Ιωάννης Μπρας: Χαρτογραφώντας το μέλλον της κρουαζιέρας

Η κρουαζιέρα ζει μία από τις πιο δυναμικές περιόδους της ιστορίας της. Οι επιβάτες αναμένεται φέτος να ξεπεράσουν τα 38,5 εκατομμύρια, ενώ έως το 2027 προβλέπεται να σπάσουν το φράγμα των 40 εκατομμυρίων.
Τα πλοία γίνονται ολοένα μεγαλύτερα και πιο τεχνολογικά προηγμένα, οι προορισμοί ανοίγουν σε νέες ηπείρους και το κοινό διευρύνεται: από οικογένειες με τρεις γενιές μαζί μέχρι ultra-luxury ταξιδιώτες που αναζητούν μοναδικότητα.

Η ανάπτυξη όμως φέρνει και προκλήσεις: η φορολόγηση, η πίεση στις υποδομές, η γεωπολιτική αστάθεια και η ανάγκη για αυθεντικές εμπειρίες στη στεριά είναι ζητήματα που κρίνουν το μέλλον.

Ο κ. Ιωάννης Μπρας, με πείρα άνω των 25 ετών στη βιομηχανία και παρουσία στο Seatrade Europe 2025, μιλάει σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη για τις προοπτικές, τις ευκαιρίες αλλά και τα εμπόδια που έχει μπροστά της η κρουαζιέρα.

– Η κρουαζιέρα σπάει ρεκόρ. Τι κρύβεται πίσω από αυτή την έκρηξη;

Ο τουρισμός κρουαζιέρας δεν είναι πια μια niche (εξειδικευμένη), μικρή και συγκεκριμένη αγορά. Είναι μια παγκόσμια δύναμη. Δεκάδες χιλιάδες ταξίδια, πλοία που θυμίζουν πλωτά θέρετρα, εκατομμύρια ταξιδιώτες που ζητούν ουσιαστικές εμπειρίες. Ο κλάδος ζει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη της ιστορίας του.

Αλλά το μέλλον δεν θα κριθεί μόνο από νούμερα· θα κριθεί από το πώς οι προορισμοί θα διαχειριστούν προκλήσεις όπως η φορολόγηση, η πολυπλοκότητα των λειτουργιών και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι.
Παράλληλα, οι ευκαιρίες είναι τεράστιες: νέα πλοία, νέες αγορές, διαφορετικά δημογραφικά και μια παγκόσμια όρεξη για εμπειρίες στη θάλασσα.

– Τα mega ships έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Είναι τελικά ευλογία ή κατάρα για τους προορισμούς;

Είναι και τα δύο. Τα mega ships μεταφέρουν χιλιάδες επισκέπτες και προσφέρουν ανέσεις που κάποτε έμοιαζαν αδιανόητες.
Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι δεν περιορίζονται πλέον στις κλασικές επταήμερες σε Καραϊβική ή Μεσόγειο, αλλά εκτελούν σύντομα δρομολόγια 3-4 διανυκτερεύσεων.

Αυτό διπλασιάζει τον αριθμό επιβατών ανά εβδομάδα, άρα πολλαπλασιάζει και τα οικονομικά οφέλη για τους προορισμούς. Απαιτεί όμως λιμάνια ανθεκτικά, συστήματα μεταφορών και εμπειρίες που να αντέχουν τον όγκο, χωρίς να χάνουν την ποιότητά τους.
Στον αντίποδα, βλέπουμε μικρότερα πλοία εξερεύνησης και ultra-luxury yachts που απευθύνονται σε ένα κοινό που αναζητά αυθεντικότητα και αποκλειστικότητα.
Οι προορισμοί πρέπει να καταλάβουν σε ποιο κομμάτι της αγοράς έχουν το πλεονέκτημα και να ευθυγραμμίσουν ανάλογα τη στρατηγική τους.

– Η Ασία, η Ινδία και η Λατινική Αμερική φαίνεται να κερδίζουν έδαφος. Μπορούν να ανατρέψουν την κυριαρχία Ευρώπης και Αμερικής;

Δεν μιλάμε για ανατροπή, αλλά για εξισορρόπηση. Στην Ασία η ζήτηση είναι τεράστια, με την Κίνα να επιστρέφει σε προ-πανδημικά επίπεδα. Η Ινδία με τον νέο τερματικό της Βομβάης φιλοδοξεί να γίνει κόμβος για τη Νότια Ασία και να φτάσει στο 1 εκατομμύριο επιβάτες έως το 2030.
Στη Λατινική Αμερική η Βραζιλία ενισχύει την εγχώρια αγορά της, ενώ η Χιλή, η Ουρουγουάη και η Αργεντινή προσελκύουν ταξιδιώτες περιπέτειας και πολυτέλειας. Αυτές οι αγορές κάνουν το παγκόσμιο δίκτυο κρουαζιέρας πιο ποικιλόμορφο, πιο ανταγωνιστικό και πιο γεμάτο ευκαιρίες.

