Της Μαίρης Λαμπαδίτη

Με δειγματοληπτικούς ελέγχους απονέμεται το εφάπαξ στους ασφαλισμένους του κλάδου μετάλλου εδώ και 15 χρόνια, αφού είναι αδύνατον να εξακριβωθεί η είσπραξη των εισφορών. Το πολύπαθο τέως ΕΤΕΜ (Επικουρικό Ταμείο Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου) αποτελούσε από τη δεκαετία του 1990 τρανταχτό παράδειγμα ανοργανωσιάς και χάους στη δημόσια διοίκηση.

Στα υπόγεια του παλιού κτιρίου στον Πειραιά στοιβάζονταν χιλιάδες σκονισμένοι φάκελοι (πολλούς τους είχαν φάει τα ποντίκια), ενώ στον πρώτο όροφο ελάχιστοι υπάλληλοι προσπαθούσαν χειρόγραφα να εκδώσουν συντάξεις. Οι άμοιροι εργαζόμενοι στα ναυπηγεία και σε άλλα «ζόρικα» επαγγέλματα περίμεναν πάνω από 6 χρόνια για να εισπράξουν την επικουρική τους σύνταξη. Η κατάσταση ωστόσο σήμερα δεν έχει βελτιωθεί παρά τις εξαγγελίες του υπουργού Εργασίας Γιάννη  Βρούτση περί νοικοκυρέματος των Ταμείων. Το Ταμείο συγχωνεύτηκε στο ΙΚΑ το 1999 και τα αρχεία του μεταφέρθηκαν στο κτίριο της Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το συγκεκριμένο υποκατάστημα του ΙΚΑ απέκτησε ακόμα χειρότερη φήμη, κάτι σαν κολαστήριο των συντάξεων. Φορτηγά αδειάζουν καθημερινά τους φακέλους των διαδοχικά ασφαλισμένων, οι οποίοι στη συνέχεια αποθηκεύονται  τουλάχιστον για δύο χρόνια μέχρι να έρθει η σειρά τους να μελετηθούν.
Η κυρία Κ.Α., διευθύντρια του Τομέα Πρό­νοιας Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου, στην εισήγησή της προς το διοικητικό συμβούλιο του ενοποιημένου Ταμείου Πρόνοιας  Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) περιέγραψε πριν από  έναν μήνα τον Γολγοθά που αντιμετωπίζει για να διαπιστώσει ποιοι ασφαλισμένοι δικαιούνται εφάπαξ βάσει των εισφορών που έχουν καταβάλει.

«Μας επιτρέπεται μεν η πρόσβαση στο κτίριο», τονίζει η ίδια, «η κατάσταση όμως στην οποία βρίσκεται το αρχείο είναι άθλια (ανακατεμένοι εργοδοτικοί φάκελοι, εξαφανισμένοι, χώροι χωρίς φωτισμό όπου απαιτείται φακός για την αναζήτηση στοιχείων). Επειδή όμως το συγκεκριμένο αρχείο δεν είναι στην κατοχή μας, δεν έχουμε τη δυνατότητα τακτοποίησης και βελτίωσής του. Οι υπάλληλοι δημιούργησαν από την αρχή όσα αρχεία μπορούσαν, χωρίς όμως να μπορέσουν να καλύψουν το κενό για το χρονικό διάστημα μέχρι 28/2/1999. Επίσης, λόγω έλλειψης προσωπικού (μόνο 19 υπάλληλοι) δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στην πλήρη αρχειοθέτηση του πολύ μεγάλου όγκου των μισθολογικών καταστάσεων και αποδείξεων πληρωμών από την τράπεζα, γεγονός που με την πάροδο των ετών έγινε πρόβλημα για τη διεκπεραίωση των αιτημάτων χορήγησης εφάπαξ βοηθήματος ή επιστροφής ασφαλιστικών εισφορών. Επιπλέον διαπιστώσαμε ότι το αρχείο των εργοδοτών δεν ήταν ενημερωμένο και σε μερικές περιπτώσεις οι μισθολογικές καταστάσεις δεν μπορούν να βρεθούν. Οσο για την ημερομηνία της εξόφλησης των βεβαιωμένων ασφαλιστικών εισφορών και πρόσθετων τελών, δεν μπορεί να βρεθεί από κανένα στοιχείο».

Τι έκαναν λοιπόν οι επικεφαλής του τομέα για την εξακρίβωση των ημερών ασφάλισης προκειμένου να εξυπηρετήσουν τις 4.218 αιτήσεις για χορήγηση εφάπαξ και τις 579 αιτήσεις επιστροφής ασφαλιστικών εισφορών που βρίσκονται σήμερα σε εκκρεμότητα;

Ακολούθησαν το σύστημα των δειγματοληπτικών ελέγχων, θεωρώντας δεδομένο ότι οι μισθολογικές καταστάσεις που ίσχυαν για την έκδοση κύριας και επικουρικής σύνταξης  ισχύουν και για τον κλάδο Πρόνοιας χωρίς περαιτέρω έρευνα.

Συνεχίζοντας την εύγλωττη περιγραφή της, η διευθύντρια αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχος για κάθε εργοδότη στον οποίο απασχολήθηκε ο ασφαλισμένος και για όλη τη διάρκεια του εργασιακού του βίου, αναζητώντας τις αποδείξεις πληρωμών μέσα σε σάκους, όπως μας έχουν αποσταλεί από την τράπεζα. Σε περίπτωση που ο δειγματοληπτικός έλεγχος δεν μας ικανοποιεί, αναζητούνται οι μισθολογικές καταστάσεις από τον ίδιο τον εργοδότη ή δίνεται εντολή για οικονομικό έλεγχο. Για το χρονικό διάστημα από 1/3/1999 και μετά στις περιπτώσεις που οι μισθολογικές καταστάσεις δεν έχουν αρχειοθετηθεί στον εργοδοτικό φάκελο γίνονται διασταυρώσεις με τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις  – ΑΠΔ (ηλεκτρονικό αρχείο υπάρχει από το 2002 στο ΙΚΑ) και δειγματοληπτικός έλεγχος των μη αρχειοθετημένων μισθολογικών καταστάσεων μετά των αποδείξεων πληρωμών από την τράπεζα. Οπως είναι αντιληπτό, η όλη διαδικασία είναι χρονοβόρα, επίπονη και μερικώς ασφαλής».

Οσο για την επιστροφή ατομικών ασφαλιστικών εισφορών, αν δεν βρεθούν στοιχεία αποφασίστηκε οι εισφορές να μην επιστρέφονται.

Η διευθύντρια του Ταμείου ζήτησε από το Δ.Σ. του ΤΑΠΙΤ τη «νομιμοποίηση» των ανήκουστων διαδικασιών που ακολουθούνται και θυμίζουν σκηνές από το «Ανθρωποι και ποντίκια» του Στάινμπεκ στην Ελλάδα του 2014. Οπως καταγγέλλει ο πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων Παναγιώτης Προύντζος, ο οποίος συμμετέχει στο Δ.Σ., ο πρόεδρος του Ταμείου Παύλος Παππάς, αφού έθεσε εκβιαστικά το δίλημμα ότι «αν δεν εγκριθούν οι ενέργειες, κινδυνεύει να διακοπεί η απονομή εφάπαξ στους ασφαλισμένους», παραποίησε τα πρακτικά του Δ.Σ. αντικαθιστώντας την έκφραση «με δειγματοληπτικό έλεγχο» με την «επισταμένη προσπάθεια ελέγχου» (τα πρακτικά είναι στη διάθεση της εφημερίδας).

Οι συνδικαλιστές κατήγγειλαν το γεγονός τόσο στον υπουργό Εργασίας όσο και στον Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρο Ρακιντζή, ζητώντας να ελεγχθεί η νομιμότητα των πράξεων του προέδρου του ΤΑΠΙΤ σε ό,τι αφορά την παραποίηση πρακτικών.

Απαντώντας στις καταγγελίες, ο πρόεδρος του Ταμείου κ. Παππάς υποστήριξε ότι επιλέχθηκε η φράση «επισταμένη προσπάθεια ελέγχου» γιατί η απονομή του εφάπαξ γίνεται με διασταύρωση βάσει 4-5 κριτηρίων, διαδικασία που μόνο δειγματοληπτικό έλεγχο δεν συνιστά.