ο αγροτικός τομέας –μετά την κρίση τιμών και την κλιματική πίεση– καλείται να στραφεί προς φιλικές πρακτικές, όπως η βιολογική γεωργία και η αποκατάσταση του εδάφους.

Πιο επίκαιρη από ποτέ

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας δεν είναι απλώς μία ακόμη συμβολική ημερομηνία. Είναι μια ευκαιρία να αναστοχαστούμε τι πραγματικά σημαίνει «ανάπτυξη», και πώς μπορούμε να την επανακαθορίσουμε ώστε να χωράει μέσα της τον άνθρωπο και τη φύση. Το μήνυμα είναι σαφές: αν θέλουμε να ευημερούμε, πρέπει πρώτα να αφήσουμε τη ζωή – σε όλες της τις μορφές – να αναπνεύσει.

Η επόμενη δεκαετία θα κρίνει αν η ανθρωπότητα θα θυμάται τη βιοποικιλότητα ως σύμμαχο ή ως ανάμνηση. Και σε αυτόν τον αγώνα δεν υπάρχει περιθώριο για αδιαφορία. Γιατί κάθε χαμένο είδος, κάθε σιωπηλό δάσος, κάθε εξαφανισμένος ήχος της φύσης, είναι ένα κομμάτι της δικής μας ιστορίας.

Διαβάστε ακόμη 

Μητσοτάκης: Η ΝΔ θα εισηγηθεί την αναθεώρηση του άρθρου για την μονιμότητα στο Δημόσιο

Παγκόσμιο sell off στα ομόλογα: Οι δημοσιονομικές ανησυχίες προκαλούν κύμα φυγής – «Κρατάει» το ελληνικό 10ετές

Μια ολόκληρη πόλη στεγάζεται σε ένα και μοναδικό κτίριο

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα