Πίεση από τους θεσμούς για να τρέξουν τα πωλητήρια στην Ενέργεια

Της Μαριάννας Τζάννε

Τρία από τα πολυτιμότερα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού δημοσίου και το 17% της ΔΕΗ επαναφέρουν στο προσκήνιο οι δανειστές, πιέζοντας για ενεργοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ στα πωλητήρια ενέργειας που με εξαίρεση τον ΔΕΣΦΑ που βρίσκεται σε τροχιά υλοποίησης, έχουν μείνει πίσω.

Οι ισχυρές πιέσεις από την πλευρά των δανειστών προς την κυβέρνηση, συνδέονται και με την ευνοϊκή συγκυρία στις αγορές φυσικού αερίου και διύλισης πετρελαίου, κάτι που μπορεί να διασφαλίσει την επίτευξη υψηλών τιμημάτων.

Από την πλευρά του, ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Σταθάκης δεν δείχνει να βιάζεται καθώς πρόκειται για πολύτιμα assets και εμβληματικές εταιρείες του κλάδου που η πώλησή τους στερεί πολύτιμα μερίσματα από το δημόσιο και θα συναντήσει ισχυρά προσκόμματα. Στις ιδιωτικοποιήσεις αυτές περιλαμβάνεται η πώληση του 66% τoυ Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ), το 65% της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ) και το 35% των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ). Τα πωλητήρια στις εταιρείες αυτές αναμένεται να έχουν κεντρικό ρόλο στο νέο επικαιροποιημένο πλάνο ιδιωτικοποιήσεων που θα καταρτίσει το επόμενο διάστημα η νέα διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ.

Θεωρούνται μάλιστα ιδιωτικοποιήσεις που θα μπορέσουν εφόσον δρομολογηθούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους που είναι η βασική επιδίωξη της κυβέρνησης, για αυτό και επιβάλλεται να τρέξουν από την νέα διοίκηση του Ταμείου. Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι δεν μπορούμε να προσδοκούμε έξοδο από το μνημόνιο στο τέλος του 2018, με εκκρεμότητα τις ιδιωτικοποιήσεις. “Είναι προτιμότερο να επωμιστούμε την πολιτική ζημιά από τις ιδιωτικοποιήσεις από την ζημιά να μην βγούμε από το πρόγραμμα” αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια πηγή. Η άσκηση είναι αρκετά περίπλοκη και η πώληση ποσοστού κυρίως στα ΕΛΠΕ που είναι πιο σύνθετη, καθαρά πολιτική απόφαση, στην οποία καθοριστικό ρόλο θα έχει και η άλλη πλευρά των μετόχων, ο όμιλος Λάτση.

Απρόθυμη η κυβέρνηση να πουλήσει το 35% των ΕΛΠΕ

Τα ΕΛΠΕ, τα οποία διοικούνται από το δίδυμο Τσοτσορού-Στεργιούλη αποκτούν κεντρικό ρόλο στα νέα πωλητήρια, αφενός εξαιτίας της μετοχικής σχέσης που τα συνδέει με τις δύο προαναφερόμενες εταιρείες (ελέγχουν από 35% σε ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ), αφετέρου λόγω του σχεδιασμού για την πώληση του 35% των μετοχών τους αλλά και των πολύ υψηλών ρυθμών ανάπτυξης που εμφανίζουν. Αυτοί οι ρυθμοί είναι και ο λόγος που καθιστά απρόθυμη την ελληνική κυβέρνηση να εκχωρήσει σε τρίτους. Η κουβέντα επανέρχεται στο τραπέζι με αφορμή την πρόσληψη τις προηγούμενες μέρες από το ΤΑΙΠΕΔ, της Εθνικής και της Goldman Sachs ως χρηματοοικονομικών συμβούλων που θα αναλάβουν να ωριμάσουν το σχέδιο αξιοποίησης του 35% των ΕΛΠΕ, χωρίς όμως να θεωρείται στην αγορά, δεδομένο ότι θα ακολουθήσουν το δρόμο της πώλησης. Είναι σαφές ότι τον πρώτο λόγο στις μελλοντικές εξελίξεις θα έχει η Paneuropean, η εταιρεία μέσω της οποίας ο όμιλος Λάτση ελέγχει το 45,4% των Ελληνικών Πετρελαίων, η οποία το περασμένο καλοκαίρι δεν δίστασε να αιφνιδιάσει το ελληνικό δημόσιο όταν ζήτησε την αναβολή της γενικής συνέλευσης των μετόχων. Η μίνι κρίση εκτονώθηκε γρήγορα με τον διορισμό του κ. Ανδρέα Σιάμισιη που ανήκει στην σφαίρα επιρροής του πανίσχυρου ομίλου σε θέση αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου στα ΕΛΠΕ.

Ακόμη και η διοίκηση της εταιρείας θεωρεί ότι η διαχείριση του 35% των ΕΛΠΕ δεν θα είναι μια γρήγορη διαδικασία αφού προβλέπεται ότι οι σύμβουλοι έχουν σε πρώτη φάση περιθώριο μέχρι την Άνοιξη του 2018 για να καταθέσουν τις προτάσεις για την αξιοποίηση του ποσοστού των Ελληνικών Πετρελαίων. Σε δεύτερη φάση, που προσδιορίζεται σε δυο χρόνια, να διερευνήσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών αρχής γενομένης από την Paneuropean που θα έχει κομβικό ρόλο στην νέα εποχή. Τα ΕΛΠΕ που αποτελούν τον μεγαλύτερο πετρελαϊκό όμιλο της χώρας διανύουν την καλύτερη εποχή της μακράς πορείας τους. Το γ’ τρίμηνο του 2017 τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν σε 313 εκ. ευρώ και ήταν αυξημένα κατά 71% σε σχέση με πέρσι. Τα ΕΛΠΕ ανακοίνωσαν τις προηγούμενες μέρες ότι θα διανείμουν προμέρισμα ύψους 0,15 ευρώ ανά μετοχή. Οι προβλέψεις μιλούν για θεαματική άνοδο και για το σύνολο της χρήσης που ολοκληρώνεται στα τέλη τους έτους.

Η αγορά αποτιμά ψηλά τον ΔΕΣΦΑ

Στην τελική ευθεία έχει αρχίσει να μπαίνει η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, η πιο ώριμη από όλες τις ενεργειακές εταιρείες που έχουν μεταφερθεί στην ομπρέλα του ΤΑΙΠΕΔ. Η πώληση προχωρά μέσα στο χρονοδιάγραμμα που έχει οριστεί, με στόχο την υποβολή δεσμευτικών προσφορών μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου. Αν τηρηθεί ο σχεδιασμός, τότε αρχές του 2018 προβλέπεται να ανακηρυχθεί ο προτιμητέος ανάδοχος ώστε η συναλλαγή να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Εδώ το κύριο μέλημα της κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει ένα τίμημα που θα κινηθεί πάνω από τα 400 εκ. ευρώ που ήταν η συμφωνία –κατά την προηγούμενη διαγωνιστική διαδικασία με τους Αζέρους της Socar.

Το γεγονός ότι ο διαχειριστής του συστήματος φυσικού αερίου διανύει μία περίοδο υψηλών επιδόσεων λόγω κατακόρυφης αύξησης της κατανάλωσης θεωρείται από πολλούς ότι θα σπάσει εύκολα το προαναφερόμενο τίμημα. Όπως σχολίαζε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος κ. Σωτήρης Νίκας, φέτος οι εκτιμήσεις για τον ΔΕΣΦΑ είναι ακόμη πιο αισιόδοξες καθώς η καθαρή κερδοφορία εκτιμάται ότι μπορεί να υπερδιπλασιαστεί και από τα 32,2 εκ. ευρώ πέρσι, να ξεπεράσει τα 60 εκ. ευρώ και να φτάσει ακόμη και τα 90 εκατ. Ευρώ. Ισχυρό όπλο αποτελεί παράλληλα η εντυπωσιακή ρευστότητα, με τα σημερινά ταμειακά διαθέσιμα να υπολογίζονται σε 170 εκατ. ευρώ! Τα χρήματα αυτά εφόσον μείνουν στο ταμείο της εταιρείας (υπάρχουν σκέψεις για επιστροφή κεφαλαίου) ανεβάζουν προ τα πάνω το τίμημα, σε πείσμα πληροφοριών που διακινούνται στην αγορά, σύμφωνα με τις οποίες τα φαβορί του διαγωνισμού δεν είναι διατεθειμένα να πληρώσουν «χρυσάφι» για την εταιρεία. Αυτή την περίοδο είναι σε εξέλιξη αποτίμηση της εταιρείας που διενεργούν οι σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ αλλά και τα Ελληνικά Πετρέλαια. Τα ΕΛΠΕ άλλωστε έχουν διαμηνύσει στο ΤΑΙΠΕΔ ότι εάν το τίμημα είναι κάτω από τα 400 εκατομμύρια ευρώ θα μπλοκάρουν την ιδιωτικοποίηση και δεν θα πουλήσουν. Βασικοί διεκδικητές του πακέτου για το 66% του ΔΕΣΦΑ είναι η κοινοπραξία των εταιριών Snam S.p.A., Enagás Internacional S.L.U., Fluxys S.A. και N.V. Nederlandse Gasunie και η ισπανική Regasificadora del Noroeste S.A..

ΔΕΠΑ: πρόσληψη συμβούλων και ξεκαθάρισμα ρόλων

Μέσα στην νέα χρονιά θεωρείται σαφές ότι θα έχουμε επανεκκίνηση και στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Το ΤΑΙΠΕΔ, έχει προσχωρήσει από τον περασμένο Απρίλιο στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πρόσληψη στρατηγικού συμβούλου, ο οποίος θα διερευνήσει τις εναλλακτικές επιλογές αξιοποίησης του 35% που κατέχει το Ταμείο. Όμως για την ΔΕΠΑ, τον κυρίαρχο παίκτη της αγοράς φυσικού αερίου που ιδρύθηκε το 1988 αυτό που προέχει σε αυτό το στάδιο είναι το ξεκαθάρισμα ρόλων. Είναι απαίτηση των θεσμών αλλά και της αγοράς η εταιρεία να περιορίσει την τριπλή υπόστασή της και ως λιανέμπορος (μέσω των εταιρειών παροχής φυσικού αερίου ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλονίκης -Θεσσαλίας, ΕΔΑ κ.α) και ως χονδρέμπορος και ως προμηθευτής.

Η νέα ταυτότητα της ΔΕΠΑ, αποτελεί σημείο διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς στο πλαίσιο της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς φυσικού αερίου και μία εκκρεμότητα που χρειάζεται να κλείσει ενόψει της τρίτης αξιολόγησης. Τελικές αποφάσεις αναμένεται να έχουν ληφθεί προς το τέλος του μήνα, ωστόσο στην αγορά διακινούνται διάφορα σενάρια για το μέλλον της ΔΕΠΑ στην λιανική αγορά του φυσικού αερίου. Πληροφορίες από τις μέχρι σήμερα διαπραγματεύσεις αναφέρουν ότι εξετάζεται περιορισμός του ρόλο της ΔΕΠΑ στην ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας και διατήρηση του ρόλου της στην ΕΠΑ Αττικής στην οποία ελέγχει το 51% των μετοχών της εταιρείας με το 49% να ανήκει στη Shell. Το γεγονός όμως ότι η τελευταία εμφανίζεται να έχει προσλάβει σύμβουλο για να πουλήσει την συμμετοχή της στην ΕΠΑ Αττικής καταδεικνύει την προσπάθεια των συνεταίρων της ΔΕΠΑ να διαμορφώσουν νέες μετοχικές ισορροπίες στις οποίες θέλουν να έχουν τον πρώτο λόγο. Για φέτος η ΔΕΠΑ προβλέπεται να εμφανίσει ισχυρή κερδοφορία 100 εκ. ευρώ με τα ταμειακά διαθέσιμα να υπολογίζονται σε 300 εκ. ευρώ.

Το market test κρίνει την πώληση του 17% της ΔΕΗ

Η πώληση του 40% του λιγνίτη θα φέρει πιο κοντά και την ιδιωτικοποίηση του 17% της ΔΕΗ που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ. Η πώληση του σημαντικού αυτού πακέτου σέρνεται καθώς το Ταμείο έχει συνδέσει με την αποεπένδυση από το λιγνίτη, μια διαδικασία που δείχνει να βρίσκει το βηματισμό της. Το υπουργείο Περιβάλλοντος διέρρευσε τις προηγούμενες μέρες ότι είναι κοντά στην επίτευξη συμφωνίας με τις Βρυξέλλες, για το τελικό πακέτο (Μελίτη Ι και η άδεια για την Μελίτη ΙΙ μαζί με τα ορυχεία της Βεύης και η Μεγαλόπολη) κάτι που αν υλοποιηθεί θα αποτελέσει σημαντική πρόοδο για να τρέξει και η πώληση του 17% της Επιχείρησης από το 2018.

Το καλοκαίρι, το ΤΑΙΠΕΔ κήρυξε άγονο το διαγωνισμό για την πρόσληψη συμβούλου και είχε παραδεχτεί ότι καθυστερεί η διαδικασία μέχρι να τελεσφορήσει η πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων. Η λίστα με τις μονάδες στο λιγνίτη χρειάζεται να εγκριθεί από την DGcomp, ώστε στην συνέχεια να πραγματοποιηθεί το market test στο οποίο θα αποτυπωθεί το επενδυτικό ενδιαφέρον και θα υπάρξει ένα είδος «αποτίμησης» και των παγίων της ΔΕΗ. Θα ακολουθήσει διεθνής διαγωνιστική διαδικασία που με βάση τα αρχικά πλάνα πρέπει να υλοποιηθεί αρχές καλοκαιριού του 2018.