Σε κρατικό κουμπαρά θα μεταφερθούν κονδύλια ύπνους 180 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα καταβάλλει ο παραχωρησιούχος της Εγνατίας Οδού, προκειμένου να ξεπεραστεί το εμπόδιο της πιστοποίησης των σηράγγων και να προχωρήσει η σύμβαση παραχώρησης που παρέμενε σε εκκρεμότητα επί σχεδόν είκοσι μήνες.
Το ποσό αυτό θα απομειώσει το τίμημα που θα εισπράξει το δημόσιο από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ -EGIS συνολικού ύψους 1,5 δισ. για τον αυτοκινητόδρομο προκειμένου να προχωρήσει η έναρξη της 35ετούς παραχώρησης και η ενεργοποίηση των επενδυτικών υποχρεώσεων. Ωστόσο το τελικό τίμημα του παραχωρησιούχου θα αναπροσαρμοστεί με βάση το χρηματοοικονομικό κόστος του έργου και το κόστος δανεισμού κατά την τρέχουσα περίοδο το οποίο υπολογίζεται να διαμορφωθεί στα επίπεδα του 1,3 δισ.
Το ποσό των 180 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτήσει τις τεχνικές παρεμβάσεις και μελέτες στις σήραγγες, που με βάση την αρχική σύμβαση έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί από την Εγνατία Οδό Α.Ε. Η τροποποίηση συνοδεύει το βασικό κείμενο της παραχώρησης, στο ίδιο νομοθετικό πακέτο που περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την Αττική Οδό και το αεροδρόμιο Καστελίου.
Το αγκάθι των σηράγγων
Οι άνω των 60 σήραγγες μήκους μεγαλύτερου των 500 μέτρων, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, απαιτούν πιστοποίηση τουλάχιστον επιπέδου Ε. Αυτή δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και η Διοικητική Αρχή Σηράγγων δεν αναμένεται να εκδώσει άμεσα αδειοδοτήσεις. Με την τροποποίηση της σύμβασης την οποία είχε προαναγγείλει ο υφυπουργός υποδομών Νίκος Ταχιάος προ ημερών από τη Βουλή, η ευθύνη μεταφέρεται στον ιδιώτη, ο οποίος αναλαμβάνει να πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες εργασίες και να προχωρήσει τις διαδικασίες.
Τα 180 εκατ. ευρώ λειτουργούν ως αρχικό «καύσιμο» για να ξεκινήσουν οι παρεμβάσεις με στόχο την ενεργοποίηση της σύμβασης και την καταβολή του τιμήματος προς το Δημόσιο.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι ανάγκες για τεχνικές παρεμβάσεις των Σηράγγων δεν θα περιοριστούν στα 180 εκατομμύρια αλλά ενδεχομένως και να διπλασιαστούν. Στην περίπτωση αυτή, οι πρόσθετοι πόροι, θα καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το τελικό ύψος του προγράμματος θα ξεκαθαρίσει αφού ολοκληρωθούν οι μελέτες του παραχωρησιούχου. Το Ελληνικό Δημόσιο προβλέπεται να καταβάλλει επιπλέον 60 εκατ. ευρώ, στις δεσμευτικές επενδύσεις που θα πραγματοποιήσει ο νέος παραχωρησιούχος, και αφορούν στην βελτίωση του βασικού οδικού δικτύου και την αναβάθμιση των κάθετων αξόνων του σε άξονες ταχείας κυκλοφορίας.
Επενδυτικό πρόγραμμα και υποχρεώσεις 35ετίας
Ο παραχωρησιούχος καλείται να υλοποιήσει σημαντικές υποχρεωτικές επενδύσεις, που αποτελούν τον δεύτερο πυλώνα της σύμβασης. Στην πρώτη πενταετία προβλέπεται επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 420 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο αφορά την αναβάθμιση των τριών κάθετων αξόνων που συνδέουν την Εγνατία με Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Βουλγαρία. Περιλαμβάνει παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας, βελτιώσεις γεφυρών, συστημάτων σήμανσης, ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και κόμβων.
Σε βάθος 35ετίας, οι συνολικές επενδύσεις προβλέπεται να φτάσουν τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ, τόσο σε έργα συντήρησης όσο και σε εκσυγχρονισμούς κρίσιμων τμημάτων του άξονα. Παράλληλα, οι μέτοχοι της εταιρείας «Νέα Εγνατία Οδός Α.Ε.» υποχρεούνται κατά την έναρξη παραχώρησης να ενισχύσουν το εταιρικό κεφάλαιο με 395,6 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 79,1 εκατομμύρια ως μετοχική εισφορά και 316,5 εκατομμύρια ως δευτερογενές χρέος.
Αναλυτικά οι παρεμβάσεις
Μεταξύ των σημαντικότερων έργων για την ανάταξη της Εγνατίας Οδου είναι η αναβάθμιση του τμήματος Χαλάστρα – Εύζωνοι, συνολικού μήκους 60 χιλιομέτρων, σε αυτοκινητόδρομο δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση με Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης, καθώς και η αντίστοιχη αναβάθμιση του άξονα Λαγκαδάς – Σέρρες – Προμαχώνας μήκους 95 χιλιομέτρων. Στο πλαίσιο της παραχώρησης προβλέπεται επίσης η δημιουργία όλων των Χώρων Στάθμευσης Αναψυχής και των Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών, ώστε να διασφαλιστεί πλήρης λειτουργική κάλυψη σε όλο το μήκος του αυτοκινητοδρόμου.
Παράλληλα, προβλέπεται η κατασκευή νέου μετωπικού σταθμού διοδίων στη θέση Πλάτανος Ημαθίας, οκτώ λωρίδων διέλευσης, καθώς και η υλοποίηση εργασιών στις σήραγγες μήκους άνω των 500 μέτρων, με στόχο την αδειοδότησή τους ως κατηγορίας Α. Ως ξεχωριστή υποχρέωση έχει τεθεί η αντικατάσταση στηθαίων ασφαλείας συνολικού μήκους 100 χιλιομέτρων σε τμήματα με υψηλό κυκλοφοριακό φόρτο και ιστορικό ατυχημάτων, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός των πρώτων δύο ετών της παραχώρησης. Μετά την πρώτη διετία, ο παραχωρησιούχος οφείλει να αντικαθιστά ετησίως το 1/23 του υπολοίπου δικτύου, ώστε σταδιακά να ανανεωθεί το σύνολο των παλαιών στοιχείων ασφαλείας.
Σημαντικές είναι ακόμα οι εργασίες ανάταξης και αποκατάστασης σε κρίσιμα σημεία του άξονα, με ιδιαίτερη έμφαση σε γέφυρες και γεωτεχνικά έργα, όπως αυτό της Λευκόπετρας Ημαθίας.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η υποχρέωση εγκατάστασης υβριδικού συστήματος διοδίων εντός 24 μηνών από την έναρξη της παραχώρησης, το οποίο θα επιτρέπει αναλογική χρέωση σε πέντε επιλεγμένα τμήματα του αυτοκινητοδρόμου.
Για την υλοποίηση όλων των παραπάνω έχουν καθοριστεί έξι συγκεκριμένες προθεσμίες παράδοσης. Σε περίπτωση καθυστερήσεων προβλέπονται χρηματικές ρήτρες από 500 έως 10.000 ευρώ ανά ημέρα, με ανώτατη συνολική επιβάρυνση τα 24 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που καθιστά το χρονοδιάγραμμα ασφυκτικά δεσμευτικό για τον παραχωρησιούχο.
Το νέο μοντέλο διοδίων
Εντός δύο ετών από την έναρξη της παραχώρησης θα εγκατασταθεί υβριδικό σύστημα διοδίων, με αναλογική χρέωση βάσει διανυόμενης απόστασης σε πέντε τμήματα της Εγνατίας για οδηγούς με πομποδέκτη. Στα υπόλοιπα τμήματα θα συνεχίσει το ανοικτό σύστημα με μετωπικούς και πλευρικούς σταθμούς.
Αν επιλεγεί πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα free flow, θα διατηρηθούν χειροκίνητες λωρίδες για όσους δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό εξοπλισμό.
Ο παραχωρησιούχος αναλαμβάνει πλήρη έλεγχο είσπραξης, με την υποχρέωση αποφυγής ουρών άνω των 25 οχημάτων για παρατεταμένες περιόδους, ενώ διατηρείται η δυνατότητα προσθήκης νέων σταθμών υπό την προϋπόθεση της αναλογικής χρέωσης.
Τιμολογιακή πολιτική
Από την ημέρα έναρξης της παραχώρησης και μέχρι τη συμπλήρωση δύο ετών λειτουργίας, οπότε και πρέπει να επιτευχθεί η Τέταρτη Αποκλειστική Τμηματική Προθεσμία, η τιμή των διοδίων στον βασικό άξονα της Εγνατίας Οδού αλλά και στους τρεις κάθετους άξονες θα διαμορφωθεί στα 0,04 ευρώ ανά χιλιόμετρο, συν ΦΠΑ, δηλαδή σε 0,0496 ευρώ τελική τιμή. Σήμερα η χρέωση βρίσκεται περίπου στα 0,03 ευρώ ανά χιλιόμετρο, γεγονός που συνεπάγεται άμεση αύξηση για τους οδηγούς.
Μετά τη διετία, η τιμή θα αναπροσαρμόζεται σταδιακά. Από το ισχύον επίπεδο των 0,04 ευρώ για τα ΙΧ, προβλέπεται αύξηση έως 27,5%, με ανώτατο όριο τα 0,051 ευρώ ανά χιλιόμετρο, χωρίς ΦΠΑ. Το ποσό αυτό θα αναπροσαρμόζεται ετησίως με βάση τον πληθωρισμό. Οι σταδιακές αυξήσεις θα εφαρμοστούν και στους κάθετους οδικούς άξονες.
Οι χρεώσεις για τα υπόλοιπα οχήματα θα καθορίζονται βάσει συντελεστών επί της βασικής τιμής των ΙΧ. Για τα δίκυκλα ορίζεται τέλος ίσο με το 70% της χρέωσης των επιβατικών, ενώ για τα λεωφορεία το τέλος ανέρχεται σε 2,5 φορές την τιμή των ΙΧ. Στα φορτηγά, ο συντελεστής κυμαίνεται από 2,5 έως 3,5 φορές, ανάλογα με τον αριθμό των αξόνων τους.
Από το τρίτο έτος και μετά, οι χρεώσεις για τα βαρέα οχήματα θα διαφοροποιούνται επιπλέον με κριτήριο την παλαιότητα και τις εκπομπές ρύπων, με το τέλος να μπορεί να φτάσει έως και τετραπλάσιο του βασικού διοδίου των ΙΧΕ. Πρόκειται για πολιτική που ενσωματώνει περιβαλλοντικά κριτήρια στο κόστος διέλευσης, επιβαρύνοντας περισσότερο τα φορτηγά παλαιότερης τεχνολογίας.
Διαβάστε ακόμη
Προς στρατηγικό deal Κουλουράδες – Bread Factory
Εφορία: Ποιοι κινδυνεύουν να πληρώσουν έξτρα φόρους και πρόστιμα ως το τέλος Δεκεμβρίου 2025
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.