Τα stablecoins αναδιαμορφώνουν την παγκόσμια χρηματοοικονομική πραγματικότητα, με το δολάριο ΗΠΑ να ηγείται των εξελίξεων. Χωρίς μια στρατηγική απάντηση, η νομισματική κυριαρχία και η χρηματοοικονομική σταθερότητα της Ευρώπης ενδέχεται να υπονομευθούν. 

Ωστόσο, αυτή η αναταραχή αποτελεί επίσης μια ευκαιρία για το ευρώ να αναδειχθεί ισχυρότερο. Σε μια εποχή αυξανόμενου γεωπολιτικού κατακερματισμού και ταχείας ψηφιακής καινοτομίας, τα stablecoins έχουν αναδειχθεί ως σύμπτωμα και παράγοντας αλλαγής στο διεθνές νομισματικό και χρηματοοικονομικό σύστημα. Αν και αρχικά επαινέθηκαν για τη δυνατότητά τους να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των πληρωμών – ειδικά διασυνοριακών – η αυξανόμενη κλίμακα και πολυπλοκότητά τους δημιουργούν στρατηγικές προκλήσεις. Αυτές οι προκλήσεις ξεπερνούν κατά πολύ το οικοσύστημα των κρυπτονομισμάτων.

Kατ’ αυτόν τον τρόπο, οι κεντρικές τράπεζες και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις των stablecoins στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τη νομισματική κυριαρχία, την ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών και το διεθνή συντονισμό πολιτικής.

Τα stablecoins παραμένουν μέχρι στιγμής ασήμαντα σε σύγκριση με τα «συμβατικά» χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Ωστόσο, αρχίζουν εμπλέκονται περισσότερο με τα παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δημιουργώντας πιθανές απειλές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Μια άτακτη κατάρρευσή τους θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα και ο κίνδυνος μετάδοσης αποτελεί αυξανόμενη ανησυχία για τις κεντρικές τράπεζες.

Στην Ετήσια Οικονομική Έκθεσή της για το 2025, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) εξέδωσε μια αυστηρή προειδοποίηση σχετικά με τα stablecoins. Οι ανησυχίες της περιλαμβάνουν την πιθανότητα τα stablecoins να υπονομεύσουν τη νομισματική κυριαρχία, ζητήματα διαφάνειας και τον κίνδυνο διαφυγής κεφαλαίων από τις αναδυόμενες οικονομίες. Η BIS επεσήμανε ότι πολλά stablecoins έχουν παρουσιάσει σημαντικές αποκλίσεις από την ονομαστική τους αξία, υπογραμμίζοντας την «ευπάθεια της ισοτιμίας τους».

ΕΚΤ

Εκτός από την εγγενή ευπάθεια των stablecoins, η αναδυόμενη ρυθμιστική απόκλιση είναι ανησυχητική. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προωθούν το δικό τους καθεστώς σταθερών νομισμάτων μέσω του νόμου GENIUS, ο οποίος υπογράφηκε από τον Πρόεδρο Τραμπ στις 18 Ιουλίου. Ο νόμος, ο οποίος θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ σύντομα, εισάγει ένα ομοσπονδιακό πλαίσιο το οποίο, αν και ευρέως συνάδει με το πνεύμα του κανονισμού της ΕΕ για τις αγορές κρυπτονομισμάτων (MiCA), είναι πιο επιεικής σε ορισμένους τομείς. Ως αποτέλεσμα, οι αναλυτές της αγοράς προβλέπουν ότι η προσφορά stablecoins θα μπορούσε να αυξηθεί από 230 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025 σε 2 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του 2028.

Οι επιπτώσεις για την Ευρωζώνη ενδέχεται να είναι εκτεταμένες. Όσον αφορά τις πληρωμές, η υιοθέτηση των stablecoins κερδίζει έδαφος στα εμβάσματα και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Τα συστήματα καρτών των Visa και Mastercard ενσωματώνουν ήδη τα stablecoins στις παγκόσμιες προσφορές τους. Ομοίως, ορισμένοι από τους μεγαλύτερους εμπόρους στις Ηνωμένες Πολιτείες (Walmart και Amazon) διερευνούν τη χρήση τους.

Επιπλέον, τα stablecoins μπορούν να χρησιμεύσουν ως περιουσιακά στοιχεία διακανονισμού. Χρησιμοποιούνται συνήθως για τον διακανονισμό συναλλαγών σε αποκεντρωμένες χρηματοοικονομικές αγορές, ανταλλαγές κρυπτονομισμάτων και αγορές tokenised περιουσιακών στοιχείων, καθώς και για διασυνοριακές πληρωμές. Σε αναδυόμενες περιπτώσεις θεσμικής χρήσης, υποστηρίζουν συναλλαγές παράδοσης έναντι πληρωμής και διατραπεζικές συναλλαγές. Η ελκυστικότητά τους έγκειται στην ταχύτητα, την παγκόσμια προσβασιμότητα και τη διαλειτουργικότητα. Ωστόσο, ενέχουν κινδύνους όσον αφορά τη ρύθμιση, την έκθεση σε αντισυμβαλλόμενους και την ενσωμάτωση με τα παραδοσιακά συστήματα.

Τέλος, ορισμένες πλατφόρμες προσφέρουν τόκους για τα αποθέματα stablecoins, αν και τα stablecoins αυτά καθεαυτά δεν προσφέρουν συνήθως τόκους. Αυτό θα αποτελούσε μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ευρώπη, όπου οι τράπεζες διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι καταθέσεις αποτελούν την κύρια πηγή αναχρηματοδότησής τους. Μια τέτοια μεταβολή θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Εάν τα stablecoins σε δολάρια ΗΠΑ αρχίσουν να χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ευρωζώνη ο έλεγχος της ΕΚΤ επί των νομισματικών συνθηκών θα μπορούσε να αποδυναμωθεί.

«Οι ευρωπαϊκές τράπεζες κινδυνεύουν να μείνουν πίσω από τις ΗΠΑ στην ταχεία ανάπτυξη των stablecoins, υπονομεύοντας ενδεχομένως την κυριαρχία της ηπείρου», δήλωσε ο Φρανσουά Βιλερουά Nτε Γκαλό, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας.

«Ο πιθανός κίνδυνος για την Ευρώπη είναι να βρεθεί αντιμέτωπη με ένα οιονεί νόμισμα — ένα stablecoin σε δολάρια — που είναι ιδιωτικό και εκδίδεται από μη ευρωπαϊκούς παράγοντες», δήλωσε. «Η συζήτηση μόλις αρχίζει, αλλά είναι ουσιαστικής σημασίας για το μέλλον της ευρωπαϊκής κυριαρχίας», τόνισε.

Η κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ θα προσφέρει στις Ηνωμένες Πολιτείες στρατηγικά και οικονομικά πλεονεκτήματα, επιτρέποντάς τους να χρηματοδοτούν το χρέος τους με χαμηλότερο κόστος, ασκώντας παράλληλα παγκόσμια επιρροή. Για την Ευρώπη, αυτό θα σήμαινε υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μειωμένη νομισματική αυτονομία και γεωπολιτική αδυναμία.

Η αμερικανική κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές – μέσω εκτελεστικών διαταγμάτων, καταθέσεων στο Κογκρέσο και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – ότι η υποστήριξή της προς τα stablecoins υπερβαίνει την απλή ενθάρρυνση της τεχνολογικής καινοτομίας. Ο στόχος είναι διττός: να προστατευθεί η παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ μέσω της επέκτασης της χρήσης του σε ψηφιακές πλατφόρμες σε όλο τον κόσμο και να μειωθούν τα κόστη δανεισμού μέσω της αύξησης της ζήτησης για αμερικανικά κρατικά ομόλογα μέσω των αποθεμάτων σε stablecoins.

Γι αυτούς τους λόγους, εννέα ευρωπαϊκές τράπεζες πρόσφατα ένωσαν τις δυνάμεις τους για να αναπτύξουν ένα stablecoin βασισμένο στο ευρώ, καθώς επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια εναλλακτική λύση σε μια αγορά που κυριαρχείται από το δολάριο ΗΠΑ.

Οι δανειστές είναι οι UniCredit SpA, ING Groep NV, DekaBank, Banca Sella, KBC Group NV, Danske Bank AS, SEB AB, CaixaBank SA και Raiffeisen Bank International AG, σύμφωνα με ανακοίνωση της DekaBank. Το stablecoin αναμένεται να κυκλοφορήσει το β’ εξάμηνο του 2026.

Σίγουρα, στην Ευρώπη, δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό και υπάρχουν διάφοροι πολιτικοί μοχλοί που μπορούν να αξιοποιηθούν.

Πρώτον, θα μπορούσε να δοθεί μεγαλύτερη υποστήριξη σε stablecoins σε ευρώ που υπόκεινται σε κατάλληλη ρύθμιση. Εάν σχεδιαστούν με βάση υψηλά πρότυπα και αποτελεσματικό περιορισμό του κινδύνου, θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τις νόμιμες ανάγκες της αγοράς. Θα μπορούσαν επίσης να ενισχύσουν το διεθνή ρόλο του ευρώ.

Δεύτερον, το σχέδιο του Ευρωσυστήματος για το ψηφιακό ευρώ και οι καινοτομίες του ιδιωτικού τομέα αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής στρατηγικής για τις ψηφιακές πληρωμές. Στις πληρωμές, το ψηφιακό ευρώ υπόσχεται να αποτελέσει μια ισχυρή γραμμή άμυνας της ευρωπαϊκής νομισματικής κυριαρχίας.

Τρίτον, η αυξημένη χρήση της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού (DLT) στις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της συνάφειας με τη μελλοντική χρηματοπιστωτική υποδομή. Ενώ οι εγχώριες χονδρικές πληρωμές έχουν καταστεί όλο και πιο αποτελεσματικές, οι διασυνοριακές πληρωμές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις.

Η τεχνολογία DLT προσφέρει βελτιώσεις και για τους δύο τύπους πληρωμών. Σε εγχώριο πλαίσιο, για παράδειγμα, επιτρέπει τον διακανονισμό των tokenised χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων απευθείας σε χρήμα της κεντρικής τράπεζας σε μια κοινή πλατφόρμα ή μέσω ειδικά σχεδιασμένων συστημάτων. Οι πρόσφατα ανακοινωθείσες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες πρωτοβουλίες του Ευρωσυστήματος – Pontes και Appia – αποτελούν κρίσιμες συνεισφορές σε αυτόν τον τομέα.

Τέλος, η ενίσχυση του παγκόσμιου συντονισμού όσον αφορά τη ρύθμιση των stablecoins είναι ζωτικής σημασίας. Χωρίς συνεπείς κανόνες, ο τρέχων κατακερματισμός ενδέχεται να συνεχιστεί. Εάν δεν υιοθετηθεί μια κοινή προσέγγιση, ενδέχεται να τροφοδοτηθεί η αστάθεια, το ρυθμιστικό αρμπιτράζ και η παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ.

Διαβάστε ακόμη

Αναβολή για το Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής: Tο 2026 η β΄ φάση εφαρμογής

Jumbo: Ο …ρεαλισμός του Βακάκη, οι επενδύσεις και τα μεγάλα στοιχήματα μέχρι το 2027

Μπλόκο στις πιλοτές με ένα «όχι» συνιδιοκτήτη

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα