του Δημήτρη Μαρκόπουλου
markopoulo@gmail.com

Ούτε τα μέτρα ασφαλιστικής καταστολής που έχει επιλέξει η κυβέρνηση για να βάλει τέρμα στις οφειλές ιδιωτών ως προς τι εισφορές των εργαζόμενων τους και την απόδοση αυτών στον ΕΦΚΑ δεν στέκονται ικανά να ανακόψουν το κύμα άρνησης πληρωμής που υπάρχει εσχάτως λόγω της υπερβολικής αύξησης των απαιτήσεων εκ μέρους των Ταμείων. Παρά το ότι ο κλοιός έχει ήδη κλείσει και τα Ταμεία προχωρούν σε πλήθος αποστολών ηλεκτρονικών κατασχετηρίων προς όσους οφείλουν τις εισφορές για το προσωπικό τους, η νέα τάση που έχει δημιουργηθεί και η οποία προβληματίζει το υπουργείο Απασχόλησης έχει να κάνει με το γεγονός πως μόλις ένας στους έξι επιλέγει το δρόμο των πληρωμών και της συμμόρφωσης ως προς τα χρέη που έχει με αποτελέσματα οδυνηρά για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.

Με το θέμα έχει ήδη απασχοληθεί εκτενώς ο αρμόδιος υφυπουργός Τάσος Πετρόπουλος σε ειδική σύσκεψη προ ημερών αν και μέχρι στιγμής υπάρχει σαφής αμηχανία κι έλλειψη διάθεσης να προβούν οι ασφαλιστικοί φορείς σε επιθετικές ενέργειες. Κι αυτό διότι από τη μια τέτοια δύσκολη συνθήκη χαλάει το κυβερνητικό αφήγημα περί «εξόδου από την κρίση» μιας και οι πληρωμές δείχνουν καθαρά να πιέζουν τους οφειλέτες δημιουργώντας εκρηκτικό μείγμα κι από την άλλη η συμμόρφωση μόλις του 15% περίπου όσων χρωστούν δυσκολεύει την υπόθεση τόνωσης των ασφαλιστικών εισφορών. Παράλληλα το υπουργείο που κτίζει μια θέση μείωσης των δεικτών ανεργίας, γνωρίζει πως περαιτέρω πίεση προς τους εργοδότες ενδέχεται να οδηγήσει σε ένα μεγάλο κύμα εξόδου από την αγορά λόγω χρεών πολλές επιχειρήσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο αφήγημα επιτυχίας που φιλοτεχνεί η κυβέρνηση ενόψει των απανωτών εκλογικών καλπών που θα στηθούν. Επίσης η αδυναμία αποπληρωμής των υποχρεώσεων από τις επιχειρήσεις δημιουργεί και προϋποθέσεις για μια σειρά επιχειρήσεων – ζόμπι στις οποίες τα ηλεκτρονικά κατασχετήρια θα πέφτουν βροχή, θα δεσμεύονται οι λογαριασμοί τους στις τράπεζες και δεν θα τους αποδίδονται δυνατότητες υποβολής Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων.

Το πρόβλημα κυρίαρχα παρουσιάζεται όπως μας αναφέρουν πηγές από το γ’ τρίμηνο του 2018 και μετά. Κι αυτό διότι τότε προέκυψε μείζον πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά μιας και οι θερινές εκπτώσεις δεν πήγαν καλά ενώ πολλές εταιρείες έχουν ξοδέψει στα χρόνια της μακράς αυτής κρίσης πολύ από το λίπος τους με αποτέλεσμα να επιδεικνύουν πλέον αδυναμία πληρωμής των μεγάλων εισφορών για τους εργαζόμενους τους. Στο παραπάνω διάστημα μάλιστα το ΚΕΑΟ απέστειλε αναστολές υποβολών ΑΠΔ σε άνω των 100 εργοδοτών (κυρίως μεσαίες εταιρείες) με ελάχιστους εξ αυτών (κάτω των 20 όπως πληροφορούμαστε) να συμμορφώνονται και να προβαίνουν σε διακανονισμό των πληρωμών. Όπως αναφέρει ο Νίκος Καλάκος τέως αντιπρόεδρος του Ταμείου των Δημοσίων Υπαλλήλων «πρόκειται για μια νέα συνθήκη καθώς ακόμα και ο φόβος επιβολής κυρώσεων δείχνει μικρός μπροστά στην πραγματική αδυναμία πληρωμής των χρεών στα Ταμεία. Αν αυτό το φαινόμενο όμως γιγαντωθεί θα μιλάμε για ένα κίνημα …δεν πληρώνω πραγματικά επικίνδυνο για το ασφαλιστικό μας οικοδόμημα».

Στα παραπάνω θα πρέπει φυσικά να προσθέσουμε και την κουλτούρα ατιμωρησίας που για χρόνια η κυβέρνηση καλλιεργεί καθώς στρατηγικά όσοι οφείλουν συνήθως διευκολύνονται στο τέλος με ρυθμίσεις της τελευταίας στιγμής. Ρυθμίσεις όμως που δημιουργούν δύο ταχύτητες στην αγορά καθώς οι συνεπείς εργοδότες που αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις για τους εργαζόμενους τους δεν επιβραβεύονται ποτέ, ενώ όσοι οφείλουν πάντα βρίσκουν κάποιο τρόπο διευκόλυνσης. Πάντως κύκλοι του υπουργείου τονίζουν πως το κυνήγι όσων χρωστάνε θα συνεχιστεί, όμως προβληματισμός υπάρχει καθώς τόσο το μπλοκάρισμα λογαριασμών, η διακοπή υποβολής ΑΠΔ και κατόπιν η κατάσχεση ακινήτων που προκύπτει μπορεί να στέλνουν μηνύματα τιμωρίας, όμως δεν λύνουν το πρόβλημα μιας αγοράς ευρισκόμενης σε δυσκολία.

Σε κάθε περίπτωση, οι προσπάθειες των υπηρεσιακών παραγόντων επικεντρώνονται στον εντοπισμό όσων επιχειρηματιών θεωρούνται ότι έχουν να δώσουν και δεν πληρώνουν και χαρακτηρίζονται «μη συνεργάσιμοι», αλλά κι αυτών που η οφειλή τους θεωρείται βιώσιμη. Παράλληλα επικέντρωση θα υπάρξει στα χρέη από το 2016 και μετά – στα πιο «φρέσκα» δηλαδή – καθώς και σε οφειλές άνω των 200.000 ευρώ. Θα πρέπει να πούμε πως το ΚΕΑΟ, εντός του 2018 είχε αποσταλεί 38.779 ατομικές ειδοποιήσεις σε οφειλέτες. Όμως και πάλι η τάση αδιαφορίας ως προς τις κυρώσεις που προκύπτουν εκτός από μια στρεβλή ασφαλιστική κουλτούρα που δημιουργείται στις επιχειρήσεις, δείχνει και το μείζον πρόβλημα που υπάρχει στην αφορά και ιδιαίτερα στο λιανικό εμπόριο από όπου υπάρχουν και οι περισσότερες οφειλές.