Του Μηνά Τσαμόπουλου

Με παρατεταγμένους τους στόλους, από το Αιγαίο έως την Αδριατική, οι ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις ετοιμάζουν να μετατρέψουν το 2015 σε πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά για τον κλάδο. Ο ανταγωνισμός θα αγγίξει το «κόκκινο» και ήδη άρχισαν τα όργανα στην Αδριατική. Τράπεζες, πόλεμος τιμών, συμμαχίες, χρέη και επιχειρηματικά κτυπήματα δημιουργούν μία «σύνθεση χρωμάτων» μοναδική. Η κυβέρνηση έχει σκοπό να παίξει τον ρόλο της, όμως, προς το παρόν, έχει να αντιμετωπίσει το «μείζον» που είναι διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους εταίρους για τις δανειακές υποχρεώσεις.

Οι προσδοκίες για το 2015 που έχουν τα επιτελεία των ακτοπλοϊκών Ομίλων είναι ότι θα υπάρξει αύξηση της επιβατικής κίνησης κυρίως λόγω της έλευσης μεγαλύτερου αριθμού ξένων τουριστών. Ακριβή πρόβλεψη δεν μπορούν να κάνουν αφού λόγω των πολιτικών-οικονομικών εξελίξεων στην Ελλάδα που έχει φρενάρει τον ρυθμό κρατήσεων στα ξενοδοχεία. Όμως αισιοδοξούν ότι οι επιβάτες που θα μετακινηθούν θα αγγίξουν τα 14 εκατομμύρια. Πόλος έλξης είναι οι Κυκλάδες που θα τραβήξουν το ακτοπλοϊκό άρμα.

Το 2014 υπήρξε αύξηση της επιβατικής κίνησης κατά 4,7% με τη σημαντικότερη άνοδο να παρουσιάζουν οι ανατολικές Κυκλάδες και ακολούθησε το Ηράκλειο της Κρήτης και τα Δωδεκάνησα. Ο αριθμός των επιβατών που διακινήθηκαν έφθασε 13,3 εκατομμύρια. Το 65% με σκοπό του ταξιδιού τους τον τουρισμό και το 35% ήταν για επαγγελματικούς λόγους καθώς και μετακινήσεις νησιωτών. Από το 65% των τουριστών το 35% ήταν Έλληνες και το 305 αλλοδαποί. Ο εσωτερικός τουρισμός σύμφωνα με τις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις μειώθηκε το 2014.

Την ίδια χρονιά διακινήθηκαν 1.700.000 ΙΧ αυτοκίνητα και 600.000 φορτηγά ή 7.500.000 τόνους εμπορευμάτων. Για την εξυπηρέτηση του παραπάνω μεταφορικού έργου εκτελέστηκαν το 2014 39.000 δρομολόγια, χωρίς κανένα πρόβλημα, πλην ίσως ελαχίστων εξαιρέσεων που δεν ξεπερνούν τις 10.

Στις γραμμές Αιγαίου και Κρήτης, το 70% των επιβατών ταξιδεύει με πλοία μέσου όρου ηλικίας μικρότερου των 15 ετών, γεγονός που καθιστά τον ελληνικό ακτοπλοϊκό στόλο εκ των νεώτερων παγκοσμίως.
Στις γραμμές της Αδριατικής θάλασσας, στις οποίες εκτελέστηκαν το 2014 3.350 δρομολόγια και διακινήθηκαν: 1.360.000 επιβάτες, 307.000 ΙΧ αυτοκίνητα, 292.000 φορτηγά. Είναι δρομολογημένα επίσης νεότευκτα πλοία μέσου όρου ηλικίας μικρότερου των 10 ετών.

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας Μιχάλης Σακέλλης επισήμανε στο «b.s.»: «Ο ΣΕΕΝ έχει πρόθεση να συνεργαστεί με την κυβέρνηση προς επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος ώστε να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία του. Ήδη είχαμε μία πρώτη συνάντηση με τον υπουργό Ναυτιλίας Θοδωρή Δρίτσα, ο οποίος είναι γνώστης των θεμάτων αφού παρακολουθούσε από κοντά τα τεκταινόμενα τα τελευταία χρόνια. Θα υπάρξουν και άλλες συναντήσεις προς αυτή την κατεύθυνση.»

Η κυβέρνηση θα πρέπει να διαχειριστεί τόσο τις προκλήσεις των υπερχρεωμένων εταιρειών της ακτοπλοΐας που έχουν συσσωρεύσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο υποχρεώσεις
όσο και τον μειωμένο προϋπολογισμό για τις άγονες γραμμές ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ, σε σύγκριση με τα 130 εκατομμύρια ευρώ.

Με εξαίρεση τα δύο νεότευκτα του Ομίλου Attica που παραδόθηκαν δύο χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, το Blue Star Delos, το 2011 και το Blue Star Patmos, το 2012, δεν υπάρχει καμία νέα προσθήκη στον στόλο.

Ειδικότερα, οι τέσσερις εισηγμένες εταιρείες ΑΝΕΚ, Attica, Minoan Lines, NEL και η μη εισηγμένη Hellenic Seaways έχουν πουλήσει στη διάρκεια της κρίσης συνολικά 16 πλοία με αποτέλεσμα ο στόλος τους να μειωθεί στα 65 πλοία έναντι 81 το 2008.

Νέα δρομολόγια

Για το 2015 οι περισσότερες εταιρείες έχουν δηλώσει τα δρομολόγιά τους και έχουν ανοίξει τα πλάνα τους για κρατήσεις.

Ο αριθμός των δρομολογίων θα είναι ο ίδιος με το 2014 ενώ θα υπάρξει ενίσχυση στις Κυκλάδες με επιπλέον δρομολόγια για Παροναξία τόσο με συμβατικά πλοία όσο και με ταχύπλοα.
Επίσης, θα προκηρυχθούν τις προσεχείς ημέρες τρεις άγονες γραμμές για το βορειοανατολικό Αιγαίο, με σύνδεση των Ψαρών από Πειραιά με τη Χίο και τη Μυτιλήνη και των δύο αυτών νησιών με την Καβάλα. Η τρίτη γραμμή θα προβλέπει τη σύνδεση της Πάτμου και της Σάμου με τη βόρειο Ελλάδα.

Ο ανταγωνισμός

Με την είσοδο του 2015 ο Όμιλος Γκριμάλντι αποφάσισε να ενισχύσει περαιτέρω την παρουσία του στην Αδριατική επιτείνοντας τον ανταγωνισμό, ενώ δρομολογεί πλοία μεγάλης χωρητικότητας. Από τις 16 Φεβρουαρίου, επανέφερε τη γραμμή που συνδέει τα λιμάνια της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας και της Ραβέννας. Η δρομολογιακή γραμμή εξυπηρετείται από το επιβατηγό – οχηματαγωγό «Catania», με ιταλική σημαία, το οποίο ναυπηγήθηκε το 2003. Εκτός από τη γραμμή που συνδέει τη Ραβέννα με την Ελλάδα, το Catania κάθε Σάββατο θα εξυπηρετεί και το λιμάνι της Τεργέστης.

Μέσω της Grimaldi Lines και της Minoan Lines, ο όμιλος Grimaldi έχει τρεις εβδομαδιαίες αναχωρήσεις από και προς τη Βόρεια-Aνατολική Ιταλία (Τεργέστη), δύο αναχωρήσεις από/προς τη Βόρεια-Κεντρική Ιταλία (Ραβέννα), έξι αναχωρήσεις από/προς την Κεντρική Ιταλία (Αγκώνα) και καθημερινές αναχωρήσεις από και προς τη Νότια Ιταλία (Μπρίντιζι).

Όμως το μέτωπο είναι διπλό και επεκτείνεται και στην Κρήτη. Ο Εμάνουελ Γκριμάλντι ο οποίος είναι ιδιοκτήτης της Minοan Lines μέσω των οποίων είναι μεγαλομέτοχος στην Hellenic Seaways με 33,35% πιέζει τους Έλληνες ανταγωνιστές του, κυρίως στην Κρήτη. Στο πλαίσιο αυτό κάνει συνεχείς προσπάθειες για να δρομολογήσει πλοίο στα Χανιά.

Ως απάντηση αυτής της πίεσης η κοινοπραξία Attica-ANEK διεύρυνε της συνεργασίας της τόσο στις γραμμές Πάτρας-Ιταλίας και στη γραμμή Πειραιάς –Ηράκλειο. Η κοινοπραξία διαχειρίζεται συνολικά 11 πλοία εκ των τέσσερα στην Κρήτη και επτά στην Αδριατική. Επίσης, υπάρχει κοινός σχεδιασμός για τα δρομολόγια των Χανιών όπου ήταν δρομολογημένα μόνο πλοία της ΑΝΕΚ και για τα ιταλικά λιμάνια Μπάρι όπου είχε πλοία μόνο η Superfast και Βενετία όπου δραστηριοποιείτο η ΑΝΕΚ.