Ένας άτυπος «αγώνας δρόμου» βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με τη δημιουργία των νέων ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων με καύσιμο φυσικό αέριο. Πεδίο στο οποίο ποντάρουν όλοι σχεδόν οι ισχυροί ενεργειακοί όμιλοι της χώρας.
Αποτιμώντας τις σχετικές πρωτοβουλίες που έχουν εξαγγελθεί, οι επενδύσεις για αυτές τις μονάδες συνδυασμένου κύκλου ανέρχονται συνολικά σε 2 δισ. ευρώ. Και κάθε project βρίσκεται στη δική του φάση, ανάλογα με τις προτεραιότητες και τους σχεδιασμούς του εκάστοτε ομίλου.
Πάντως, τόσο η στρατηγική της απολιγνιτοποίησης, όσο και η έναρξη εφαρμογής του Target Model, με τη λειτουργία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, φέρνουν αυτές τις νέες υποδομές στο προσκήνιο με δυο δεδομένα. Κατ αρχήν, την ανάγκη να καλυφθεί το παραγωγικό έλλειμμα από την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων και βέβαια το γεγονός ότι οι μονάδες φυσικού αερίου θα λειτουργήσουν ως «γέφυρα» και σταθεροποιητικά για τη μετάβαση προς τις «πράσινες» λύσεις των ΑΠΕ.
Οι τέσσερις πρωταγωνιστές
Η πρώτη που ξεκίνησε να κατασκευάζεται και προβλέπεται πρώτη να ολοκληρωθεί και να συνδεθεί με το σύστημα, είναι της Mytilineos, στο συγκρότημα του Αγίου Νικολάου Βοιωτίας. Σύμφωνα με την τελευταία «εικόνα» το νέο εργοστάσιο υπολογίζεται να τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία στα τέλη του 2021.
Η διοίκηση της Mytilineos προχώρησε έγκαιρα στην αύξηση της ισχύος της μονάδας στα 826 MW, ενώ εξασφάλισε και δανειοδότηση με ευνοϊκούς όρους από την ΕΤΕπ. Το ύψος της επένδυσης φτάνει τα 320 εκατ. ευρώ και με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά (ο εξοπλισμός θα είναι της General Electric) θα ανήκει στις μονάδες με την υψηλότερη απόδοση και το χαμηλότερο επίπεδο εκπομπής ρύπων στην Ευρώπη.
Ο όμιλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, – από τους πρωτοπόρους στις μονάδες αερίου ήδη από το 2002-, σχεδιάζει τη δημιουργία νέας μονάδας καθαρής ισχύος 665 MW στην Κομοτηνή, δηλαδή σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας όσον αφορά τις υφιστάμενες και μελλοντικές ενεργειακές «διόδους» της χώρας. Tο γεγονός ότι θα είναι τοποθετημένη στο επίκεντρο του βόρειου συστήματος καθιστά σημαντικό το ρόλο της για την επάρκειά του λόγω της απόσυρσης των λιγνιτικών της ΔEH σε Aμύνταιο και Kαρδιά.
Το ύψος της επένδυσης ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ, αλλά η διοίκηση του ομίλου δεν έχει προχωρήσει ακόμη στη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης. Ωστόσο, η αδειοδοτική διαδικασία εξελίσσεται κανονικά και βρίσκεται μάλιστα σε ώριμο στάδιο. Έτσι στα τέλη της περασμένης χρονιάς εξασφαλίστηκαν οι σχετικές άδειες για συνοδά έργα, όπως το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης.
Σε ώριμο αδειοδοτικό στάδιο βρίσκεται και η μεγάλη μονάδα που έχει στα σκαριά ο όμιλος Κοπελούζου στην Αλεξανδρούπολη, μέσω της Damco Energy. Η μονάδα συνδυασμένου κύκλου θα είναι ισχύος 662 MW και εκτιμάται ότι η κατασκευή της θα ξεκινήσει φέτος το καλοκαίρι, με στόχο να τεθεί σε λειτουργία το β’ τρίμηνο του 2022. Η επένδυση άνω των 300 εκ. τοποθετείται σε μια περιοχή όπου ο όμιλος Κοπελούζου ποντάρει στρατηγικά. Έτσι η μονάδα θα τροφοδοτείται με φυσικό αέριο μέσω του FSRU Αλεξανδρούπολης (το «τρέχει» η Gastrade), ενώ το project ήδη συγκεντρώνει ευρύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον, μετά τη σχετική πρόθεση από πλευράς Β. Μακεδονίας. Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται και οι διαγωνισμοί προμήθειας τεχνικού εξοπλισμού.
Την τετράδα των νέων μεγάλων μονάδων από τους «ενεργούς» παίκτες της αγοράς συμπληρώνει η επένδυση της Elpedison ύψους 400 εκατ ευρώ. Η δική της μονάδα θα είναι ισχύος 830 MW και θα εγκατασταθεί εντός της έκτασης των διυλιστηρίων των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη. Ο όμιλος δρομολογεί τους διαγωνισμούς προμήθειας του τεχνικού εξοπλισμού και με βάση το χρονοδιάγραμμα, στόχος είναι η νέα μονάδα να μπει στην «πρίζα» το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Οι “new entries”
Δυναμικό «παρών» σε αυτή την κούρσα δίνει και η Elvalchalcor. Ο όμιλος έχει δρομολογήσει μία ακόμη μεγάλη επένδυση, -ύψους άνω των 300 εκατ ευρώ-, για την κατασκευή μονάδας συνδυασμένου κύκλου, σε έκταση εντός του ευρύτερου συγκροτήματος στη Θίσβη Βοιωτίας. Η διοίκηση του ομίλου δεν έχει λάβει ακόμη την τελική επενδυτική απόφαση, ωστόσο το φθινόπωρο αιτήθηκε στη ΡΑΕ και πέτυχε την αύξηση ισχύος του σταθμού από 566 MW (αρχικά) σε 651 MW, ενώ προχωρά και η αδειοδοτική διαδικασία.
Ερώτημα αποτελεί το τι μέλλει γενέσθαι με την αντίστοιχη επένδυση του ομίλου Καράτζη. Η άδεια που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2019 για λογαριασμό της μητρικής, προβλέπει τη δημιουργία σταθμού συνδυασμένου κύκλου ισχύος 660MW στη Λάρισα, ενώ το εκτιμώμενο κόστος της επένδυσης προσεγγίζει τα 370 εκατ ευρώ. Δεδομένης της πώλησης της ενεργειακής θυγατρικής ΚΕΝ προς τη Volton (των επιχειρηματιών Μπάκου-Καϋμενάκη), δεν είναι σαφές πότε το project θα μπει μπροστά από τον όμιλο Καράτζη ή εάν θα ληφθούν αποφάσεις σε διαφορετική κατεύθυνση.