Το πρωινό φως πέφτει στην Ιπποκράτους 33 την ώρα που νεαροί φοιτητές ανεβαίνουν τα σκαλιά με σακίδια, καφέδες στο χέρι και μια δόση αμηχανίας. Είναι η πρώτη φουρνιά που φοιτά σε ένα από τα τέσσερα μη κρατικά πανεπιστήμια που ξεκινούν φέτος στην Ελλάδα. Η «γενιά μηδέν» μιας μεταρρύθμισης που επιχειρεί να αλλάξει την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση της χώρας μετά από δεκαετίες.

Το Keele University Greece, πλήρως αδειοδοτημένο για τέσσερα προγράμματα σε τρείς σχολές, άνοιξε τις αίθουσές του με περίπου 50-60 φοιτητές: Εμβιομηχανική, Διερευνητική Εγκληματολογία, Ψυχολογία με Νευροεπιστήμη και Αγγλική Φιλολογία. Η Νομική, το πέμπτο υποψήφιο πρόγραμμα, αναμένεται να μετατεθεί χρονικά μετά το μπλόκο στη διαδικασία πιστοποίησης από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), την αρμόδια ανεξάρτητη αρχή για τη λειτουργία των ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

«Κάθε αρχή και δύσκολη», λέει η κυρία Χριστίνα Παρασκευοπούλου, CEO της Alphabet Education και πρόεδρος του Δ.Σ. του Keele University Greece. «Φτάσαμε Νοέμβριο για να πάρουμε το επίσημο χαρτί του υπουργείου για τα πιστοποιημένα προγράμματα. Είναι μια επένδυση υψηλού ρίσκου. Αλλά κάποιος έπρεπε να κάνει το βήμα μπροστά».

Παρά την εικόνα της πρώτης ημέρας, το πλαίσιο λειτουργίας των μη κρατικών πανεπιστημίων παραμένει θολό. Πολλοί από τους διεθνείς παίκτες που έχουν δείξει ενδιαφέρον επέλεξαν να μην ξεκινήσουν φέτος μεταθέτοντας τον σχεδιασμό τους για το 2026 και περιμένοντας να σταθεροποιηθεί το σύστημα αδειοδότησης. Το Keele, μαζί με τρία ακόμη ιδρύματα, ανήκει στους «γενναίους» που αποφάσισαν να μπουν πρώτοι και το πλήρωσαν με καθυστερήσεις, πίσω-μπρος και ανατροπές. «Τα πράγματα άλλαζαν στην πορεία», σημειώνει η κυρία Παρασκευοπούλου. «Αν και υπογραμμίστηκε πως τα προγράμματα στην Ελλάδα πρέπει να είναι ίδια με αυτά των ξένων πανεπιστημίων, αρχικά τέθηκε το ζήτημα της χρονικής διάρκειας των μαθημάτων. Ζητήθηκαν τετραετή προγράμματα ενώ διεθνώς είναι τριετή. Ανέλαβε το Keele University και τα έκανε τετραετή συμπληρώνοντας μαθήματα επιλογής που στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο είναι υποχρεωτικά. Επειτα, σε επιτροπές μπήκαν ακόμη και καθηγητές από ανταγωνιστικά πανεπιστήμια, οπότε εγείρεται ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων. Αυτά δεν πρέπει να συμβαίνουν». Βέβαια τα κενά δεν είναι μόνο ακαδημαϊκά. Λείπουν βασικά θέματα, όπως το δικαίωμα αναβολής στράτευσης, οι διαδικασίες εισαγωγής φοιτητών από τρίτες χώρες, η φοιτητική βίζα…

«Mπουτίκ πανεπιστήμιο»

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το Keele επιλέγει μια φιλοσοφία που το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα πανεπιστήμια που ξεκινούν φέτος. Η προσέγγιση είναι «μπουτίκ»: μικροί αριθμοί, niche προγράμματα και έντονη διεπιστημονικότητα. «Δεν πάμε για χιλιάδες φοιτητές. Θέλουμε να παραμείνουμε μπουτίκ πανεπιστήμιο», εξηγεί η κυρία Παρασκευοπούλου. «Να ξέρουμε τους φοιτητές με το μικρό τους όνομα. Να έχουμε χρόνο για mentoring». Η Ιατρική, που προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο του 2026, θα είναι αγγλόφωνη, με numerus clausus 50 φοιτητών και πλήρη διάρκεια έξι ετών, όπως εξηγεί. Τα εργαστήρια που ετοιμάζονται στους επάνω ορόφους στο κτίριο της οδού Ιπποκράτους περιλαμβάνουν τεχνολογίες αιχμής: από 3D printers που αναπαράγουν όργανα με συγκεκριμένες βλάβες μέχρι ψηφιακά control rooms. «Θέλουμε οι πρώτοι απόφοιτοι να μας βγάλουν ασπροπρόσωπους», λέει η ίδια.

