Του Μηνά Τσαμόπουλου

Θεωρείται από τους πιο δυνατούς παίκτες της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας. Εχει θαυμαστές αλλά και επικριτές. Ολοι, δε, παρακολουθούν τους τελευταίους μήνες τις κινήσεις που κάνει προκειμένου να αποφύγει την προσάραξη στα αβαθή λόγω της οικονομικής κρίσης που πλήττει τον κλάδο. Το 2014 βρέθηκε στη 16η συνολικά θέση -και 4η για Ελληνα- στη λίστα των 100 Πιο Ισχυρών Παραγόντων της Παγκόσμιας Ναυτιλίας, την οποία επιμελείται η ηλεκτρονική ναυτιλιακή εφημερίδα Lloyd’s List. Δύο χρόνια νωρίτερα, το 2012, βρισκόταν στο top-5 της συγκεκριμένης λίστας.

Ο λόγος για τον κ. Γιώργο Οικονόμου, ο οποίος είδε τις επενδύσεις του να κλυδωνίζονται. Η εισηγμένη στο αμερικανικό χρηματιστήριο ναυτιλιακή εταιρεία DryShips παρουσιάζει ζημίες που αγγίζουν το 1,5 δισ. δολάρια, ενώ ο ιδιοκτήτης της αρχίζει να πουλάει τον στόλο της. Μάλιστα κινδυνεύει να μείνει χωρίς στόλο, με τη ναυλαγορά να μη βοηθάει την κατάσταση αφού κινείται κάτω από τις 1.000 μονάδες.
Τον έχουν χαρακτηρίσει «επιχειρηματία που σκέφτεται ένα τέταρτο πιο μπροστά από τους ανταγωνιστές του» καθώς και «Ελληνα σέρφερ των χρηματαγορών».
Οι δύο αυτοί χαρακτηρισμοί κάνουν πολλούς να περιμένουν να δουν πού το πάει. Αλλοι θεωρούν ότι θα τραβήξει την εταιρεία του από το Χρηματιστήριο και άλλοι ότι ετοιμάζει ελιγμό την ύστατη στιγμή μετατρέποντας το μειονέκτημα της πολύ άσχημης αγοράς σε πλεονέκτημα.
«Αν έπαιζαν στο στοίχημα ποια θα είναι η επόμενη κίνηση του Οικονόμου, είναι σίγουρο ότι κανείς δεν θα τολμούσε να ποντάρει», επισημαίνει στο «business stories» στέλεχος της ναυτιλιακής κοινότητας.

Οι κινήσεις

Το κουβάρι της DryShips άρχισε να ξετυλίγεται την περασμένη άνοιξη, οπότε και οι εξελίξεις πήραν μορφή χιονοστιβάδας. Στις 30 Απριλίου η εταιρεία υπέγραψε συμφωνητικά πώλησης των δεξαμενοπλοίων της σε θυγατρικές εταιρείες του κ. Οικονόμου: πρόκειται για τέσσερα Suezmax αντί 245 εκατ. δολαρίων και έξι Aframax αντί 291 εκατ. δολαρίων.
Στις 8 Ιουνίου 2015, η DryShips έχασε τον χρηματοοικονομικό έλεγχο της επίσης εισηγμένης στο αμερικανικό χρηματιστήριο Ocean Rig, η οποία έχει στόλο από drillships -πλοία και εξέδρες θαλάσσιων γεωτρήσεων και εξόρυξης υδρογονανθράκων- και μείωσε το ποσοστό της στο 47,2%. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αφαιρεθεί από την DryShips το δικαίωμα να ενοποιεί τις οικονομικές καταστάσεις της με την Ocean Rig. Από εκείνη την ημερομηνία και μετά η Ocean Rig θεωρείται μια απλή θυγατρική και όχι ελεγχόμενη θυγατρική της DryShips.
Στις 30 Ιουνίου το ποσοστό ιδιοκτησίας του κ. Οικονόμου στην Ocean Rig ήταν 4,7%. Στις 14 Αυγούστου η DryShips αντάλλαξε το υπόλοιπο του δανείου που όφειλε στην Ocean Rig, ύψους 80 εκατ. δολαρίων, με τις 17,8 εκατομμύρια μετοχές που κατείχε η ίδια στην Ocean Rig. Το ποσοστό ιδιοκτησίας της DryShips στην Ocean Rig είναι πλέον 40,4% από 47,2%.

Ζημίες 1,4 δισ. δολαρίων

Ως αποτέλεσμα της απόσχισης της θυγατρικής Ocean Rig, η DryShips το δεύτερο τρίμηνο του 2015 παρουσίασε ζημίες που έφτασαν στο αστρονομικό ποσό του 1,44 δισ. δολαρίων έναντι ζημιών μόλις 5,6 εκατ. δολαρίων το δεύτερο τρίμηνο του 2014, καθώς δεν ενσωματώνονται πλέον μετά την 8η Ιουνίου 2015 τα αποτελέσματα της Ocean Rig στην DryShips λόγω μείωσης του ποσοστού μετοχών που κατέχει η δεύτερη στην πρώτη (κάτω από το 50%), με αποτέλεσμα έκτακτες εφάπαξ ζημίες άνω των 1,3 δισ. δολαρίων.

Αβεβαιότητα

Ο κ. Οικονόμου αναφερόμενος στις προοπτικές της εταιρείας είχε δηλώσει το καλοκαίρι ότι «η πρόσφατη βελτίωση στους ναύλους ξηρού φορτίου δεν σημαίνει σημαντικές αλλαγές επί το θετικότερο για το μέλλον, με τις προκλήσεις και τις αβεβαιότητες να παραμένουν για τον κλάδο». Μήνυμα σαφές.

Η πώληση του στόλου

Την προπερασμένη εβδομάδα -και πιο συγκεκριμένα στις 10 Σεπτεμβρίου- η DryShips ανακοίνωσε την πώληση 17 πλοίων (13 Capesize και 4 Panamax) αντί 377 εκατ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων των ναυλοσυμφώνων και του δανεισμού τους που ανέρχεται σε 236,7 εκατ. σε εταιρικά σχήματα συμφερόντων του κ. Οικονόμου. Οι πωλήσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν το δ’ τρίμηνο του 2015, αφού αναμένονται οι εγκρίσεις από τις δανείστριες τράπεζες. Ως αποτέλεσμα της πώλησης των πλοίων, η εταιρεία αναμένεται να επιβαρυνθεί με απομείωση αξίας ενεργητικού ύψους 373 εκατ. δολαρίων. Η ανακοίνωση της πώλησης είχε ως αποτέλεσμα εκείνη την ημέρα η μετοχή της εταιρείας να πέσει κατά 44%. Επιπλέον, την ίδια ημέρα η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα πουλήσει και τα υπόλοιπα 22 πλοία του στόλου της (20 Panamax και 2 Supramax), αναμένοντας να επιβαρυνθεί με περαιτέρω απομείωση αξίας ενεργητικού ύψους κατά 422 εκατ. δολάρια.

Τα σχέδια

Σε μια προσπάθεια να εξηγήσουν τις κινήσεις του κ. Οικονόμου με την DryShips και να προβλέψουν τις επόμενες, οικονομικοί αναλυτές της Ακτής Μιαούλη τονίζουν στο «b.s.»: «Η μία σκέψη είναι ότι θέλει να βγάλει την εταιρεία από το Χρηματιστήριο διασφαλίζοντας τις σχέσεις του με τις τράπεζες, οι οποίες νιώθουν πιο ασφαλείς με το private. Ή θα περιμένει να απαλλάξει την εταιρεία από όλα της τα βάρη και κάποια στιγμή, που θα κρίνει εκείνος ότι είναι συμφέρουσα, θα ζητήσει στήριξη από μετόχους και τραπεζικά ιδρύματα για να ξαναεπενδύσει σε πλοία που θα είναι σε ακόμη χαμηλότερες τιμές. Θα περιμένουμε να δούμε, γιατί μάντεις δεν είμαστε».

Ακύρωσε την είσοδο εταιρείας
στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης

Την περασμένη άνοιξη ο κ. Οικονόμου, μέσα στον ορυμαγδό των γεγονότων, ακύρωσε την είσοδο μιας ακόμη εταιρείας του στην αμερικανική χρηματαγορά. Πρόκειται για την Tankships Investment Holdings, στην οποία θα ενέτασσε τον στόλο με δεξαμενόπλοια που ήλεγχε η DryShips.
Σε αυτή δεν θα πήγαιναν μόνο τα 10 πλοία της τελευταίας. Υπήρχε η προοπτική απόκτησης άλλων τριών πλοίων που ανήκουν σε πρώην συζύγους του, ενώ στο ενημερωτικό φυλλάδιο για την εισαγωγή της εταιρείας αναφερόταν ότι ο Ελληνας πλοιοκτήτης, ο οποίος θα ήταν πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, θα έδινε τη δυνατότητα στην Tankships να αγοράσει όλα τα δεξαμενόπλοια που βρίσκονται τώρα στον ιδιωτικό του στόλο και ανέρχονται συνολικά σε 17. Την απόφασή του να κάνει πίσω την πήρε προκειμένου να ενισχύσει την DryShips, αφού η απόσχιση του στόλου των 10 δεξαμενόπλοιων θα μείωνε κατά 20%-30% την καθαρή αξία του συνολικού της στόλου. Μάλιστα τα 10 αυτά δεξαμενόπλοια τα πούλησε η DryShips και τα αγόρασε αντί 536 εκατ. δολαρίων ο ίδιος ο κ. Οικονόμου, μέσω επιχειρηματικών σχημάτων που ελέγχει, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τη ρευστότητα και την ευελιξία της DryShips αλλά και τη μετοχή της. Εκείνη την περίοδο οικονομικοί αναλυτές είχαν επισημάνει ότι την κίνηση αυτή του Ελληνα πλοιοκτήτη «ενδέχεται να τη δουν με καλό μάτι τα μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα».

Οι επικρίσεις

Στη μη εισαγωγή της εταιρείας ίσως έπαιξαν ρόλο και οι επιφυλακτικές -έως καυστικές- αναλύσεις οικονομικών παραγόντων, οι οποίοι προέβλεπαν αποτυχία του εγχειρήματος για εισαγωγή της Tankships Investment Holdings στο Χρηματιστήριο. Οπως επισήμαιναν: «Η εισαγωγή της βελγικής Euronav ήταν επιτυχής επειδή η εταιρεία τηρούσε τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Καλό όνομα, ικανοποιητικά μερίσματα, γενικά αυτό που λέγεται “καλό business story”». Και συνέχιζαν τονίζοντας ότι «το εγχείρημα του κ. Οικονόμου δεν προοιωνίζεται τα ίδια αποτελέσματα». Ηταν η εποχή κατά την οποία ο Ελληνας πλοιοκτήτης είχε δεχτεί σκληρή κριτική για τα υψηλά έξοδα διαχείρισης των πλοίων της DryShips, τα οποία -όπως ανέφεραν διεθνή δημοσιεύματα- εισπράττουν δικές του ιδιωτικές εταιρείες. Η πορεία της μετοχής της DryShips χαρακτηριζόταν από τους διεθνείς αναλυτές η χειρότερη όλων των εισηγμένων από το 2005, με ζημίες της τάξης του 86%.

Οι προβλέψεις του κ. Οικονόμου τότε για τον κλάδο μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου ήταν πιο αισιόδοξες από εκείνες που έκανε λίγους μήνες αργότερα, καθώς δήλωνε: «Αν και η εταιρεία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα, ωστόσο φαίνεται να υπάρχουν σημάδια αισιοδοξίας, όπως δείχνει και η αυξημένη δραστηριότητα στα διαλυτήρια. Χωρίς το βάρος παραγγελιών για νεότευκτα, η DryShips είναι πολύ καλά τοποθετημένη στην αγορά από τους ανταγωνιστές της και έχοντας ένα πολύ μεγάλο μέρος του στόλου στη spot αγορά, χωρίς να δεσμεύεται από μακροχρόνιες ναυλώσεις, θα επωφεληθεί άμεσα από μια ανάκαμψη των ναύλων».
Το ξεκίνημα

Γεννημένος στην Αθήνα, στις αρχές της δεκαετίας του ’50, από εύπορη οικογένεια, ο Γιώργος Οικονόμου μεγάλωσε με όλες τις ανέσεις. Σχολείο πήγε στο Κολλέγιο Αθηνών. Τα θεμέλια για την πορεία του προς την κορυφή τέθηκαν το 1976. Αριστος και ευφυής μαθητής, κατάφερε να γίνει δεκτός από το περίφημο αμερικανικό πανεπιστήμιο Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ), απ’ όπου πήρε δύο μάστερ ως μηχανολόγος – ναυπηγός. Μάλιστα συνέχισε τις σπουδές του και πήρε και άλλο μάστερ στο Shipping and Shipbuilding Management. Εργάστηκε για λίγα χρόνια στη Νέα Υόρκη. Κάποια ημέρα αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα, όπου ξεκίνησε να εργάζεται στη Thenamaris, τη ναυτιλιακή εταιρεία-κολοσσό της οικογένειας Μαρτίνου. Εκεί βιώνει τη μεγάλη κρίση της παγκόσμιας ναυτιλίας τη δεκαετία του ’80. Παρακολουθεί και μαθαίνει από τις κινήσεις-αποφάσεις των έμπειρων Μαρτίνων, οι οποίοι κουμαντάρουν επιδέξια τη Thenamaris μέσα στην κρίση. Γνώσεις που θα του φανούν χρήσιμες στο μέλλον. Μετά το τέλος της κρίσης του ’80 αποφασίζει να κάνει το δικό του βήμα και να δοκιμάσει τις δυνάμεις του. Hταν το 1986, όταν ιδρύει τη δική του εταιρεία, την Cardiff Marine.

Το 2004 θεωρείται «χρυσή χρονιά» για τον κ. Οικονόμου. Eνα όνειρό του γίνεται πραγματικότητα: ιδρύει την DryShips με σκοπό την εισαγωγή της σε αμερικανικό χρηματιστήριο. Η εταιρεία εισήχθη τελικά στον NASDAQ της Νέας Υόρκης τον Φεβρουάριο του 2005, καταφέρνοντας να «σηκώσει» 269,1 εκατ. δολάρια. Η τιμή εισαγωγής της μετοχής της ήταν 18 δολάρια, ενώ ο στόλος της εταιρείας ανερχόταν σε 17 πλοία.

Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται μεταξύ Αθήνας και Νέας Υόρκης. Στην Αθήνα το αρχηγείο του βρίσκεται στο κτίριο Omega Building στο Μαρούσι. Στη Νέα Υόρκη διαθέτει τέσσερα πολυτελή διαμερίσματα στο Νο 525 της Park Avenue, μιας από τις ακριβότερες λεωφόρους του κόσμου, ενώ ετοιμάζει συγκρότημα κατοικιών στο Σεν Τροπέ. Εχει επίσης μια εξωτική βίλα στο Σεν Μπαρθς της Καραϊβικής, ιδιωτικό learjet, ένα υπερσύγχρονο και υπερπολυτελές 50μετρο mega sailer κατασκευασμένο από αλουμίνιο, με μοβ πανιά, που φέρει την υπογραφή του Ελληνα, διεθνώς διάσημου στο yacht design Γιώργου Βαφειάδη και του Βρετανού αρχιτέκτονα Τζον Πόσον.