Στην αρχή έμοιαζε με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Όσο κυλάει όμως ο χρόνος γίνονται ολοένα και περισσότερα βήματα για τη χρήση αυτόνομων πλοίων. Πλοίων που θα κινούνται με βάση την τεχνητή νοημοσύνη, χωρίς πλήρωμα ή χωρίς έλεγχο από την στεριά όπως συμβαίνει με τα «τηλεκατευθυνόμενα» σκάφη.
Ήδη υπάρχει αυτόνομο ferry-boat προϊόν συνεργασίας της Rolls-Royce και της κρατικών φιλανδικών συμφερόντων Finferries.
Σε πρώτη φάση θα ταξιδεύει σε κοντινές ενδονησιακές γραμμές ή παράκτιους προορισμούς όπου τα νερά είναι ήρεμα, το δρομολόγιο «απλό» και δεν θα υπάρχει μεγάλη κυκλοφορία πλοίων.
Υπάρχει επίσης ένα υπό κατασκευή ηλεκτροκινούμενο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, το Yara Birkeland, το οποίο αναμένεται να πέσει στο νερό μέσα στο 2020 και θα είναι πλήρως αυτονομημένο το 2022.
Για να επικρατήσουν όμως στις θάλασσες τα αυτόνομα πλοία θα χρειαστεί να περάσει πολύ χρόνος σύμφωνα με τους ειδικούς.
Τα σημερινά σχέδια προβλέπουν την ναυπήγηση αυτόνομων πλοίων τα οποία θα έχουν ένα έστω περιορισμένο σε αριθμό πλήρωμα το οποίο όμως θα βασίζεται σε υψηλής τεχνολογίας εφαρμογές. Πιο πολύ θα επιτηρεί παρά θα παρεμβαίνει στην λειτουργία του πλοίου.
Βέβαια κάποιες εταιρείες στην προσπάθειά τους να γίνουν πρωτοπόρες, ναυπηγούν από το «μηδέν» πλήρως αυτόνομα πλοία. Επίσης, εταιρείες start up αναπτύσσουν ημιαυτόνομα συστήματα τα οποία θα μπορούν να τοποθετηθούν σε υπάρχοντα πλοία.
Όταν η Rolls-Royce πούλησε το τμήμα «αυτόνομης ναυτιλίας» στη νορβηγική Kongsberg της έδωσε μία ώθηση να εξελιχθεί σε ηγέτιδα δύναμη στην αυτόνομη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Η Samsung είναι μία ακόμη εταιρεία που χρησιμοποιεί το machine learning για τη ναυτιλιακή βιομηχανία γενικώς αλλά και για τα πλοία, ειδικώς.
Με το machine learning αντί κάποιος να προσπαθήσει να προγραμματίσει κάθε πιθανή παράμετρο, δημιουργεί αλγόριθμους που επεξεργάζονται ένα σύνολο από πληροφορίες. Βάσει των πληροφοριών που δέχεται το μηχάνημα, δηλαδή των δεδομένων, ο αλγόριθμος κατασκευάζει τη δική του λογική, προσαρμόζοντας τη λειτουργία του
Υπολογίζεται ότι τα αυτόνομα πλοία θα μπορέσουν να βελτιώσουν την ασφάλεια στη θάλασσα και την αποτελεσματικότητα στην απόδοσή τους.
Σύμφωνα με έρευνα της Allianz, τα ναυτικά ατυχήματα οφείλονται, σε ποσοστό που κυμαίνεται από 75% έως και 96%, σε ανθρώπινο λάθος το οποίο είναι απόρροια κούρασης ή κακής εκτίμησης της κατάστασης. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ακόμη και αν υπάρχουν ναυτικοί πάνω στο πλοίο οι πληροφορίες που θα συλλέγονται από αισθητήρες-sensors σε συνδυασμό με τους αλγόριθμους θα βοηθήσουν το πλήρωμα να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις.
Στο μεταξύ, θα χρειαστεί νέο νομοθετικό πλαίσιο για τα αυτόνομα πλοία. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός άρχισε τις συζητήσεις γύρω από το θέμα για τη σύνταξη κανόνων ασφαλείας για αυτόνομα πλοία τα οποία για πλοίαρχο δεν θα έχουν άνθρωπο αλλά την τεχνητή νοημοσύνη.