Παρά το φετινό βάπτισμα πυρός, το Keele δεν αντιμετωπίζει την παρουσία του στην Ελλάδα ως ένα περιορισμένο project. Αντίθετα, έχει ήδη σχεδιαστεί πλάνο 3-5 ετών για σταδιακή ανάπτυξη. Κάθε χρόνο θα προστίθενται νέα προγράμματα, βασισμένα στη δεξαμενή του Keele UK και προσαρμοσμένα στις ανάγκες της ελληνικής αγοράς για ειδικότητες που δεν υπάρχουν σήμερα. Η Ιατρική θα αποτελέσει τον πρώτο μεγάλο σταθμό, με πιθανές επεκτάσεις σε σχολές όπως η Φαρμακευτική και η Νοσηλευτική. Πιο μακροπρόθεσμα εξετάζεται ακόμη και η είσοδος στο Engineering. Υπάρχει επίσης πρόθεση για παρουσία στη Θεσσαλονίκη, αλλά με χρονικό ορίζοντα που εξαρτάται από την ωρίμανση του πλαισίου. «Ο νόμος το επιτρέπει, αλλά το υπουργείο και η ΕΘΑΑΕ δεν είναι ακόμη έτοιμοι», λέει η κυρία Παρασκευοπούλου. Στόχος είναι και η προσέλκυση διεθνών φοιτητών σε βάθος χρόνου, κυρίως μέσω της αγγλόφωνης Ιατρικής, κάτι που όμως προϋποθέτει ρυθμιστικό πλαίσιο για βίζες και στεγαστικές υποδομές. «Η Ελλάδα μπορεί να γίνει προορισμός διεθνών φοιτητών, αλλά πρέπει να δημιουργηθεί το περιβάλλον που σήμερα δεν υπάρχει», επισημαίνει.

H επένδυση

Πριν από όλα αυτά, όμως, υπήρξε η επένδυση. Πάνω από 12-13 εκατ. ευρώ μόνο για την ανακατασκευή και τον εξοπλισμό του κτιρίου, πολύ προτού υπάρξει η τελική αδειοδότηση. Το Keele λειτουργεί ως NΠΠΕ, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ενώ ό,τι περισσεύει επανεπενδύεται. Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο στηρίζει οικονομικά το πανεπιστήμιο μέχρι αυτό να μπορεί να σταθεί μόνο του. «Με τον αρχικό μας προγραμματισμό, η πρώτη διετία είναι ζημιογόνος. Από την τριετία και μετά όμως μπορεί να σταθεί μόνο του», εξηγεί. Υπάρχει όμως και contingency plan: αν υπάρξει οποιαδήποτε νομική ανατροπή, οι φοιτητές μετακινούνται στο μητρικό Keele στη Βρετανία.

Σε αυτό το σημείο προκύπτει ένα δεύτερο κρίσιμο ζήτημα: η σχέση του νέου πανεπιστημίου με το Μητροπολιτικό Κολλέγιο. Επειδή ανήκουν στον ίδιο όμιλο, το ερώτημα που τίθεται είναι αν το νέο NΠΠΕ θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά στο Κολλέγιο ή αν τα δύο θα αλληλοσυμπληρωθούν. Η κυρία Παρασκευοπούλου είναι απόλυτη: «Το Keele είναι πανεπιστήμιο με συγκεκριμένα ακαδημαϊκά κριτήρια και προϋποθέσεις εισαγωγής. Πολλοί από τους σημερινούς σπουδαστές των κολεγίων -όχι μόνο του δικού μας- δεν θα πληρούσαν τους όρους της νομοθεσίας για ένα NΠΠΕ. Είναι άλλη αγορά. Αλλος δρόμος». Με άλλα λόγια, οι δύο δομές απευθύνονται σε διαφορετικές δεξαμενές φοιτητών και δεν ανταγωνίζονται το ίδιο κοινό. Το Κολλέγιο εξακολουθεί να απευθύνεται σε φοιτητές που επιλέγουν transnational ή επαγγελματικές σπουδές, ενώ το Keele σε φοιτητές που μπορούν να ακολουθήσουν πλήρες πανεπιστημιακό πρόγραμμα κάτω από βρετανικά standards. Η δημιουργία μιας νέας αγοράς, όπως λέει η ίδια, δεν λειτουργεί εις βάρος της άλλης. Αντίθετα, αναβαθμίζει συνολικά το οικοσύστημα της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, το Κολλέγιο αποτελεί και τον οικονομικό βραχίονα της επένδυσης.

Η μεταρρύθμιση των μη κρατικών πανεπιστημίων έχει δεχτεί έντονη κριτική – για τις ανισότητες που μπορεί να δημιουργήσει, για τις επιπτώσεις στα περιφερειακά ΑΕΙ, για ζητήματα ποιότητας. Η κυρία Παρασκευοπούλου απαντά δίνοντας το δικό της στίγμα: «Το Keele είναι δημόσιο βρετανικό πανεπιστήμιο 75 ετών με 100.000 αποφοίτους. Δεν μπορεί να φοβόμαστε το καλύτερο. Η αγορά θα κρίνει από την απασχολησιμότητα των αποφοίτων». Πιστεύει δε ότι η μεταρρύθμιση μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά: «Θα φέρει πίσω ακαδημαϊκούς από το εξωτερικό. Θα κρατήσει φοιτητές στην Ελλάδα. Θα ανεβάσει τον πήχη και για τα δημόσια ΑΕΙ».

Διαβάστε ακόμη

3 χρόνια ChatGPT: H μη κερδοσκοπική start-up που έγινε κολοσσός 500 δισ. δολαρίων

Πλειστηριασμοί: Ποια μεγάλα ξενοδοχεία βγαίνουν στο σφυρί αυτή την εβδομάδα (pics)

Hydra Rock: Ετσι θα είναι το Serenity Village των €474 εκατ. του Γιάννη Βαρδινογιάννη

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα