Στροφή στα ορυκτά καύσιμα ως πυλώνα ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας και ενεργειακής επάρκειας κάνει η κυβέρνηση, αναζητώντας στήριγμα στον λιγνίτη για να αντιμετωπίσει με γρήγορες διαδικασίες τις δυσκολίες υποκατάστασης του ρωσικού αερίου από εναλλακτικές πηγές.

Η νέα στρατηγική που παρουσίασε από την Κοζάνη ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης αντανακλά και τις δυσκολίες του κυβερνητικού σχεδίου να αυξήσει τις εισαγωγές φορτίων LNG, αφενός γιατί σε ένα ακραίο συμβάν διακοπής της ροής αερίου από τους αγωγούς θα καταστεί πανάκριβο και δυσεύρετο καύσιμο και αφετέρου γιατί οι υφιστάμενες υποδομές της Ρεβυθούσας περιορίζουν τις δυνατότητες αεριοποίησης μεγαλύτερων ποσοτήτων.

Ο λιγνίτης που, όπως παραδέχτηκε και ο πρωθυπουργός, είναι πρόσκαιρα φθηνότερος από το φυσικό αέριο λόγω της εκτίναξης των τιμών μετά και τη ρωσική εισβολή, ενδέχεται να παρατείνει τη λειτουργία των σύγχρονων λιγνιτικών μονάδων (Αγιος Δημήτριος 5, Μελίτη στη Φλώρινα) που προγραμματίζεται να κλείσουν το 2023 δίνοντας φιλί ζωής και στην Πτολεμαΐδα 5.

Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής κατά 50% την επόμενη διετία, κάτι που, όπως δήλωσε, αποτελεί προσωρινό μέτρο το οποίο λαμβάνεται για να αντιμετωπιστεί η μεγάλη εξάρτηση από το φυσικό αέριο. Το μέτρο αυτό προβλέπεται να επαναξιολογηθεί με βάση τις συνθήκες της αγοράς και τη διαθεσιμότητα του καυσίμου.

Η ακριβή μονάδα της ΔΕΗ (Πτολεμαΐδα 5) που προβλέπεται να κοστίσει πάνω από 1,4 δισ. ευρώ και επρόκειτο να λειτουργήσει ως λιγνιτική μέχρι το 2025 θα συνεχίσει πιθανώς με το ίδιο καύσιμο έως το 2028.
Η εγκατεστημένη ισχύς της μονάδας είναι 610 MW με δυνατότητα παροχής θερμικής ισχύος 140 MWth για την τηλεθέρμανση Πτολεμαΐδας. Πρόκειται για το τελευταίο λιγνιτικό εργοστάσιο στην Ελλάδα, για το οποίο υπάρχει πρόβλεψη με το τέλος ζωής του λιγνίτη να μετατραπεί σε φυσικό αέριο ή άλλο καύσιμο με πρόσθετες επενδύσεις.
Η νέα μονάδα πρόκειται να τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία στο τέλος καλοκαιριού ώστε να βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2022.

O προγραμματισμός της ΔΕΗ

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΔΕΗ, η παραγωγή από λιγνίτη θα διπλασιαστεί με στόχο την αύξηση των αποθεμάτων. Ωστόσο πρόκειται για μια στρατηγική προετοιμασίας της εταιρείας, η οποία δεν αναμένεται να διαφοροποιήσει στην παρούσα φάση τη συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα, ο οποίος θα παραμείνει με χαμηλό ποσοστό στο σύστημα (με μία έως δύο μονάδες ημερησίως). Ο λόγος είναι ότι η ΔΕΗ «χτίζει» αποθέματα για το καλοκαίρι, οπότε οι καύσωνες και έκτακτα γεγονότα απαιτούν να δουλεύει στο φουλ η λιγνιτική παραγωγή. Αν επομένως δεν προκύψουν έκτακτες συνθήκες, η εταιρεία θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί με φειδώ το καύσιμο και στο ενεργειακό μείγμα θα πρωτοστατεί το φυσικό αέριο και -όποιες ημέρες το ευνοούν οι καιρικές συνθήκες- οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Οπως μάλιστα έλεγαν πρόσφατα στελέχη της ΔΕΗ, αν θέλαμε αυτή την περίοδο να δούλευαν όλες οι λιγνιτικές μονάδες, η εταιρεία θα εξόρυσσε 1 εκατομμύριο τόνους λιγνίτη και θα χρειαζόταν για να καίει στις μονάδες της 1,5 εκατομμύριο τόνους, κάτι που υποδηλώνει και τους μεγάλους περιορισμούς που υπάρχουν στο καύσιμο.

Το σχέδιο που υποβλήθηκε στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα προβλέπει αύξηση της παραγωγής της σε 6,5 τεραβατώρες ή ακόμη και σε 7 τεραβατώρες έως τον Απρίλιο του 2023 υπό προϋποθέσεις.

Το σενάριο για παραγωγή ενέργειας 7 τεραβατωρών μπορεί να υλοποιηθεί με την παραδοχή ότι θα ενεργοποιηθούν 300 στρέμματα στο Ορυχείο της Λακκιάς, το οποίο στο παρελθόν τροφοδοτούσε τον σταθμό της Καρδιάς, όμως σταμάτησε η εξόρυξη όταν μειώθηκε η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη αλλά και γιατί είχε φτωχό κοίτασμα. Εφόσον το ορυχείο ξαναλειτουργήσει, κρίνεται ότι θα επηρεάσει μερικώς τον σχεδιασμό της ΔΕΗ Ανανεώσιμες για την εγκατάσταση στην περιοχή φωτοβολταϊκών πάρκων σε συνεργασία με την RWE.

Το πρόγραμμα αυτό συνεπάγεται αύξηση της κατανάλωσης σε ετήσια βάση από 15 εκατομμύρια τόνους λιγνίτη σε 16,5 εκατομμύρια τόνους. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και έναν ενδιάμεσο σταθμό έως τον Σεπτέμβριο του 2022, όπου η μέγιστη παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη υπολογίζεται σε 4,8 τεραβατώρες (από 2,3 τεραβατώρες) και η κατανάλωση σε 11,3 εκατομμύρια τόνους λιγνίτη (από 5,5 εκατομμύρια βάσει του αρχικού σχεδιασμού).
Πέρυσι η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη ανήλθε σε 5,3 τεραβατώρες (με πρόβλεψη για φέτος 4,3) και η κατανάλωση λιγνίτη σε 13,2 εκατομμύρια τόνους (με πρόβλεψη για φέτος 10,4 εκατομμύρια τόνους). Ο διπλασιασμός της παραγωγής από την Επιχείρηση θα γίνει δίχως την επέκταση των εδαφών και με την ενεργοποίηση νέων εργολαβιών.

Η ΔΕΗ αφήνει επίσης ανοικτό το ενδεχόμενο για μερική παράταση στη λειτουργία και της μονάδας Αγιος Δημήτριος 3 ή 4 για λόγους που συνδέονται με τα έργα τηλεθέρμανσης. Ο προγραμματισμός είναι οι μονάδες αυτές να κλείσουν στο τέλος του 2022, ωστόσο λόγω καθυστέρησης των έργων διασύνδεσης της Κοζάνης με τον ΑΗΣ Καρδιάς ενδέχεται η λειτουργία να παραταθεί έως τον Απρίλιο του 2023.

Μέχρι σήμερα από το λιγνιτικό χαρτοφυλάκιο της ΔΕΗ έχουν αποσυρθεί οι μονάδες Αμύνταιο 1, 2, Καρδιά 3, 4 και για φέτος σχεδιάζεται το σφράγισμα σε Αγιο Δημήτριο 1 έως 4 και Μεγαλόπολη 3. Για το 2023 έχει προβλεφθεί αλλά ενδέχεται να αναθεωρηθεί η απόσυρση 890 MW με το σβήσιμο της Μεγαλόπολης 4, της Μελίτης και της Αγιος Δημήτριος 5.

Εφυγαν 5.500 εργαζόμενοι

Η ΔΕΗ, λόγω της απολιγνιτοποίησης και της απόσυρσης των μονάδων, έχει μειώσει κατά 5.500 άτομα το προσωπικό της τα τελευταία χρόνια. Σήμερα το μόνιμο προσωπικό στα μονάδες στη Δυτική Μακεδονία είναι 760 άτομα από 1.100 το 2019 και στα ορυχεία 1.400 από 2.000. Αντίστοιχα στη Μεγαλόπολη το μόνιμο προσωπικό είναι μόλις 250 στις μονάδες (από 330 άτομα το 2019) και 320 στα ορυχεία (από 410). Αυτό, σε συνδυασμό με την αυξημένη παραγωγή, δημιουργεί υψηλές απαιτήσεις σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή προκειμένου να επαναλειτουργήσουν μηχανήματα και εξοπλισμός.

Να σημειωθεί ότι το τελευταίο διάστημα η ΔΕΗ έχει προχωρήσει στην εντατικοποίηση των αποκαταστάσεων των λιγνιτικών περιοχών και των ορυχείων, αξιοποιώντας πολλά από τα εδάφη της λιγνιτικής δραστηριότητας για την ανάπτυξη του τομέα των ΑΠΕ. Επίσης βρίσκεται στο τελικό στάδιο για τη μεταβίβαση των αντίστοιχων εδαφών στο Δημόσιο (στο πλαίσιο του σχεδιασμού για τη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση) με σκοπό την αξιοποίησή τους σε τομείς όπως είναι η αγροκαλλιέργεια, βιομηχανικά πάρκα, πάρκα αναψυχής κ.ά.

Το σχέδιο για παράταση της λιγνιτικής παραγωγής δεν διαφοροποιεί το φιλόδοξο πλάνο ενεργειακής μετάβασης και ολοκληρωτικής στροφής στις ΑΠΕ της κυβερνητικής πολιτικής αλλά ούτε και τον προγραμματισμό για το μεγάλο restart των λιγνιτικών περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Αρκαδίας που περνά μέσα από το Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο αποτελεί τον κορμό της απολιγνιτοποίησης. Ενα σχέδιο το οποίο όχι μόνο θα επιταχυνθεί αλλά και θα ενισχυθεί με νέες θεσμικές παρεμβάσεις που στόχο έχουν, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, να απλοποιήσουν το αδειοδοτικό πλαίσιο των ΑΠΕ αλλά και τον χωροταξικό σχεδιασμό προκειμένου τα έργα να τρέξουν με πολύ γρήγορες διαδικασίες.

Διαβάστε περισσότερα 

Ωράριο καταστημάτων – Πάσχα 2022: Πώς θα λειτουργήσουν τα μαγαζιά τη Μεγάλη Εβδομάδα

ΗΠΑ: Το ζεύγος Μπάιντεν δήλωσε εισοδήματα 600.000 δολ. για το 2021 

Νέο πακέτο στήριξης ενάντια στην ακρίβεια – Όλα τα μέτρα που εξετάζονται