του Μηνά Τσαμόπουλου

Η απόσυρση της Minoan Lines από το Χρηματιστήριο, τα σχέδια του Ιταλού επιχειρηματία με τα 12 οικολογικά πλοία, τα νέα terminals, τα νέα δρομολόγια σε Σαρδηνία, Βαρκελώνη, η μάχη της Κρήτης και των Κυκλάδων και η κυριαρχία στην Αδριατική

Ηταν Μάιος του 2007 όταν έκανε την εμφάνισή του στα δρώμενα της ελληνικής ακτοπλοΐας ο Ιταλός Εμανουελε Γκριμάλντι. Δώδεκα χρόνια αργότερα, στις 18 Απριλίου του 2019, απέσυρε από το ελληνικό χρηματιστήριο, με την έγκριση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τη Minoan Lines (Μινωικές Γραμμές), αφού κατέχει πλέον το 98% της εταιρείας. Εκανε έναν ολόκληρο κύκλο, παραμένοντας όμως στα δρώμενα της ελληνικής ακτοπλοΐας, ενώ κυριαρχεί στην Αδριατική κυρίως λόγω της χωρητικότητας των πλοίων του.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Grimaldi Group SpA και πρόεδρος του Δ.Σ. των Minoan Lines πλέον δεν έχει την υποχρέωση να ανακοινώνει οικονομικά αποτελέσματα των Μινωικών Γραμμών, οπότε η εταιρεία θα κινείται κάτω από το ραντάρ της δημοσιότητας σε αντίθεση με τους άμεσους ανταγωνιστές της, τον όμιλο Attica και την ΑΝΕΚ. Τακτική την οποία έχει ήδη ακολουθήσει σε άλλες δύο εταιρείες που εξαγόρασε παλαιότερα: την ACL, την οποία απέσυρε από το Χρηματιστήριο του Οσλο, και τη Finnlines. Οπως δηλώνει, «η πολιτική που ακολουθώ για κάθε εταιρεία της οποίας αποκτώ το πλειοψηφικό πακέτο και τον έλεγχο είναι να την απορροφά ο όμιλος Grimaldi και να της βγάζω από το Χρηματιστήριο».

Το όνομά του ακούγεται κατά καιρούς όποτε κυκλοφορεί σενάριο για πώληση του ομίλου Attica και προσφάτως για ενδεχόμενη είσοδο επενδυτή στην ΑΝΕΚ, χωρίς όμως να υπάρχει κάτι δεδομένο.

Πάντως, το περασμένο φθινόπωρο στο Λαγονήσι, όπου ο ιταλικός όμιλος διοργάνωσε το συνέδριο «XXII Euromed Convention From Land to Sea», ο Γκριμάλντι είχε ταράξει τα νερά της ακτοπλοϊκής καθημερινότητας λέγοντας ότι θα είναι αγοραστής εφόσον μπει πωλητήριο στον όμιλο Attica, όπου ανήκουν οι εταιρείες Superfast – Blue Star Ferries – Hellenic Seaways. Οπως είχε δηλώσει τότε στο «business stories»: «Εχουμε κάνει μια μεγάλη επένδυση στις Μινωικές. Αν υπάρξουν πιθανότητα και ευκαιρίες ή γίνουν κάποιες συγχωνεύσεις, είμαστε η πιο δυνατή εταιρεία. Εχουμε πάρα πολλά λεφτά και θα δούμε τι θα κάνουμε. Δεν θα πάμε να πάρουμε σκουπίδια, ούτε θα πάρουμε εύκολες αποφάσεις. Αν κάνουμε επένδυση, θα την κάνουμε σε κάτι που θα έχει προοπτική. Σε οτιδήποτε. Μπορεί να είναι και πλοία. Αναζητάμε σε κάθε περίπτωση κάτι πετυχημένο, με διάρκεια. Δεν θέλω να πω κάτι περισσότερο. Αναζητώ επενδύσεις. Kάνω σχέδια στο μυαλό μου. Εχω τον χρόνο να κοιτάξω γύρω μου, με την ησυχία μου, για να πάρω αποφάσεις. Ο όμιλος είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Εχουμε διαθέσιμα μετρητά. Αν δεν εμφανιστεί ούτε μία ευκαιρία στην ελληνική ακτοπλοΐα, θα έχω διαθέσιμα δικά μου πλοία και στο ελληνικό περιβάλλον και θα είμαι ανταγωνιστικός».

Η μάχη της Κρήτης

Στο μεταξύ, η κόντρα με τον «αιώνιο ανταγωνιστή», τον Γιάννη Σήφη Βαρδινογιάννη, καλά κρατεί εδώ και 12 χρόνια. Με τον Κρητικό επιχειρηματία είχαν συνεργαστεί την άνοιξη του 2007 με την είσοδο ιταλικών κεφαλαίων στην ΑΝΕΚ, πριν γίνει ανταλλαγή και πάρει ο Γκριμάλντι τις Μινωικές δίνοντας πίσω το μετοχικό πακέτο στην ΑΝΕΚ. Ακολούθησαν οι πολλαπλές συγκρούσεις τους στο Δ.Σ. της Hellenic Seaways.

Το τελευταίο κεφάλαιο γράφτηκε πέρυσι το καλοκαίρι, όταν μετά από αλλεπάλληλες αποτυχημένες προσπάθειες ο Ιταλός εφοπλιστής κατάφερε να δρομολογήσει πλοίο στα Χανιά, την παραδοσιακή έδρα της ΑΝΕΚ. Ηταν ένα στοίχημα για εκείνον, όπως εκμυστηρεύτηκε.

Δρομολόγησε το «Mykonos Palace», το οποίο ανταγωνίζεται δύο πλοία της κοινοπραξίας ΑΝΕΚ-Superfast, τα «Blue Galaxy» και το «Ελυρος», το οποίο όμως από την ερχόμενη εβδομάδα θα αντικατασταθεί από το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Στο Ηράκλειο έχει δύο μέτωπα:

■ Το ένα και πάλι με την κοινοπραξία. Οι Μινωικές έχουν τα πλοία «Knossos Palace» και «Festos Palace» αντιμέτωπα με τα «Κρήτη ΙΙ» και «Blue Orizon».

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι οι Μινωικές είναι η πρώτη ακτοπλοϊκή που έχει σε εξέλιξη πρόγραμμα εγκατάστασης scrubbers σε τρία πλοία της. Πρόκειται για συστήματα καθαρισμού καυσαερίων για την προστασία της ατμόσφαιρας. Είναι ένα από τα μέτρα που θα ισχύσουν παγκο­σμίως από 1ης Ιανουαρίου του 2020 βάσει απόφασης του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) που ανήκει στον ΟΗΕ.

Ηδη έχει τοποθετηθεί το σύστημα στα πλοία «Knossos Palace» και «Mykonos Palace», ενώ τώρα ξεκίνησαν οι εργασίες για το «Festos Palace», που αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τις 10 Ιουνίου. Για τον λόγο αυτό η εταιρεία, με ένα πλοίο λιγότερο στις γραμμές Κρήτη-Πειραιάς, εξυπηρετεί με κυκλικό δρομολόγιο Ηράκλειο-Χανιά-Πειραιάς και αντίστροφα μέχρι τις 10 Ιουνίου.

■ Το άλλο είναι απέναντι στην Golden Star Ferries των αδελφών Στεφάνου και τη Seajets, που εκπροσωπείται από τον Μάριο Ηλιόπουλο. Πιο συγκεκριμένα, οι Μινωικές Γραμμές έχουν δρομολογημένο σε ημερήσια βάση στις Κυκλάδες το «Santorini Palace», πρώην «Highspeed 7», το οποίο είναι μέρος του τιμήματος για την πώληση στην Attica του ποσοστού που κατείχε στη HSW. Το ταχύπλοο κάνει το δρομολόγιο Ηράκλειο-Σαντορίνη-Ιος-Πάρος-Νάξος-Μύκονος.

Ο ανταγωνισμός όμως είναι σκληρός, με την Golden Star Ferries να έχει τα «SuperFerry» και «SuperFerry II» από Ραφήνα για Ανδρο-Τήνο-Μύκονο-Πάρο-Σαντορίνη και Ηράκλειο.

Η Seajets έχει το «Champion Jet 2» από Ηράκλειο για Σαντορίνη-Ιο-Νάξο-Μύκονο. «Τα κέρδη που είχαν το 2017 η Seajets και η HSW δεν υπάρχουν για τις Μινωικές στη γραμμή», επισημαίνουν ακτοπλοϊκοί κύκλοι, αφού και τα καύσιμα παραμένουν πανάκριβα αυξάνοντας το λειτουργικό κόστος των ταχυπλόων.

Στην Αδριατική

Στην Αδριατική, ο όμιλος Grimaldi ήρθε και άλλαξε τις ισορροπίες υπέρ των Ιταλών. Η πάλαι ποτέ «ελληνική θάλασσα» έγινε… mare nostrum. Δώδεκα χρόνια πριν, το πρώτο εξάμηνο του 2007, στην Αδριατική δραστηριοποιούνταν 9 εταιρείες ελληνικών συμφερόντων (ΑΝΕΚ, Attica Group, Minoan Lines, Agoudimos Lines, Endeavor, Ventouris Ferries, GA Ferries, Med Link Ferries και Fragline) με περίπου 18 πλοία. Σήμερα στις ίδιες γραμμές δραστηριοποιούνται ο όμιλος Grimaldi και η κοινοπραξία ΑΝΕΚ-Superfast του ομίλου Attica με 6 πλοία.

Σύμφωνα με κύκλους της ακτοπλοΐας, βασικό ρόλο διαδραμάτισε το γεγονός ότι η κρίση βρήκε τις ελληνικών συμφερόντων ακτοπλοϊκές κεφαλαιακά αδύναμες. Επίσης, τα πλοία του ιταλικού ομίλου έχουν μεγαλύτερη μεταφορική ικανότητα επιβατών και κυρίως φορτηγών πλοίων που κάνουν και τους τζίρους.

Ο ιταλικός όμιλος έχει δρομολογημένα τα πλοία «Cruise Olympia» και «Cruise Europa» με μεταφορική ικανότητα 170 φορτηγών και 3.000 επιβατών το καθένα στη γραμμή της Ανκόνα. Στη γραμμή Πάτρα-Βενετία έχει δύο οχηματαγωγά με μεταφορική ικανότητα 240 ασυνόδευτων φορτηγών οχημάτων. Πρόκειται για τα «Eurocargo Livorno» και «Eurocargo Alexandria». Στη γραμμή Πάτρα-Πρίντεζι έχει το «Florenzia» και στο δρομολόγιο Ηγουμενίτσα-Πρίντεζι το «Corfu».

Η κοινοπραξία στην Aδριατική δραστηριοποιείται με τα πλοία «Superfast XI», «Hellenic Champion» και «Hellenic Spirit» στη γραμμή Πάτρα-Ανκόνα με μεταφορική ικανότητα 110 φορτηγών το καθένα και 1.800 επιβατών, τα «Superfast I» και «Superfast IΙ» στο Μπάρι με μεταφορική ικανότητα 125 φορτηγών το καθένα και το αποκτηθέν από την ΑΝΕΚ το 2018 «Asterion ΙΙ» στη Βενετία.

Επενδύσεις

Ο όμιλος Grimaldi έχει παραγγείλει 12 οικολογικά πλοία και 7 μεταφοράς αυτοκινήτων και φορτηγών οχημάτων, τα οποία θα παραδοθούν το 2020. Μέσα στο 2018 προστέθηκαν στον στόλο του ομίλου 6 πλοία μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων.

Τα 12 οικολογικά πλοία θα μειώσουν στο μηδέν την εκπομπή ρύπων όταν βρίσκονται στα λιμάνια και κατά 35% όταν ταξιδεύουν. Και αυτό χάρη στη χρήση επαναφορτιζόμενων μπαταριών λιθίου. Θα είναι πρωτοπόρα στην παγκόσμια ναυτιλία τόσο λόγω του μεγέθους τους όσο και χάρη στην υψηλή τεχνολογία τους.

Το νέο ναυπηγικό πρόγραμμα του ομίλου Grimaldi θα συνδυαστεί με ανακατασκευή και βελτίωση όλων των πλοίων του στόλου με οικολογικές μπογιές από σιλικόνη, την τοποθέτηση scrubbers για το φιλτράρισμα των καυσίμων, ενώ θα αναβαθμιστούν και τα συστήματα προώθησης των πλοίων, στο πλαίσιο της στρατηγικής του ομίλου να συμβάλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που προέρχεται από την παγκόσμια ναυτιλία.

Επίσης, ο όμιλος θα κατασκευάσει νέα terminals σε λιμάνια που συνεργάζεται αλλά και χώρους στάθμευσης οχημάτων, στο πλαίσιο της προσφοράς ακόμη καλύτερων υπηρεσιών.

Ο στόχος όσον αφορά τη μεταφορά επιβατών είναι να αυξηθούν από 3 εκατομμύρια το 2017 σε 5 εκατομμύρια το 2019, χάρη και στα 6 νεότευκτα επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία που έχουν ήδη προστεθεί στον στόλο του ομίλου.

Πρόκειται για τα «Cruise Ausonia» και «Cruise Sardinia», που είναι δρομολογημένα στις γραμμές της Σαρδηνίας, τα «Corfu» και «Florencia» στις γραμμές Ελλάδα-Ιταλία, το «Mykonos Palace» στη γραμμή Πειραιάς-Χανιά και το highspeed «Santorini Palace» στο δρομολόγιο Ηράκλειο-Κυκλάδες. Παράλληλα, γίνονται εργασίες για αύξηση του μήκους των πλοίων «Cruise Roma» και «Cruise Barcelona», ενώ μελετάται η παραγγελία δύο νέων ferries τύπου Superstar για τη θυγατρική του ομίλου Finnlines.