Μια σημαντική χαρτογράφηση της παρουσίας των γυναικών στον παγκόσμιο ναυτιλιακό τομέα παρουσιάζει η νέα έκθεση Women in Maritime Survey 2024, που πραγματοποιήθηκε από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) και τη WISTA International με πρόεδρο την κυρία Ελπη Πετράκη.

Η συμμετοχή στην έρευνα αυξήθηκε θεαματικά από το 202, με 88 κράτη-μέλη του IMO και 608 ιδιωτικούς οργανισμούς να συμβάλλουν, σε σύγκριση με 45 κράτη και 513 οργανισμούς στην προηγούμενη έρευνα. Η έκθεση παρέχει μία εις βάθος και πολυδιάστατη ματιά στην αναλογία φύλου στον ναυτιλιακό τομέα – από τη στελέχωση δημόσιων διοικήσεων και την παρουσία σε ηγετικές θέσεις έως την εκπαίδευση, τις πολιτικές ισότητας, τα δίκτυα γυναικών και τις δομές υποστήριξης.

Ειδικότερα:

1/ Οι γυναίκες στον ναυτιλιακό τομέα αυξήθηκαν αριθμητικά το 2024 φτάνοντας τις 176.820 εργαζόμενες, που αντιστοιχούν στο 19% του συνολικού εργατικού δυναμικού. Παρά την αύξηση από τις 151.979 γυναίκες του 2021, το ποσοστό συμμετοχής μειώθηκε σε σύγκριση με το 26% της προηγούμενης έρευνας. Η αύξηση των απαντήσεων από περισσότερα κράτη-μέλη αποκαλύπτει έτσι την ανισορροπία σε ορισμένες γεωγραφικές και λειτουργικές περιοχές.

2/ Η Καραϊβική και ο Ειρηνικός παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά γυναικείας απασχόλησης: στον δημόσιο τομέα του Ειρηνικού οι γυναίκες αποτελούν το 26%, ενώ στον ιδιωτικό τομέα της Καραϊβικής αγγίζουν το 63%, αν και σε απόλυτους αριθμούς πρόκειται για μόλις 197 γυναίκες. Στην Ευρώπη καταγράφεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση γυναικών στον ιδιωτικό τομέα με 71.470 εργαζόμενες (21%).

3/ Η συμμετοχή των γυναικών σε ηγετικές θέσεις παρουσιάζει ενίσχυση: το 28% των αντιπροσώπων στα συνέδρια του IMO είναι γυναίκες, ενώ 14 κράτη-μέλη έχουν γυναίκες επικεφαλής ναυτιλιακών διοικήσεων έναντι 6 το 2021.

Σημαντικό εργαλείο προόδου αποτελούν τα γυναικεία δίκτυα και ενώσεις, με 59 κρατικές ναυτιλιακές διοικήσεις να διαθέτουν ενεργές σχετικές δομές. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται και 49 εθνικά παραρτήματα των Women in Maritime Associations (WIMA) που λειτουργούν ως καταλύτες για την επαγγελματική εξέλιξη και ενδυνάμωση των γυναικών στον κλάδο. Η περαιτέρω επένδυση και ενίσχυση αυτών των δικτύων κρίνεται κρίσιμη για την υποστήριξη και τη διατήρηση της γυναικείας παρουσίας στον τομέα.

Θέμα πολιτικής

Παρότι 73 από τα 88 κράτη-μέλη δήλωσαν ότι εφαρμόζουν πολιτικές φιλικές προς το φύλο, παρατηρείται μεγάλη ανομοιογένεια: 17 εξ αυτών δεν έχουν καν θεσμικό πλαίσιο, ενώ μόνο 35 έχουν αναλάβει πέντε ή περισσότερες σχετικές πρωτοβουλίες. Οι πολιτικές ισορροπίας επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, όπως γονικές άδειες, ευέλικτο ωράριο και υποστήριξη για τη φροντίδα παιδιών, παραμένουν αποσπασματικά εφαρμοσμένες παγκοσμίως.

Ο ιδιωτικός τομέας εξακολουθεί να υστερεί. Το ποσοστό των γυναικών φτάνει μόλις στο 16% (27.992 εργαζόμενες) του συνολικού εργατικού δυναμικού, σημειώνοντας πτώση από το 29% του 2021. Η παρουσία τους σε ανώτερα διοικητικά (C-suite) ή μεσαία διοικητικά επίπεδα (mid-management) είναι χαμηλή, με την τελευταία να έχει μειωθεί στο 20% από 39% το 2021. Αν και τομείς όπως το ESG, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και η εκπαίδευση σημειώνουν πρόοδο, η γυναικεία εκπροσώπηση σε τεχνικά και επιχειρησιακά καθήκοντα εξακολουθεί να είναι περιορισμένη.

Η εικόνα στους ναυτικούς

Ακόμη πιο δραματική είναι η εικόνα στους ναυτικούς: οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% των ενεργών ναυτικών (2.223 από 211.750). Η πλειονότητα αυτών προέρχεται από τις Φιλιππίνες, την Ελλάδα και τον Καναδά. Οι περισσότερες εργάζονται σε bulk carriers και δεξαμενόπλοια.

Το ηλικιακό χάσμα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό: οι περισσότερες εργαζόμενες γυναίκες στις κρατικές διοικήσεις είναι 25-44 ετών, ενώ η παρουσία νέων γυναικών (18-24) είναι σχεδόν ανύπαρκτη, με εξαίρεση την Αργεντινή. Αυτό αποκαλύπτει την ανάγκη για στοχευμένες δράσεις ενθάρρυνσης, καθοδήγησης και υποστήριξης γυναικών σε πρώιμα στάδια σταδιοδρομίας, ειδικά σε τεχνικούς και επιχειρησιακούς ρόλους.

Η έκθεση καταλήγει σε πέντε κρίσιμους άξονες δράσης:

1/ Συστηματική συλλογή και ανάλυση στοιχείων ανά φύλο.
2/ Ενίσχυση της εφαρμογής και λογοδοσίας των πολιτικών ισότητας.
3/ Στοχευμένες στρατηγικές διατήρησης και προσέλκυσης ταλέντου.
4/ Αναγνώριση και ενίσχυση των γυναικείων δικτύων.
5/ Υποστήριξη της επαγγελματικής εξέλιξης των ικανών γυναικών σε ηγετικές θέσεις.

Ο γενικός γραμματέας του IMO, Αρσένιο Ντομίνγκεζ, επισημαίνει ότι η συγκέντρωση ποιοτικών δεδομένων ανά φύλο είναι απαραίτητη για τη διαμόρφωση πιο περιεκτικών πολιτικών στον κλάδο. Η συνεργασία κρατών, φορέων και ιδιωτικών οργανισμών είναι το κλειδί για ένα ναυτιλιακό μέλλον χωρίς αποκλεισμούς.

Διαβάστε ακόμη 

Acro Suites & Seaside Κρήτη: Μαγικές νύχτες υψηλής γαστρονομίας

«Γκάζι» σε στρατηγικές επενδύσεις 950 εκατ. ευρώ – Δημιουργούν πάνω από 300 νέες θέσεις εργασίας

Κρίσιμη εβδομάδα για ρήτρα διαφυγής και Ταμείο Ανάκαμψης

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα