Η αφρικανική κούρσα των λεγόμενων battery metals εξελίσσεται σε έναν από τους πιο υποτιμημένους αλλά ουσιαστικούς παράγοντες αλλαγής στη ναυλαγορά ξηρού φορτίου. Αυτό που μέχρι πρόσφατα παρουσιαζόταν ως ζήτημα ηλεκτροκίνησης και γεωπολιτικών ισορροπιών, πλέον αποκτά σαφή διάσταση για τους brokers, καθώς διαμορφώνει νέες εμπορικές ροές και ενισχύει συγκεκριμένα segments του στόλου.

Σύμφωνα με την εβδομαδιαία έκθεση της Xclusiv Shipbrokers, η Αφρική διαθέτει περίπου το 30% των παγκόσμιων ορυκτών αποθεμάτων και κυριαρχεί στα μέταλλα που βρίσκονται στον πυρήνα της ενεργειακής μετάβασης. Το Κονγκό παράγει πάνω από το 70% του εξορυσσόμενου κοβαλτίου στον κόσμο, ενώ Νότια Αφρική, Γκαμπόν και Γκάνα καλύπτουν πάνω από το 60% της παραγωγής μαγγανίου. Παράλληλα, Ζιμπάμπουε, Κονγκό και Μάλι αναδύονται ως σημαντικοί παραγωγοί λιθίου, ενώ Μοζαμβίκη και Μαδαγασκάρη ενισχύουν συνεχώς την παρουσία τους στο φυσικό γραφίτη.

Η Κίνα έχει προχωρήσει επιθετικά, επενδύοντας περίπου το 22% των συνολικών της κεφαλαίων στην Αφρική σε εξορύξεις και σχετικές υποδομές. Νέα δίκτυα σιδηροδρόμων, δρόμων και λιμανιών συνδέουν απευθείας κοιτάσματα με κινεζικά smelters και gigafactories, μετατρέποντας την αφρικανική γεωλογία σε σχεδόν «κλειδωμένη» πηγή τροφοδοσίας. Ήδη, το 2024, η Κίνα προμηθεύτηκε πάνω από το 80% των εισαγωγών κοβαλτίου και μαγγανίου από την Αφρική, ένδειξη του πόσο κεντρικός έχει γίνει αυτός ο άξονας για τη δική της ενεργειακή στρατηγική.

Η επίδραση στη ναυλαγορά είναι πλέον ορατή. Οι εξαγωγές βωξίτη της Γουινέας έφτασαν σχεδόν τα 100 εκατ. τόνους στο πρώτο εξάμηνο του 2025, αυξημένες κατά 36% σε ετήσια βάση, με κινεζικούς ομίλους να ευθύνονται για πάνω από το 60% των ποσοτήτων. Το Ζιμπάμπουε εξήγαγε περίπου ένα εκατομμύριο τόνους συμπυκνώματος σποδουμένης το διάστημα Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025, περίπου 30% περισσότερους από πέρυσι, παρά την πίεση στις τιμές λιθίου – και πάλι με την Κίνα ως βασικό αγοραστή.

Παράλληλα, Μοζαμβίκη και Μαδαγασκάρη παράγουν περί τους 150.000 τόνους γραφίτη ετησίως, ενώ νέα έργα κινεζικής στήριξης αναμένεται να προσθέσουν άλλους 260.000 τόνους συμπυκνώματος. Πρόκειται για φορτία που «κουμπώνουν» ιδανικά σε Handy, Supramax και μικρά Panamax.

Αν και αυτοί οι όγκοι είναι μικροί σε μια παγκόσμια αγορά ξηρού φορτίου 5,6 δισ. τόνων, έχουν δύο κρίσιμα χαρακτηριστικά: υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και μεγάλης απόστασης ταξίδια. Την ώρα που παραδοσιακά φορτία όπως ο άνθρακας και το σιδηρομετάλλευμα δείχνουν κορεσμένα και δέχονται πολιτικές πιέσεις λόγω αποανθρακοποίησης, τα battery metals βρίσκονται στον πυρήνα της πράσινης μετάβασης και έχουν μπροστά τους χρόνια αυξανόμενης ζήτησης. Ταυτόχρονα, ταξίδια από λιμάνια όπως Nacala, Beira, Matadi ή Lobito προς Βόρεια Κίνα είναι εγγενώς μακρινά, αυξάνοντας σημαντικά τα tonne-miles – ενώ μελλοντική στροφή προς ευρωπαϊκές ή αμερικανικές gigafactories θα τα επιμηκύνει ακόμη περισσότερο.

Η πολιτική ενισχύει αυτή την τάση. Η απαγόρευση της Ζιμπάμπουε στις εξαγωγές ακατέργαστου λιθίου έχει οδηγήσει κινεζικές εταιρείες να χρηματοδοτήσουν concentrators και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μονάδες χημικής επεξεργασίας επί τόπου, μετατρέποντας ευκαιριακά φορτία σε σταθερές βιομηχανικές ροές. Η Γουινέα πιέζει για τοπική παραγωγή αλουμίνας, ενώ η Νότια Αφρική επιδιώκει να ενισχύσει την παραγωγή κραμάτων μαγγανίου, προσθέτοντας επιπλέον ενδο-αφρικανικά σκέλη μεταφοράς.

Παράλληλα, οι προβλέψεις της S&P Global για σημαντικά ελλείμματα σε λίθιο και χαλκό έως το 2035 υπόσχονται νέες επενδύσεις, ενώ ενδεχόμενη είσοδος δυτικών και ιαπωνικών αγοραστών θα δημιουργήσει διασπασμένες και λιγότερο αποδοτικές ροές, αυξάνοντας περαιτέρω τα tonne-miles.

Για τους πλοιοκτήτες, το αφρικανικό «build-out» στα battery metals δεν θα αντικαταστήσει τα μεγα-φορτία της ναυλαγοράς, όπως το σιδηρομετάλλευμα ή ο άνθρακας. Ωστόσο δημιουργεί μια σταθερά αυξανόμενη, «πράσινα ευθυγραμμισμένη» ζήτηση, κυρίως για Handy, Supramax και μικρά Panamax. Σε μια αγορά όπου τα παραδοσιακά φορτία εμφανίζουν εντονότερο κυκλικότητα και πολιτικό ρίσκο, οι νέοι αυτοί διάδρομοι από την Αφρική ενδέχεται να αποτελέσουν μία από τις πιο ανθεκτικές ιστορίες ζήτησης της δεκαετίας του 2030.

Διαβάστε ακόμη

SKY express: Αναμένει περαιτέρω άνοδο το 2025 με νέες συνδέσεις και συχνότητες

Πώς η πορεία του bitcoin μετατράπηκε σε «βαρόμετρο» για τη Wall Street

Πιερρακάκης από Γερμανία: «Στρατηγική μας είναι η υλοποίηση – Σπας Αβγά, κάνεις ομελέτα»

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα