Ποιός είναι ο Γιάννης Φωτεινός και η SALFO που χτίζουν οικονομικές γέφυρες με χώρες της Μέσης Ανατολής

Της Μαριάννας Τζάννε

Πίσω από τα τρανταχτά συμβόλαια μελετών και συμβούλου που υπέγραψε προ μηνών στη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ η παντελώς άγνωστη στο ευρύ κοινό εταιρεία SALFO κρύβεται ένα ισχυρό δίκτυο οικονομικής διπλωματίας και μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές Ελλήνων μηχανικών στις χώρες της Μέσης Ανατολής.

Στην πραγματικότητα, πίσω από το όνομα της SALFO βρίσκονται τα αρχικά των ιδρυτών μιας από τις πιο εξειδικευμένες ελληνικές επιχειρήσεις συμβούλων μηχανικών στην Ελλάδα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, την Κύπρο και τη Βουλγαρία, της οποίας το 60% των εσόδων προέρχεται από τα πετροδολάρια της Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για τον Χιώτη οικονομολόγο κ. Γιάννη Φωτεινό, ο οποίος έχει φορέσει… κελεμπία από καιρό λόγω της πολύ συχνής παρουσίας του στην περιοχή του Περσικού κόλπου και τον Μανιάτη συνεταίρο του κ. Γιώργο Σαλπέα. Εάν υλοποιηθούν οι στόχοι για επέκταση ως το τέλος του έτους σε Κουβέιτ, Ιράκ, Λιβύη και Σερβία, που αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον λόγω της επικείμενης ένταξής της στην Ε.Ε., το πιθανότερο είναι ότι μέσα στην επόμενη διετία μόνο ένα μικρό κομμάτι του τζίρου της εταιρείας θα προέρχεται από τα έργα υποδομών στην ελληνική αγορά. Αλλωστε στο εσωτερικό η SALFO δεν κρύβει ότι τα τελευταία δύο χρόνια, που έβαλαν λουκέτο τα εργοτάξια των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων, είδε να περιορίζονται στο 50% τα έσοδά της, που σήκωσε -επιτυχώς γι’ αυτήν- ο σαφής διεθνής προσανατολισμός της. Η εταιρεία κατέχει σε τρεις εξ αυτών (Μορέας, Ολυμπία Οδός, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου) ρόλο ανεξάρτητου μηχανικού (τεχνική παρακολούθηση των έργων όσον αφορά ποιότητα, χρονοδιαγράμματα, έλεγχο μελετών) και σε άλλα δύο (Ε65, Ιόνια Οδός) ρόλο τεχνικού συμβούλου για λογαριασμό των παραχωρησιούχων.  
 
Κράτος χωρίς στρατηγική

Ο,τι δεν κατάφερε η ελληνική πολιτεία για χρόνια, παρά τις γέφυρες που έριξε στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, το κατάφεραν σε λιγότερο από μία δεκαετία οι δύο Ελληνες επιχειρηματίες, μεγιστοποιώντας τα οφέλη από την επενδυτική άνοιξη που συντελείται στις χώρες του Περσικού κόλπου.  Γιατί μπορεί η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη να φύτεψε προ τετραετίας μία ελιά στην ελληνική πρεσβεία στο Κατάρ και μεταγενέστερα η κουστωδία του κυρίων Χάρη Παμπούκη και Νίκου Παπανδρέου να έριχνε δολώματα αλίευσης Αράβων επενδυτών, όμως οι επισκέψεις τους μόνο τουριστικές και επικοινωνιακές μπορούν να χαρακτηριστούν. Δεν προσέφεραν σχεδόν τίποτα, ούτε καν την εμπέδωση μιας στρατηγικής επανατοποθέτησης σε διπλωματικό επίπεδο της χώρας, με τα ελληνικά γραφεία των πρεσβειών να ακολουθούν το τελευταίο διάστημα τους μνημονιακούς ρυθμούς, ξεγυμνωμένα από προσωπικό και μέσα επιρροής. «Στις χώρες του Κόλπου οι ελληνικές πρεσβείες κατ’ ουσίαν υπολειτουργούν και σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στις αυξημένες απαιτήσεις των καιρών», εξηγεί ο κ. Φωτεινός, που περνά 15 μέρες του μήνα στις χώρες αυτές και πιστοποιεί ότι τα γραφεία δεν έχουν χρήματα ούτε για φωτοτυπίες! «Ακριβώς εδώ, οι ελληνικές διπλωματικές αντιπροσωπίες -πρεσβείες και προξενεία- θα μπορούσαν να αναλάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο και να αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος σε μια αληθινή εκστρατεία προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Δυστυχώς απέχουμε πολύ από μια τέτοια κινητοποίηση», λέει ο κ. Φωτεινός και χαρακτηρίζει τους Αραβες μεγάλους επιχειρηματίες με μοντέρνες ιδέες και προχωρημένες σκέψεις, που «βλέπουν την Ελλάδα με συμπάθεια, αλλά δεν μπορούν να την πάρουν στα σοβαρά καθώς οι προσεγγίσεις που έγιναν κατά καιρούς ήταν ανοργάνωτες και χωρίς συγκεκριμένα επιχειρηματικά σχέδια».
 
Χτίζοντας ισχυρές βάσεις

Παρ’ όλα αυτά, η SALFO, χωρίς καμία πολιτική εύνοια αλλά χάρη σε ένα μελετημένο σχέδιο που ξεκίνησε μετά το πέρας της χρυσής εποχής των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, αξιοποίησε τις συνεργασίες με κορυφαίες παγκοσμίως εταιρείες συμβούλων όπως η αμερικανική Parsons και ανέπτυξε μια στρατηγική εξωστρέφειας που επικεντρώθηκε στις χώρες της Μέσης Ανατολής – δειλά στην αρχή και ρωτώντας μεγάλες εξειδικευμένες εταιρείες κατασκευών, συμβούλων και real estate. Ετσι, το 2006, έχοντας διαγράψει σημαντική παρουσία στην Ελλάδα σε μεγάλα δημόσια έργα που χρονολογούνται από το 1994, έγινε το επόμενο βήμα ιδρύοντας υποκατάστημα στο Αμπού Ντάμπι.
 
Η πρώτη δουλειά είναι και πάλι με την Parsons. Αναλαμβάνει project manager για την ανάπτυξη ενός κολοσσιαίου νησιού όπου ακόμη και σήμερα οι εργασίες κατασκευής του συνεχίζονται. Εναν χρόνο αργότερα ανοίγει υποκατάστημα στο Κατάρ το οποίο σήμερα απασχολεί 65 άτομα προσωπικό, πολλοί από τους οποίους είναι ξενιτεμένοι Ελληνες μηχανικοί. Στη Σαουδική Αραβία επιλέγεται διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης καθώς ιδρύθηκε ξεχωριστή εταιρεία, το 30% της οποίας ανήκει σε αραβικά συμφέροντα. Σήμερα, η εταιρεία απασχολεί 10 άτομα προσωπικό, αλλά εκτιμάται ότι μέσα στον επόμενο χρόνο θα φτάσει τα 50. «Η Σαουδική Αραβία τώρα αναπτύσσει το σιδηροδρομικό της δίκτυο, άρα έχει πολλά κενά σε προδιαγραφές, κανονισμούς, τεχνογνωσία, γεγονός που ανοίγει τον ορίζοντα για νέες δραστηριότητες», εξηγεί ο κ. Φωτεινός.

Η εταιρεία εξάλλου υπέγραψε στην περιοχή στρατηγικής σημασίας συμβόλαιο για την τεχνική υποστήριξη της κρατικής εταιρείας σιδηροδρόμου SAR, που υπολογίζεται να επενδύσει 30 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη του δικτύου της. Είναι η δεύτερη σημαντική σύμβαση που υπογράφει τους τελευταίους μήνες καθώς η SALFO θα είναι υπεργολάβος επίσης της ΚΒR (κρατική υπηρεσία δημοσίων έργων) στο Κατάρ για ένα κολοσσιαίο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού 30 αυτοκινητοδρόμων μήκους 550 χιλιομέτρων και αξίας πάνω από 15 δισ. ευρώ. Το θετικό είναι ότι απέφυγε -από σύμπτωση και ίσως αρκετή διαίσθηση- να εκτεθεί στο Ντουμπάι όπου, σύμφωνα με τον κ. Φωτεινό, «πολλές εταιρείες συμβούλων έχασαν μεγάλα κεφάλαια από το ξεφούσκωμα της αγοράς ακινήτων τα προηγούμενα χρόνια».

Στα σκαριά όμως είναι και άλλες συμβάσεις, καθώς η SALFO συμμετέχει στο μελετητικό σκέλος του διαγωνισμού για το μετρό της Ντόχα, όπου έχει κατέβει και η ελληνική Ακτωρ σε συνεργασία με τουρκική εταιρεία, αλλά και σε άλλα έργα στη Σ. Αραβία, όπως είναι ο έλεγχος των μελετών για τις λεωφορειολωρίδες, η επίβλεψη έργων οδοποιίας, αλλά και η επίβλεψη και μελέτη εμπορικού κέντρου στο Ριάντ. Πρόκειται για μια νεότερη δραστηριότητα που έχει να επιδείξει η εταιρεία στην Ελλάδα, αποκτώντας ισχυρή μετοχική βάση σε ένα από τα ιστορικότερα μελετητικά και αρχιτεκτονικά γραφεία της Αθήνας, το γραφείο Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες, βάζοντας γερά θεμέλια -πέραν των υποδομών- και στα κτιριακά έργα.