– Πολλές κυβερνήσεις βάζουν νέους φόρους στους επιβάτες. Αυτό βοηθά ή τελικά γυρίζει μπούμερανγκ;

Συνήθως γυρίζει μπούμερανγκ. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, έχουμε ήδη το φαινόμενο επιβάτες να μην κατεβαίνουν σε Μύκονο ή Σαντορίνη μένοντας στο πλοίο και στερώντας χιλιάδες ευρώ από τις τοπικές οικονομίες.

Οι κυβερνήσεις πρέπει να είναι προ-δραστικές: να συνεργάζονται από νωρίς με τις εταιρείες, να εφαρμόζουν σταδιακά όποιους νέους φόρους και να δείχνουν ξεκάθαρα πού πάνε τα έσοδα.
Αν τα έσοδα επενδύονται σε λιμάνια, βιωσιμότητα ή νέες εμπειρίες, τότε οι φόροι γίνονται αποδεκτοί και ενισχύουν και τη φήμη του προορισμού.
Οσοι βλέπουν τη φορολόγηση ως γρήγορη λύση, κινδυνεύουν να χάσουν όχι μόνο αφίξεις, αλλά και το πολλαπλασιαστικό όφελος της κρουαζιέρας.

– Βλέπουμε όλο και περισσότερες οικογένειες τριών γενεών να ταξιδεύουν μαζί. Τι σημαίνει αυτό για τον κλάδο;

Σημαίνει ότι η κρουαζιέρα γίνεται μια πολυ-γενεακή εμπειρία. Από παππούδες μέχρι δισέγγονα, όλοι βρίσκουν κάτι: περιπέτεια για τους νέους, πολιτισμό για τους ενήλικες, προσιτές επιλογές για τους ηλικιωμένους. Τα πλοία έχουν μεγαλύτερες οικογενειακές καμπίνες, kids clubs αλλά και adults-only retreats.

Αλλά το ίδιο σημαντική είναι και η εμπειρία στη στεριά. Προορισμοί που μπορούν να προσφέρουν πολυεπίπεδες δραστηριότητες για όλη την οικογένεια θα κερδίσουν αυτό το κοινό, και μάλιστα για πολλές γενιές.

– Η Ερυθρά Θάλασσα παρουσιάζεται ως νέο hot spot. Είναι όμως ασφαλές στοίχημα;

Η Ερυθρά Θάλασσα είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ισορροπίας ευκαιρίας και κινδύνου. Από τη μία, έχουμε τεράστιες επενδύσεις σε τερματικούς σταθμούς και ιδιωτικά νησιά, δυνατότητα σύνδεσης τριών ηπείρων και προϊόν που συνδυάζει κοραλλιογενείς υφάλους με αρχαία μνημεία. Από την άλλη, η γεωπολιτική αστάθεια δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Οι προορισμοί της περιοχής πρέπει να επενδύσουν σε υποδομές και προϊόν, αλλά και να χτίσουν εμπιστοσύνη με τις εταιρείες μέσα από αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας. Αν επιτευχθεί σταθερότητα, μιλάμε για ένα από τα μεγάλα σύνορα της κρουαζιέρας την επόμενη δεκαετία.

– Παρατηρούμε επέκταση της σεζόν σε πολλές περιοχές. Είναι η νέα κανονικότητα;

Ναι. Η Αλάσκα δουλεύει πλέον από Απρίλιο μέχρι Οκτώβριο. Η Μεσόγειος έχει αυξημένα χειμερινά προγράμματα. Η Βόρεια Ευρώπη ποντάρει σε aurora voyages και off-season εξερευνήσεις. Αυτό μειώνει την υπερσυγκέντρωση επισκεπτών, κρατά τα οφέλη για μεγαλύτερο διάστημα και προσελκύει ταξιδιώτες που αναζητούν κάτι διαφορετικό.
Αλλά απαιτεί προσαρμογή: ανοιχτά αξιοθέατα για μεγαλύτερο διάστημα, ευελιξία απέναντι σε καιρικές συνθήκες και έξυπνο μάρκετινγκ που θα προβάλει την αξία του off-season.

– Η κρουαζιέρα έχει φανατικό κοινό. Τι σημαίνει αυτό για τους προορισμούς;

Σημαίνει μακροπρόθεσμη αξία. Οι επιβάτες κρουαζιέρας είναι από τους πιο πιστούς. Συχνά ταξιδεύουν ξανά και ξανά, πολλές φορές μέσα στον ίδιο χρόνο. Πάνω από το 60% επιστρέφει στους προορισμούς που γνώρισε πρώτα με κρουαζιέρα, αυτή τη φορά ως χερσαίοι τουρίστες. Αρα η πρώτη εντύπωση είναι καθοριστική: ένα αξέχαστο καλωσόρισμα μπορεί να μετατραπεί σε μια ζωή επαναλαμβανόμενου τουρισμού.

