Της Μαριάννας Τζάννε
Στα χέρια του ελληνικού Δημοσίου και του ομίλου Λάτση βρίσκεται πλέον η τύχη των ΕΛΠΕ μετά το χθεσινό ναυάγιο της ιδιωτικοποίησης, που κράτησε μακριά και τις δύο υποψήφιες κοινοπραξίες από τον μεγάλο διαγωνισμό. Η αμηχανία ήταν έκδηλη στο ΤΑΙΠΕΔ που έσπευσε να ανακοινώσει το πέρας της διαδικασίας, χωρίς όμως την επιθυμητή κατάληξη καθώς κανείς από τους διεκδικητές της α΄ φάσης (Glencore-Carlyle, Vitol-Sonatrach) δεν κατέθεσε προσφορά. Αλλά και στην κυβέρνηση, που μετά το άδοξο τέλος του πρώτου διαγωνισμού για το λιγνίτη εισέπραξε την απόρριψη των διεθνών επενδυτών για τα ΕΛΠΕ, την ναυαρχίδα των κρατικών ενεργειακών assets και θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους θεσμούς την επόμενη μέρα.
Τα σενάρια στην αγορά παίρνουν φωτιά τις τελευταίες ώρες καθώς αναθερμαίνεται η συζήτηση για πιθανό ενδιαφέρον από την πλευρά Λάτση σε ένα επόμενο στάδιο. Στελέχη της αγοράς δεν διαψεύδουν το σενάριο αυτό, ωστόσο θεωρούν ότι είναι ακόμη πρόωρο να γίνει μια τέτοια συζήτηση.
Για την πώληση του 50,1% των μετοχών των ΕΛΠΕ, το 20% αφορούσε μετοχές του ελληνικού δημοσίου από το 35,5% που κατέχει σήμερα και το 30,1% το ποσοστό του ομίλου Λάτση από το 45,5% που ελέγχει η Paneuropean. Μετά την πώληση, δημόσιο και ΕΛΠΕ διατηρούσαν περίπου από 15,4% έκαστος.
Τέσσερις προβάλλουν οι κυριότερες αιτίες της αιφνιδιαστικής όχι όμως και μη αναμενόμενης εξέλιξης αφού στους κόλπους της κυβέρνησης και των ΕΛΠΕ είχαν πυκνώσει από τα τέλη του έτους τα σύννεφα της εμβληματικής ιδιωτικοποίησης.
Ο πρώτος και ουσιώδης λόγος όπως έλεγαν χθες κυβερνητικοί κύκλοι αποτέλεσε το τίμημα, το οποίο με βάση τη χρηματιστηριακή αξία (χθες έκλεισε στα 2,65 δις. ευρώ) τα ΕΒΙΤDA και το premium, προσεγγίζει το 1,7 έως 2 δισ. ευρώ. Αν η ιδιωτικοποίηση γινόταν 3 ή 4 χρόνια πριν, η αξία σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του κλάδου θα ήταν κατά 50% χαμηλότερη. Ένα δεύτερο στοιχείο που κύκλοι προσκείμενοι στο ΤΑΙΠΕΔ ανέδειξαν χθες, ήταν η διαφωνία που υπήρξε σε θέματα εμπορικής πολιτικής μεταξύ των δύο πλευρών, γεγονός που εμπόδισε την κατάρτιση μίας κοινά αποδεκτής σύμβασης αγοραπωλησίας (SPA). Όπως ανέφεραν όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρξαν σκληρές διαπραγματεύσεις για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα του δημοσίου αλλά και να γεφυρωθούν με τις απαιτήσεις των επενδυτών. Τα γεγονός ότι δυο εξ αυτών (Glencore Vitol) είναι traders δυσκόλεψε το περιβάλλον.
Ο τρίτος λόγος όπως επισημαίνουν οι ίδιοι κύκλοι είναι οι πολιτικές εξελίξεις στην Αλγερία με την παραίτηση του Προέδρου της χώρας και τον διορισμό προσωρινής κυβέρνησης τεχνοκρατών. Σε αυτή την εξέλιξη αποδίδεται εν μέρει, η αποχή της Sonatrach από το διαγωνισμό και κατ΄ επέκταση της Vitol, με την οποία είχε συμπράξει στα τέλη του προηγούμενου χρόνου. Ο τέταρτος παράγοντας που εκτιμάται ότι επέδρασε αρνητικά στην πορεία της ιδιωτικοποίησης είναι η διαφοροποίηση της στρατηγικής της Carlyle σε ότι αφορά τους επενδυτικούς προορισμούς στην Ευρώπη. Παράγοντες της αγοράς ανέφεραν χθες ότι ο Αμερικανικός επενδυτικός όμιλος έχει επικεντρωθεί στην Ισπανική αγορά όπου διαπραγματεύεται μια πολύ μεγαλύτερη εταιρεία από τα ΕΛΠΕ. Η εταιρεία εμφανίζεται να έχει καταθέσει προσφορά 3,4 δις. δολάρια για την απόκτηση του 30% της Ισπανικής πετρελαϊκής εταιρείας Sepsa, η οποία ελέγχεται από το κρατικό fund του Άμπου Ντάμπι Μubandala.
Ωστόσο αρμόδιες πηγές τονίζουν ότι η κατάληξη του διαγωνισμού αλλά και η στάση που επέδειξαν οι μνηστήρες τους τελευταίος μήνες περιγράφεται στην φράση «όταν δεν θέλει η γριά να ζυμώσει πέντε μέρες κοσκινίζει», υποστηρίζοντας ότι το ενδιαφέρον τους ήταν προσχηματικό.
Η επόμενη μέρα είναι δύσκολο να περιγραφεί αφού η προεκλογική περίοδο στην οποία έχουμε μπει αλλά και η επενδυτική αδιαφορία, αποτελούν αρνητικούς παράγοντες για την πορεία της ιδιωτικοποίησης, που όπως αποδεικνύεται θα αποτελέσει μια σύνθετη άσκηση για την επόμενη κυβέρνηση.