Σοβαρούς κλυδωνισμούς στις σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου προκαλεί το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την αντιπαράθεση να παίρνει απρόβλεπτες διαστάσεις μετά την αιφνιδιαστική αποκάλυψη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ανοίγει έρευνα για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα σε σχέση με το έργο.

Η έρευνα της Εισαγγελίας καλύπτει την περίοδο 2013-2023 και αφορά τον προηγούμενο φορέα  υλοποίησης (EuroAsia Interconnector υπό τον Κύπριο επιχειρηματία Νάσο Κτωρίδη) αλλά εκτείνεται μέχρι την περίοδο που στο προσκήνιο βρέθηκε λόγω ελλείμματος αξιοπιστίας του EuroAsia, ο ΑΔΜΗΕ. Οι καταγγελίες αφορούν στη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων ύψους 657 εκατ. ευρώ που προορίζονταν για το έργο και φυσικά γεννούν πολλά ερωτήματα για τα κριτήρια με τα οποία χορηγήθηκαν σε ένα φορέα που εκ του αποτελέσματος δεν είχε την τεχνική και οικονομική δυνατότητα  να εκτελέσει ένα τόσο μεγάλο έργο.

Η εξέλιξη αυτή βρήκε την ελληνική κυβέρνηση απροετοίμαστη, καθώς κυβερνητικές πηγές δήλωναν άγνοια για οποιαδήποτε σχετική διαδικασία. Η δήλωση Χριστοδουλίδη έρχεται σε μια στιγμή που η Αθήνα προσπαθεί να διαχειριστεί το κλίμα έντασης που δημιούργησαν οι δηλώσεις του Κύπριου Υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, περί έλλειψης βιωσιμότητας του έργου.

Η ανησυχία εντείνεται  από το γεγονός ότι την άρνηση της καταβολής των 25 εκατομμυρίων που αποτελεί το επιτρεπόμενο έσοδο για το καλώδιο και είναι μέρος της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών που υπογράφτηκε το Σεπτέμβριο του 2024, μετέφερε χθες σε εμπιστευτική επικοινωνία με την Κομισιόν ο κ. Κεραυνός. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έγινε για να βολιδοσκοπήσει το κλίμα και να διαπιστώσει τις προθέσεις της κυπριακής πλευράς μετά το σάλο που ξέσπασε από τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών σε συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κύπρου στην οποία επικαλέστηκε δύο μελέτες ανεξάρτητων οίκων που αφήνουν εντελώς αστήρικτη την προοπτική βιωσιμότητας του έργου.

Κυβερνητικοί παράγοντες κάνουν λόγο για «διπλό μήνυμα» από τη Λευκωσία, καθώς την ίδια ώρα που η ΡΑΕΚ έχει εγκρίνει το επιτρεπόμενο έσοδο των 25 εκατ. ευρώ και ο Κύπριος Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου εμφανίζεται θετικός, ο Υπουργός Οικονομικών αμφισβητεί ανοιχτά τη σκοπιμότητα του έργου, επικαλούμενος μελέτες που ουδέποτε κοινοποιήθηκαν στην ελληνική πλευρά.

«Το καλώδιο είναι ένα έργο ευρωπαϊκής προτεραιότητας που δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί αποκλειστικά από τον Έλληνα φορολογούμενο. Η Κύπρος οφείλει να αποσαφηνίσει τη στάση της», τόνισε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, υπογραμμίζοντας ότι η διασύνδεση αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου.

Από την πλευρά του ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου υπενθύμισε χθες ότι η ΡΑΕΚ ενέκρινε στις 31 Ιουλίου το σχετικό έσοδο των 25 εκατ. ευρώ για την υλοποίησή του και συμμετέχει στις σχετικές συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη ΡΑΑΕΥ για την ολοκλήρωση του έργου, σε αντίθεση με τις εν λόγω δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών, και τόνισε ότι είναι επιτακτική ανάγκη η κυπριακή πλευράς να ξεκαθαρίσει τη θέση της. Το θέμα όπως είπε αναμένεται να τεθεί σήμερα από τον υφυπουργό περιβάλλοντος και ενέργειας Νίκο τάφο στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών στην Κοπενχάγη.

Όλα πλέον συνηγορούν στην άποψη ότι υπάρχει σοβαρή εμπλοκή στο GSI και παρά τα μηνύματα που στέλνει η ελληνική πλευρά περί έναρξης ερευνών για πιθανή πόντιση του καλωδίου, η υπόθεση προσλαμβάνει πλέον διαφορετικές διαστάσεις που δύσκολα μπορούν να προβλέψουν μια αίσια έκβαση για το έργο.

Η διπλωματική ένταση έρχεται να συναντήσει και τον επιχειρηματικό παράγοντα, καθώς η γαλλική Nexans, που έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδίου με συμβόλαιο 1,4 δισ. ευρώ, έχει ήδη προαναγγείλει ότι διαθέτει plan B για την αξιοποίηση του έργου σε περίπτωση που το σχέδιο Κρήτης – Κύπρου δεν προχωρήσει στέλνοντας το μήνυμα ότι η αγορά δεν θα περιμένει επ’ άπειρον τις πολιτικές ισορροπίες της Κύπρου. Προ μηνός μάλιστα η εταιρεία είχε προβλέψει ότι οι οριστικές αποφάσεις για την τύχη του έργου θα ληφθούν τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτέμβρη. Βρισκόμαστε σ’ αυτό το χρόνο και με τις εξελίξεις που προσλαμβάνουν από χθες μορφή χιονοστιβάδας δε φαίνεται να βρισκόμαστε μακριά από την αντίδραση της γαλλικής εταιρείας.

Η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας δίνει επίσης νέα διάσταση στην υπόθεση, με τις δύο κυβερνήσεις να βρίσκονται ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων. Στην Αθήνα εκφράζεται έντονος προβληματισμός για την ασυνέπεια που εμφανίζει η κυπριακή πλευρά, ενώ πληθαίνουν οι εκτιμήσεις ότι οι κινήσεις Κεραυνού συνδέονται και με τις πολιτικές ισορροπίες ενόψει πιθανών αλλαγών στο κυβερνητικό σχήμα.

Το αν τελικά η Κύπρος θα στηρίξει έμπρακτα το έργο που εντάσσεται στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό ή θα συνεχίσει τη γραμμή αμφισβήτησης, παραμένει ανοιχτό ερώτημα. Μέχρι τότε, το ηλεκτρικό καλώδιο δεν ενώνει αλλά διχάζει Αθήνα και Λευκωσία με την τύχη του να κρέμεται σε μια λεπτή κλωστή.

Διαβάστε ακόμη

«Trata, Flokos και ανάπτυξη: Η επιστροφή της Κονσερβοποιίας Βορείου Αιγαίου στην κερδοφορία» (pics)

ΔΕΘ 2025: Στα 1,7 δισ. ευρώ «κλείδωσε» το νέο πακέτο παροχών

Εταιρείες και μετοχές που μπορεί να κινδυνεύσουν αν καταρρεύσει η γαλλική κυβέρνηση

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα