Η πολεοδομική εξυπηρέτηση στη χώρα αλλάζει ριζικά. Ο νέος Εθνικός Οργανισμός Κτηματολογίου και Ελέγχου Δόμησης θα αντικαταστήσει τις υφιστάμενες δομές και θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2027.

Ο φορέας αποτελεί τη μετεξέλιξη του Ελληνικού Κτηματολογίου και συγκεντρώνει σε ένα σημείο όλες τις αρμοδιότητες που σχετίζονται με την ακίνητη περιουσία: την τεκμηρίωση και εγγύηση ιδιοκτησίας, την έκδοση αδειών δόμησης, τις προεγκρίσεις, τις βεβαιώσεις όρων δόμησης, καθώς και τον έλεγχο των κατασκευών. Για πρώτη φορά, ο πολίτης θα έχει έναν ενιαίο μηχανισμό εξυπηρέτησης, πλήρως ψηφιοποιημένο και με ενιαία εφαρμογή της νομοθεσίας σε όλη τη χώρα.

Τι αλλάζει με τον νέο Οργανισμό

Η σημερινή πραγματικότητα –με μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ δήμων, άνιση στελέχωση Υπηρεσιών Δόμησης και χρονοβόρες διαδικασίες– αφήνει πίσω της ένα πολύπλοκο πλαίσιο όπου η έκδοση οικοδομικής άδειας μπορεί να διαρκέσει από μήνες έως και χρόνια.

Τα νέα δεδομένα προβλέπουν:

  • ταχύτερη έκδοση αδειών δόμησης,
  • ίση μεταχείριση όλων των πολιτών,
  • διαλειτουργικότητα υπηρεσιών,
  • πλήρη ψηφιοποίηση φακέλων,
  • κατάργηση της ανάγκης εντοπιότητας,
  • εξ αποστάσεως εξυπηρέτηση,
  • ενιαίο, διαφανές σύστημα ελέγχου.

Η νέα δομή περιλαμβάνει 20 Περιφερειακά Κέντρα Δόμησης και 77 Τοπικά Κέντρα Δόμησης, τα οποία θα αξιοποιούν τα σημερινά Κτηματολογικά Γραφεία, ενώ τα πιο πολύπλοκα ζητήματα θα εποπτεύονται από τη Γενική Διεύθυνση Δόμησης.

Μητρώο Ανεξάρτητων Ελεγκτών και κλήρωση για όλους τους φακέλους

Σημαντική τομή αποτελεί η δημιουργία Μητρώου Ανεξάρτητων Ελεγκτών Δόμησης. Κάθε άδεια θα ελέγχεται υποχρεωτικά από ελεγκτή που θα ανατίθεται με κλήρωση, αποτρέποντας σχέσεις εξάρτησης και εξασφαλίζοντας διαφάνεια.

Αν εντοπιστεί παραβίαση της πολεοδομικής νομοθεσίας, ο φάκελος θα επανεξετάζεται σε κεντρικό επίπεδο από τη Γενική Διεύθυνση Δόμησης.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:

  • Μόνο το 56% των δήμων διαθέτει Υπηρεσία Δόμησης.
  • Στο 23% των υφιστάμενων ΥΔΟΜ, η άδεια δόμησης υπερβαίνει τους 3 μήνες.
  • Σε πολύπλοκες υποθέσεις, ο χρόνος έχει φτάσει τα 5 έτη.
  • Το 35% των Υπηρεσιών λειτουργεί με έως δύο μηχανικούς, ανεπαρκείς για τις απαιτήσεις του νόμου.

Πανελλαδική αξιολόγηση του ΥΠΕΣ κατέγραψε βαθμολογία 3,4/10, δείχνοντας ότι οι πολίτες ζητούν επιτακτικά απλούστευση και αποτελεσματικότητα.

Τι αρμοδιότητες διατηρούν οι δήμοι

Παρά την ενσωμάτωση των πολεοδομιών στο νέο Οργανισμό, οι δήμοι συνεχίζουν να έχουν κρίσιμο ρόλο σε:

πολεοδομικές μελέτες, αναπλάσεις και επεκτάσεις,
διαχείριση κοινόχρηστων/κοινωφελών χώρων,
χωροταξικές αποφάσεις και χρήσεις γης,
διαγράμματα εφαρμογής, τακτοποιήσεις και καταχωρίσεις,
προτάσεις για άρση απαλλοτριώσεων,
ρυμοτομικές και τοπογραφικές εφαρμογές.

Έλεγχος οικοδομικών αδειών με Τεχνητή Νοημοσύνη

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, οι έλεγχοι θα γίνονται με “έξυπνη” στόχευση:

Το σύστημα AI θα αναλύει δεδομένα και θα ξεχωρίζει τους φακέλους υψηλού ρίσκου.
Θα ελέγχεται περίπου το 30% των αδειών, όχι τυχαία αλλά βάσει ενδείξεων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δίνεται σε ιστορικές περιοχές, προστατευόμενες ζώνες και περιοχές με ιστορικό αυθαιρεσιών.
Η χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης υπόσχεται πιο ακριβείς ελέγχους, με μικρότερο κόστος χρόνου και μεγαλύτερη ασφάλεια για το δομημένο περιβάλλον.

Διαβάστε ακόμη 

UBS: Όλοι οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο το 2026

Τι δεν πρέπει να ρωτάτε το παιδί αμέσως μετά το σχολείο

Ιταλία: Έφοδος της αστυνομίας σε luxury brands – Ύποπτα για εκμετάλλευση κινέζων εργατών

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα