Σημαντική εξέλιξη για τον κλάδο της κρουαζιέρας φέρνει η δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την επιβολή νέου τέλους επιβατών κρουαζιέρας στην Ελλάδα, που θα τεθεί σε εφαρμογή στις 21 Ιουλίου 2025. Η CLIA-Διεθνής Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας, εκπροσωπώντας το 90% της παγκόσμιας βιομηχανίας κρουαζιέρας, ανακοίνωσε τη στήριξή της στη στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού, ενώ ταυτόχρονα υπογράμμισε την ανάγκη για ορθό σχεδιασμό και επενδύσεις στις τοπικές υποδομές.

Η επιβολή του τέλους έχει στόχο τη χρηματοδότηση έργων υποδομών σε λιμάνια και προορισμούς σε όλη την Ελλάδα, βελτιώνοντας την εμπειρία τόσο των επισκεπτών όσο και των τοπικών κοινοτήτων, ενώ παράλληλα προωθεί την αποσυμφόρηση δημοφιλών περιοχών και τη στήριξη αναδυόμενων τουριστικών σημείων.

Κοινή Ομάδα Εργασίας

Η ανακοίνωση της CLIA ακολούθησε συναντήσεις υψηλού επιπέδου με κυβερνητικούς αξιωματούχους, και συγκεκριμένα τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, κ. Κωστή Χατζηδάκη, τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Βασίλη Κικίλια, και την Υπουργό Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη. Στο πλαίσιο αυτών των επαφών αποφασίστηκε η δημιουργία Κοινής Ομάδας Εργασίας, η οποία θα λειτουργεί ως δίαυλος συνεχούς διαλόγου και συντονισμού ανάμεσα στην CLIA και τα αρμόδια υπουργεία για την εφαρμογή του νέου μέτρου.

Ο Bud Darr, Εκτελεστικός Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της CLIA, δήλωσε σχετικά:

«Ο κλάδος της κρουαζιέρας είναι δεσμευμένος να υποστηρίξει τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της Ελλάδας ως έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Αν και η εισαγωγή του τέλους εν μέσω τουριστικής αιχμής δημιουργεί λειτουργικές δυσκολίες που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, δεσμευόμαστε να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση μέσω της Κοινής Ομάδας Εργασίας για την αποτελεσματική υλοποίησή του. Κρίσιμο σημείο για εμάς είναι η επανεπένδυση των εσόδων σε υποδομές και τοπικές κοινότητες».

Επιφυλάξεις για το χρονοδιάγραμμα

Η CLIA έχει διατυπώσει επιφυλάξεις σχετικά με την αιφνιδιαστική εφαρμογή του τέλους εν μέσω της καλοκαιρινής περιόδου, που αποτελεί την αιχμή της τουριστικής δραστηριότητας. Παρ’ όλα αυτά, η Ένωση αναγνωρίζει τον στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης, δηλαδή τη διαφοροποίηση των τουριστικών ροών, τη στήριξη των μικρότερων νησιών και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του τουρισμού κρουαζιέρας.

Η Κυβέρνηση, από την πλευρά της, υπογράμμισε τη δέσμευσή της για τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου ανάπτυξης εναλλακτικών προορισμών, που θα ενισχύσει τις τοπικές οικονομίες και θα αποφορτίσει τους ήδη κορεσμένους λιμένες, όπως της Σαντορίνης, της Μυκόνου και του Πειραιά.

Η Μαρία Δεληγιάννη, Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της CLIA, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα συνεργασίας με τους τοπικούς φορείς:

«Συμμεριζόμαστε το όραμα της κυβέρνησης για τη βιώσιμη ανάπτυξη της κρουαζιέρας σε λιγότερο προβεβλημένους προορισμούς. Μέσα από τη νέα Ομάδα Εργασίας, προσβλέπουμε σε συνεργασίες με τοπικές αρχές, επιμελητήρια και τουριστικούς οργανισμούς. Η διαχείριση της εμπειρίας των επιβατών και των κοινοτήτων είναι πλέον προτεραιότητα».

Η ίδια σημείωσε τις πρόσφατες πρωτοβουλίες που εφαρμόστηκαν στη Σαντορίνη και τη Μύκονο, όπου με την υποστήριξη της CLIA και σε συντονισμό με τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, τέθηκε σε λειτουργία σύστημα διαχείρισης των αφίξεων και του ελλιμενισμού των πλοίων, με σκοπό τη βελτίωση της τουριστικής εμπειρίας και την αποφυγή συμφόρησης.

Η σημασία του κλάδου για την ελληνική οικονομία είναι καθοριστική:

  • Το 2023, η συνολική οικονομική επίδραση της κρουαζιέρας στην Ελλάδα ανήλθε σε 2 δισ. ευρώ, έναντι 1,4 δισ. το 2022.
  • Ο κλάδος στήριξε 22.600 θέσεις εργασίας, ενώ η συνολική συνεισφορά στο ΑΕΠ ανήλθε σε 973 εκατ. ευρώ.
  • Οι δαπάνες των επιβατών αντιπροσώπευαν το 55% της συνολικής συνεισφοράς, φτάνοντας τα 540 εκατ. ευρώ.
  • Επιπλέον, οι προμήθειες των εταιρειών (398 εκατ.), οι ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες (14 εκατ.) και οι δαπάνες πληρωμάτων (21 εκατ.) συνέβαλαν σημαντικά στο συνολικό αποτύπωμα.

Το 2024, η χώρα υποδέχθηκε πάνω από 40 εκατομμύρια τουρίστες, εκ των οποίων 1,8 εκατομμύρια (ή 4,5%) ήταν επιβάτες κρουαζιέρας.

Η CLIA τονίζει πως πάνω από το 50% της δραστηριότητας κρουαζιέρας συγκεντρώνεται σε μόλις τρεις προορισμούς: Πειραιά, Μύκονο και Σαντορίνη. Η Ελλάδα διαθέτει πάνω από 40 λιμάνια ικανά να υποδεχθούν κρουαζιερόπλοια, γεγονός που ενισχύει τη δυνατότητα εμπλουτισμού των δρομολογίων και οικονομικής εξισορρόπησης μεταξύ περιφέρειας και κέντρου.

Ωστόσο, η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει στοχευμένες επενδύσεις σε υποδομές, ψηφιακή διαχείριση και τοπική συνεργασία.

Η εισαγωγή του νέου τέλους επιβατών φέρνει αλλαγές και προκλήσεις, αλλά και την ευκαιρία για μια νέα, ώριμη σχέση συνεργασίας μεταξύ κυβέρνησης και τουριστικού κλάδου. Η στήριξη της CLIA δεν είναι άκριτη – συνοδεύεται από σαφείς προϋποθέσεις για επανεπένδυση, διάλογο και στοχευμένες πολιτικές.

Καθώς η κρουαζιέρα αναδεικνύεται σε βασικό πυλώνα του ελληνικού τουρισμού, η νέα αυτή φάση θα κριθεί από την ικανότητα υλοποίησης έργων, την ενίσχυση λιμενικών δομών και τη δίκαιη κατανομή των ωφελημάτων σε νησιά και κοινότητες.

Η Ελλάδα καλείται να κάνει το επόμενο βήμα – από την υπερσυγκέντρωση σε λίγους προορισμούς, στη βιώσιμη, ποιοτική και αποκεντρωμένη τουριστική ανάπτυξη.