– Τι γίνεται με τον τομέα της ultra-luxury κρουαζιέρας; Είναι μόδα ή σταθερή τάση;

Είναι ξεκάθαρη τάση. Νέα γιοτ, brands ξενοδοχείων που μπαίνουν στο παιχνίδι, expedition σκάφη. Αυτά τα πλοία έχουν λίγους επιβάτες, αλλά φέρνουν τεράστια αξία ανά άτομο.

Ζητούν εμπειρίες κατά παραγγελία, αποκλειστικότητα και υψηλή ποιότητα. Για τους προορισμούς, σημαίνει επισκέπτες υψηλής αξίας και ευκαιρία να χτίσουν φήμη ως boutique upscale λιμάνια.
Για τη βιομηχανία, σημαίνει ότι η ανάπτυξη δεν μετριέται μόνο σε όγκο, αλλά και σε διαφοροποίηση και μοναδικότητα.

– Τι αναζητούν οι εταιρείες κρουαζιέρας από έναν προορισμό;

Δύο πράγματα: ναυτιλιακή ετοιμότητα και εμπειρία επισκέπτη. Στη θάλασσα θέλουμε ασφαλή ναυσιπλοΐα, θέσεις ελλιμενισμού, σύγχρονους τερματικούς, αποδοτικές υπηρεσίες και, πλέον, περιβαλλοντικές υποδομές όπως shore power ή ανεφοδιασμό LNG. Στην ξηρά θέλουμε αυθεντικά αξιοθέατα, καλά logistics, ασφάλεια και εμπειρίες που μένουν στη μνήμη.
Ενα δρομολόγιο είναι τόσο δυνατό όσο ο πιο αδύναμος κρίκος του. Γι’ αυτό δεν αρκούν το τσιμέντο και οι κατασκευές. Χρειάζεται σύνδεση της ναυτιλιακής υποδομής με ουσιαστική εμπειρία για τον επισκέπτη.

– Συμμετείχατε στη Seatrade Europe 2025. Τι ειπώθηκε σε αυτή τη συνάντηση για τη διεθνή κρουαζιέρα;

Υπενθύμισα ότι η Ελλάδα είναι πλέον στους τρεις κορυφαίους προορισμούς κρουαζιέρας της Μεσογείου, μαζί με την Ιταλία και την Ισπανία, με τα ελληνικά λιμάνια να καταγράφουν ρεκόρ αφίξεων και οικονομική συμβολή άνω του 1,1 δισ. ευρώ στην εθνική οικονομία. Αυτό αναδεικνύει το εμπορικό δυναμικό αλλά και την ανάγκη για σωστή διαχείριση της ανάπτυξης: επενδύσεις σε υποδομές, καλύτερη διαχείριση ροών επιβατών και αναβάθμιση της εμπειρίας επισκέπτη.

Η ελληνική παρουσία στο Αμβούργο ήταν αξιοσημείωτη, με εκπροσώπους από Μύκονο, Κύθηρα, Αγιο Νικόλαο, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Πάρο και άλλους προορισμούς. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλες χώρες που διέθεταν ενιαία, συντονισμένη εθνική παρουσία, όπως τα Cruise Norway, Cruise Portugal, Cruise Spain και Cruise Italy, η Ελλάδα δεν είχε κοινό περίπτερο. Από το Αμβούργο εστάλη ένα σαφές μήνυμα: οι εταιρείες διψούν για νέους, καλοσχεδιασμένους προορισμούς. Οι προορισμοί που θα ξεχωρίσουν θα το κάνουν με ρεαλισμό, ρυθμό υλοποίησης και ροή εμπειρίας από την αποβίβαση έως το re-embarkation. Οταν η ιστορία του τόπου σου λέγεται σωστά -και υποστηρίζεται επιχειρησιακά-, το future forward παύει να είναι σύνθημα και γίνεται καθημερινότητα.

Διαβάζοντας τη συνέντευξη ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί ότι η κρουαζιέρα σήμερα είναι γεμάτη αντιθέσεις: mega ships και boutique yachts, σύντομες κρουαζιέρες και παρατεταμένες σεζόν, φόροι και ανάπτυξη. Με πάνω από 38,5 εκατομμύρια επιβάτες φέτος και στόχο τα 40 εκατομμύρια έως το 2027, το ερώτημα δεν είναι αν θα επεκταθεί η αγορά, αλλά πώς θα προσαρμοστούν οι προορισμοί. Το μέλλον ανήκει σε όσους επενδύσουν τώρα σε υποδομές, βιωσιμότητα και αυθεντικές εμπειρίες. Οσοι μείνουν στάσιμοι κινδυνεύουν να μείνουν στο περιθώριο. Η κρουαζιέρα ήταν πάντα κάτι παραπάνω από μετακίνηση. Είναι μνήμη, εμπειρία και σύνδεση. Και κάθε λιμάνι έχει μπροστά του την ευκαιρία να γράψει το δικό του κομμάτι σε αυτή την ιστορία.

Διαβάστε ακόμη

Γιατί ο Όμιλος Profile εξαγοράζει την Algosystems

Ρεύμα: Κρίσιμη διυπουργική για το ενεργειακό κόστος της βιομηχανίας

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα