του Μηνά Τσαμόπουλου
Η ελληνόκτητη ναυτιλία είναι γνωστή στο ευρύ κοινό για την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της. Εκείνο όμως που ίσως δεν γνωρίζει πολύς κόσμος είναι ότι οι Ελληνες πρωταγωνιστούν και στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος μέσα από συντεταγμένες προσπάθειες και ότι έχουν δημιουργήσει ένα από τα πιο ισχυρά οικολογικά προφίλ στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία. Το ίδρυμα Green Award Foundation αποτελεί απτή απόδειξη.
Επικεφαλής του είναι ο κ. Δημήτρης Ματθαίου, πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού, και διευθύνων σύμβουλος των ναυτιλιακών εταιρειών Arcadia Shipmanagement Co Ltd και Aegean Bulk Co Inc. της οικογένειας του Κωνσταντίνου Π. Αγγελόπουλου. Η ανάληψη της προεδρίας του μη κερδοσκοπικού οργανισμού, με έδρα το Ρότερνταμ, από έναν πολύπειρο Ελληνα πλοίαρχο και υψηλόβαθμο στέλεχος της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας αποτελεί τιμητική αλλά και ουσιαστική αναγνώριση ότι η Ελλάδα συνεχίζει να κατέχει την υψηλή τεχνογνωσία στη ναυτιλία. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο κ. Ματθαίου ανέλαβε τον σπουδαίο ρόλο του Peter Struijs, ενός εκ των ιδρυτών του ιδρύματος, πρώην αντιπροέδρου και επικεφαλούς διαχείρισης εργασιών λιμένος (Chief Operating Officer) του Ρότερνταμ! Τα λόγια με τα οποία υποδέχτηκε ο διευθυντής του Green Award, Γιαν Φράνσεν, τον Δημήτρη Ματθαίου είναι ενδεικτικά της εκτίμησης που χαίρει στον χώρο της ναυτιλίας: «Είμαστε βέβαιοι ότι η παρουσία του κ. Ματθαίου θα προσδώσει περισσότερη αξία στους εταίρους μας, θα οδηγήσει σε επιπλέον επέκταση των δράσεων του Οργανισμού και θα αυξήσει τη συμμετοχή των κατόχων πιστοποιητικών με την παροχή κινήτρων».
Ανθρωπος χαμηλών τόνων, αποφεύγει τη μεγάλη δημοσιότητα και εστιάζει στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων που θέτει. Τόσο ως διευθύνων σύμβουλος των ναυτιλιακών εταιρειών Arcadia Shipmanagement Co Ltd και Aegean Bulk Co Inc. όσο και ως έμπειρος ναυτικός, δεν παραμέλησε ποτέ τους νέους ναυτικούς. Σε κάθε ευκαιρία μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του στη νεότερη γενιά αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού και φοιτητών. Αλλωστε και ο όμιλος της Arcadia είναι από εκείνους που στηρίζουν στην πράξη τούς Ελληνες ναυτικούς έχοντας υπό ελληνική σημαία τα πλοία και των δύο στόλων της, των δεξαμενόπλοιων και των φορτηγών πλοίων. Ο ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός Green Award Foundation συμπληρώνει φέτος 23 χρόνια ζωής, έχοντας αναπτύξει πολλές και σημαντικές δράσεις που ενισχύουν την ασφάλεια και την περιβαλλοντική αριστεία στον χώρο της ναυτιλίας, με περισσότερα από 850 πλοία να έχουν λάβει πιστοποίηση. O κ. Ματθαίου μίλησε στο «business stories» για τον Οργανισμό, τους στόχους και τη φιλοσοφία που πρεσβεύει.
– Ποια είναι η ανάγκη για τη δημιουργία ενός ακόμη πράσινου θεσμού στη ναυτιλία; Το Green Award δεν είναι ένας τελευταίας μόδας θεσμός ή πρωτοβουλία, καθώς ιδρύθηκε και δραστηριοποιείται από το 1994, παρέχοντας μια πλατφόρμα για τη συμμετοχή και συνεργασία εμπλεκόμενων μερών της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας. Αρχές και διαχειριστές λιμένων, διαχειρίστριες ναυτιλιακές εταιρείες, ναυλωτές, προμηθευτές ναυτιλιακών υπηρεσιών και λοιποί εμπλεκόμενοι στα ναυτιλιακά δρώμενα απαρτίζουν ένα δίκτυο με αναλογική συμμετοχή και σημαντική προσφορά. Σκοπός της οργάνωσης είναι η ανάπτυξη της ευαισθησίας και της προτίμησης της ναυτιλιακής αγοράς προς μια ποιοτική μεταφορική διά θαλάσσης υπηρεσία, προσβλέποντας στη μείωση των περιστατικών και ατυχημάτων που βλάπτουν το οικοσύστημα, μέσω της συνεισφοράς όλων των συμβεβλημένων μερών. Ο ουδέτερος, ανεξάρτητος και μη κερδοσκοπικός οργανισμός Green Award, στη διάρκεια της πάνω από 20 έτη πορείας του, έχει πετύχει την αναγνώριση και υποστήριξη διεθνών ναυτιλιακών οργανισμών και φορέων, όπως οι Intertanko, OCIMF, BIMCO και άλλοι, όντας συνώνυμος με την ποιότητα στη ναυτιλία.
Ευρισκόμενος σε στενή συνεργασία με αρχές λιμένων και καταξιωμένους νηογνώμονες, τροφοδοτεί με στοιχεία τη βάση δεδομένων Equasis όπου παρέχονται στοιχεία σχετικά με θέματα ασφάλειας για τον παγκόσμιο εμπορικό στόλο. Επιπλέον, εκπονεί ελέγχους επαλήθευσης του δείκτη ESI (Environmental Ship Index) για λογαριασμό της Διεθνούς Ενωσης Λιμένων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων (International Association of Ports and Harbors). Αποδεικνύεται περίτρανα ότι η πίστη και η αφοσίωση των ανθρώπων του Οργανισμού βασίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια στην προβολή και την αειφόρο διατήρηση και δραστηριοποίηση μιας πράσινης ναυτιλίας και τηρούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.
– Πόσο θερμά αγκαλιάστηκε ο θεσμός από τις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες; Οι Green Award πιστοποιημένες εταιρείες και οι συμβεβλημένοι με τον Οργανισμό πάροχοι υπηρεσιών εκτείνονται σε όλο τον κόσμο. Συνολικά 40 διεθνείς διαχειρίστριες εταιρείες πλοίων έχουν πιστοποιηθεί με αναλογούντα στόλο πάνω από 250 ποντοπόρα πλοία. Σε αυτά προστίθενται και περίπου 600 πλοία που δραστηριοποιούνται σε παράκτιους και εσωτερικούς πλόες, τα οποία επίσης έχουν πιστοποιηθεί. Μεταξύ των πιστοποιημένων ναυτιλιακών εταιρειών, οι δέκα είναι ελληνικές.
– Είναι ανοιχτός ο θεσμός και σε άλλους φορείς εκτός των ναυτιλιακών εταιρειών; Φυσικά. Αρκεί να σας πω ότι σημαντικές και καταξιωμένες ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ναυτιλίας προσφέροντας υπηρεσίες και προϊόντα συμμετέχουν στο πρόγραμμα ως πάροχοι υπηρεσιών. Οι ελληνικές εταιρείες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα ανέρχονται σε 18, μεταξύ των 107 παρόχων υπηρεσιών, στους οποίους περιλαμβάνονται 48 διεθνείς λιμένες και 59 εταιρείες με ναυτιλιακά προϊόντα και υπηρεσίες. Οι δράσεις του Green Award αρχικά επικεντρώθηκαν στα τάνκερ, αλλά στη συνέχεια αναπτύχθηκαν και για τα πλοία μεταφοράς χύμα ξηρού φορτίου (bulkers), τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (liquefied natural gas carriers), τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (container carriers) και τις φορτηγίδες εσωτερικής ναυσιπλοΐας (inland navigation barges).
– Γιατί είναι σημαντικό για μια ναυτιλιακή εταιρεία να δει τα πλοία της να πιστοποιούνται με Green Award; Τα οφέλη από τη συμμετοχή στο αυστηρό και απαιτητικό πρόγραμμα πιστοποίησης του Green Award έχουν βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη απόδοση.
Χαρακτηριστικά θα σας αναφέρω ότι θα υπάρξει: βελτίωση της εικόνας της εταιρείας μέσω της διαμόρφωσης ενός εταιρικού προφίλ που προβάλλει την αειφόρο διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος για τους σκοπούς της μεταφοράς προϊόντων και παροχής υπηρεσιών, μείωση των περιστατικών και ατυχημάτων που βλάπτουν το παγκόσμιο οικοσύστημα, προνομιούχα αντιμετώπιση από μέρους των ναυλωτών, καλύτερη προετοιμασία έναντι επιθεωρήσεων ναυλωτών (vetting inspections) και αρχών λιμένων (port state control inspections), αναβαθμισμένη εξοικείωση και ετοιμότητα πληρωμάτων, μείωση της πιθανότητας ατυχημάτων και περιστατικών.
– Θεωρείτε ότι είναι πιο εύκολο, από οικονομική άποψη, για μια πολυμετοχική διαχειρίστρια εταιρεία που ενδιαφέρεται για θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης να συμμετέχει στο πρόγραμμα του Green Award Foundation σε σχέση με μια οικογενειακή επιχείρηση με ίσως πιο παραδοσιακές καταβολές και προσεγγίσεις; Η επένδυση στην ασφάλεια κοστίζει, όμως οι αποζημιώσεις που θα απαιτηθεί να καταβληθούν σε περίπτωση ατυχήματος θα υπερβαίνουν σε πολλαπλάσιο βαθμό το έξοδο αυτής της επένδυσης. Ετσι, λοιπόν, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται η συμμετοχή στο πρόγραμμα Green Award μόνο μέσω των αυστηρά οικονομικών κριτηρίων και να προσπαθεί κανείς λογιστικά να διαπιστώσει αν είναι συμφέρουσα η συμμετοχή και πόσες θα είναι οι εκπτώσεις που θα επιτευχθούν μέσω των κινήτρων που παρέχονται, αλλά να αποτιμά τη συνολική βελτίωση, οργανωτικά και διαχειριστικά, που φέρει η συμμετοχή.
-Στην πράξη, τι αποτελέσματα έχετε; Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία από επιθεωρήσεις αρχών λιμένων (port state control inspections), καταδεικνύεται ότι πλοία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Green Award παρουσιάζουν μειωμένες ελλείψεις και παρατηρήσεις (deficiencies) στις αντίστοιχες επιθεωρήσεις και σχεδόν μηδενικές απαγορεύσεις απόπλου (detentions) σε σχέση με τον μέσο όρο των παγκοσμίως επιθεωρούμενων πλοίων από τις Αρχές αυτές.
– Πιστεύετε ότι χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση και εκπαίδευση των ναυτικών αλλά και των νέων που τώρα εισέρχονται στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού σε θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος; Ηδη η αναθεωρημένη Διεθνής Σύμβαση για την Πιστοποίηση, Εκπαίδευση και Τήρηση Φυλακής στα Πλοία (STCW – Manila 2010) προβλέπει την προϋπόθεση παρακολούθησης εξειδικευμένου ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος με τίτλο «Marine Environmental Awareness» για τους αξιωματικούς των πλοίων, ειδικότητας καταστρώματος, μηχανής, αλλά και ηλεκτρολόγου. Καθώς όμως η περιβαλλοντική συνείδηση και η κουλτούρα προστασίας και συντήρησης του χώρου που ζούμε, εργαζόμαστε και μοιραζόμαστε πρέπει να διαμορφώνεται σε όσο το δυνατόν πρώιμο στάδιο, τα θέματα που περιλαμβάνει το εξειδικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Marine Environmental Awareness», διαμορφωμένα σε μια πιο βασική μορφή ώστε να γίνονται αντιληπτά και κατανοητά, είναι πρέπον να συμπεριληφθούν στην ύλη των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού.
– Ποιες πρωτοβουλίες έχετε αναλάβει ως Green Award Foundation προς αυτή την κατεύθυνση; Ως πρώτο βήμα ο οργανισμός Green Award και το ίδρυμα ProSea Foundation ζήτησαν από τη HELMEPA, βασιζόμεναστη μακρόχρονη και αποδεδειγμένη εμπειρία της στην εξειδικευμένη εκπαίδευση, να εκπονήσει ένα σεμινάριο περιβαλλοντικής ενημέρωσης («Marine Environmental Awareness») για ναυτικούς. Το πρόγραμμα αυτό έχει ήδη ενταχθεί στις εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες της HELMEPA που απευθύνονται στην ευρύτερη ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα, με σκοπό τη διατήρηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της ελληνικής ναυτιλίας.
– Από τη θέση πλέον του προέδρου του Green Award Foundation ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που έχετε λάβει μέχρι σήμερα για να προσελκύσετε ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον των παραγόντων της ελληνικής και διεθνούς ναυτιλίας και ποιοι οι στόχοι που έχετε θέσει για το υπόλοιπο της θητείας σας; Αναλαμβάνοντας τη θέση του προέδρου του Οργανισμού τον Νοέμβριο του 2015 έθεσα ως πρωταρχικό στόχο την προσέλκυση, διαμέσου των επαγγελματικών μου επαφών, νέων ναυτιλιακών εταιρειών στο πρόγραμμα, καθώς και σχετικών ναυτιλιακών φορέων και οργανισμών, διευρύνοντας τον αριθμό των συμμετεχόντων μελών στο Green Award Foundation. Με αυτή την πρακτική διεύρυνσης ως γνώμονα, ο Οργανισμός θα αποτελέσει έναν από τους σθεναρούς και στρατηγικούς εταίρους εντός της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας μου στον οργανισμό Green Award θα παραμείνω αφοσιωμένος στην υλοποίηση και τη διαπίστωση της εφαρμογής των υψηλότερων δυνατών προδιαγραφών για τις ισχύουσες ή προτεινόμενες διαδικασίες και διαχειριστικές πρακτικές των εμπλεκομένων στη ναυτιλιακή βιομηχανία, προδιαγραφές που θα προάγουν την ασφάλεια και την περιβαλλοντική υπεροχή.