Του Μηνά Τσαμόπουλου
Μία από τις πιο ιστορικές οικογένειες της ελληνικής ναυτιλίας αποφάσισε να κάνει… split και να χωρίσει επιχειρηματικά. Ο Σπύρος και ο Αδαμάντιος Πολέμης αποφάσισαν να χαράξουν ξεχωριστή ρότα ύστερα από δεκαετίες επιτυχημένης συνύπαρξης. Ο λόγος είναι η νέα γενιά που μπήκε στις επιχειρήσεις. Τα παιδιά των δύο Ελλήνων πλοιοκτητών φέρεται να έχουν άλλον τρόπο σκέψης και διαφορετικούς στόχους. Η απόφαση ελήφθη κοινή συναινέσει και σε αδελφικό κλίμα. Το ρητό του πατριάρχη της οικογένειας, του Λεωνίδα, «η ισχύς εν τη ενώσει» δεν πέρασε στην τρίτη γενιά, στα εγγόνια του. Στην έως τώρα κοινή ναυτιλιακή εταιρεία τους, την Polembros Maritime, θα παραμένει ο Σπύρος Πολέμης, που είναι και ο μεγαλύτερος ηλικιακά, μαζί με τον γιο του Λεωνίδα. Τα δύο παιδιά του Αδαμάντιου, ο Λεωνίδας και η Αλίνα, ασχολούνται ήδη με τη ναυτιλιακή εταιρεία New Shipping, η οποία ιδρύθηκε το 2005 και διαθέτει στόλο από επτά πλοία, φορτηγά και δεξαμενόπλοια.
Οι Aνδριώτες της Polembros
Οι ρίζες της οικογένειας Πολέμη φτάνουν δυόμισι αιώνες πίσω, στην Ανδρο, με έντονη παρουσία στα θεσμικά δρώμενα της παγκόσμιας εφοπλιστικής κοινότητας. Στο ευρύτερο κοινό οι Πολέμηδες έγιναν γνωστοί όταν ο Αδαμάντιος, αν και είναι άνθρωπος χαμηλών τόνων, αναμίχθηκε, μαζί με τον γιο του Λεωνίδα, στα διοικητικά δρώμενα της ποδοσφαιρικής ομάδας του Παναθηναϊκού την εποχή της πολυμετοχικότητας. Μάλιστα, λίγο έλειψε να αναλάβει και την προεδρία της ΠΑΕ σε δύσκολες οικονομικά εποχές.
Ωστόσο στα μέσα Ιανουαρίου του 2011, μία ημέρα πριν από τη γενική συνέλευση της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, ξεκαθάρισε, με γραπτή του δήλωση, πως δεν θέλει να είναι αυτός ο επόμενος πρόεδρος της ομάδας και πως δεν πρόκειται να βάλει υποψηφιότητα.
Ο Αδαμάντιος μαζί με τον αδελφό του Σπύρο, τον οποίο αποκαλεί «ο πιο στενός μου φίλος», ήλεγχαν στόλο 28 καραβιών, φορτηγά και δεξαμενόπλοια, ενώ περιμένουν μέσα στο 2014 να παραλάβουν τέσσερα νεότευκτα φορτηγά. Η στρατηγική τους ήταν, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, η Polembros Maritime αντί να πουλά πλοία να αγοράζει, και μάλιστα σε συμφέρουσες τιμές, ώστε μόλις η οικονομία ανέκαμπτε να δημιουργούνται υπεραξίες.
Ο Σπύρος Πολέμης γεννήθηκε στην Ανδρο και ο Αδαμάντιος στην Αθήνα, όπου τα δύο αδέλφια μεγάλωσαν και πήγαν σχολείο. Εκαναν τις σπουδές τους στην Αμερική. Πήρε master στα Οικονομικά δουλεύοντας κατά τη διάρκεια των σπουδών του στα γραφεία της εταιρείας στη Νέα Υόρκη. Ο Αδαμάντιος σπούδασε μηχανολόγος. Γύρισαν και οι δύο στην Ελλάδα, όπου έκαναν τη στρατιωτική τους θητεία υπηρετώντας στο Πολεμικό Ναυτικό. Στη συνέχεια πρώτα ο Σπύρος και μετά ο Αδαμάντιος έφυγαν για το Λονδίνο, όπου εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς.
Μιλώντας στην εφημερίδα «Κυκλαδικόν Φως» τον Ιούνιο του 1981, ο Αδαμάντιος Πολέμης κάνει ένα ψυχογράφημα του εαυτού του. «Μητέρα μας γη είναι η Ελλάδα. Από μικροί κάθε Πάσχα και καλοκαίρι τα περνάμε στην Ανδρο. Είναι μια παράδοση για μας που ποτέ δεν έχει σπάσει. Το ότι ζούμε στο εξωτερικό δεν έχει επηρεάσει καθόλου την αγάπη μας για την πατρίδα που μας μεταβίβασαν οι γονείς μας. Προσπαθώ να κάνω το ίδιο και για τα παιδιά μου. Αν και μεγαλώνουν στην Αγγλία, θα πάνε στο ελληνικό σχολείο που ιδρύθηκε πρόσφατα στο Λονδίνο.
Στην Ανδρο χτίζουμε δύο σπίτια δίπλα στο πατρικό μας. Κάθε χρόνο το Πάσχα γίνεται γλέντι στο κτήμα, ψήνονται αρνιά και όλοι είναι προσκεκλημένοι.
Ζώντας στο εξωτερικό, μπορώ να πω ότι, όταν επιστρέφει κανείς για λίγο στην Ανδρο, μπορεί να βλέπει και να χαίρεται τις ομορφιές που είναι βαθιά ριζωμένες στη θύμηση».
Η αρχή
Ηταν μέσα της δεκαετίας του ’20 όταν ο Σπυρίδων Πολέμης, μηχανικός, αγόρασε το πρώτο καράβι και ξεκίνησε την οικογενειακή εταιρεία που υπάρχει έως σήμερα. Οι τρεις γιοι του, ο Μιχάλης, ο Λεωνίδας και ο Αυγουστής, συνέχισαν την παράδοση. Οι δύο πρώτοι έγιναν πλοίαρχοι. Ο μικρότερος, ο Αυγουστής, πήγε στο πανεπιστήμιο.
Ο εκλιπών Μιχαήλ Σ. Πολέμης, αφού εργάστηκε στη διάρκεια του Μεσοπολέμου στην οικογενειακή επιχείρηση, ήρθε από την Ανδρο στον Πειραιά μαζί με τα δύο αδέλφια του, τον Λεωνίδα και τον Αυγουστή, και άνοιξαν… πανιά. Ιδρυσαν το 1951 στον Πειραιά την εταιρεία Αδελφοί Πολέμη, η οποία στη συνέχεια, το 1965, μετονομάζεται στη γνωστή Polembros. Χαρακτηριστικό των πλοίων του στόλου της εταιρείας είναι ότι το πρώτο συνθετικό του ονόματός του ήταν «Theo».
Η οικογένεια άνοιξε και δική της εταιρεία στη Νέα Υόρκη, τη Leeward Steamship, την οποία διηύθυνε ο Αυγουστής.
Τη δεκαετία του ’60 ο εμπορικός στόλος των Πολέμηδων αποτελούνταν από τα θρυλικά πλοία liberties, οκτώ τον αριθμό.
Το 1970 αυτονομούνται οι γιοι του Λεωνίδα Πολέμη -o Σπύρος γεννημένος το 1944 και ο Αδαμάντιος γεννημένος το 1949-, οι οποίοι αναλαμβάνουν την Polembros Maritime μετά τον θάνατο του πατέρα τους.
Ηταν η χρονική περίοδος που και ο ξάδερφός τους Σπύρος Πολέμης του Μιχαήλ θέλησε να ακολουθήσει αυτόνομη επιχειρηματική πορεία και ίδρυσε την εταιρεία Polesons και εν συνεχεία τη Remi Maritime Corp., η οποία μέσα σε δέκα χρόνια έχτισε έναν στόλο με δέκα πλοία.
Στο μεταξύ η Polembros το 1975 είχε στόλο με πέντε πλοία, ενώ δέκα χρόνια αργότερα έφτασε τα 18, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 1,2 εκατομμυρίων τόνων. Το σημείο-κλειδί της κατακόρυφης αύξησης της δυναμικής του ομίλου ήταν η πολιτική που ακολούθησαν την περίοδο της μεγάλης κρίσης τη δεκαετία του ’80. Τα δύο αδέλφια ήταν από τους λίγους εφοπλιστές που επί υπουργίας στο τότε Εμπορικής Ναυτιλίας του Μανώλη Κεφαλογιάννη αποφάσισαν να υψώσουν την ελληνική σημαία σε κάποια από τα πλοία τους για να στηρίξουν το ελληνικό νηολόγιο παρά το υψηλό κόστος του.
O χαμένος δικαστικός αγώνας
Στα μέσα της περασμένης δεκαετίας τα δύο αδέλφια είχαν έναν μακρό δικαστικό αγώνα, τον οποίο τελικά έχασαν, διεκδικώντας από τον τραπεζικό επενδυτικό κολοσσό JP Morgan Chase 500 εκατ. δολάρια, ενώ χαμένοι ήταν και άλλοι Ελληνες εφοπλιστές. Οι Πολέμηδες υποστήριζαν ότι ζημιώθηκαν 280 εκατ. δολάρια από τις επενδυτικές προτάσεις της αμερικανικής τράπεζας. Επιπλέον, η ίδια η τράπεζα τους ζήτησε να καλύψουν τις ζημίες και αναγκάστηκαν να δανειστούν 560 εκατ. δολάρια.
Τα αδέλφια Πολέμη για να βρουν δικηγορική φίρμα στο Λονδίνο να τους υπερασπιστεί έψαχναν έναν ολόκληρο χρόνο, αφού οι περισσότερες εταιρείες δικηγόρων έχουν συνεργασία με τον τραπεζικό κολοσσό.
Η αρχή της οικονομικής συμφοράς έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Τότε, σύμφωνα με όσα ισχυρίζονται οι εφοπλιστές, επενδυτικός σύμβουλος της τράπεζας στο Λονδίνο προέτρεψε τους Ελληνες καραβοκύρηδες να επενδύσουν σε ρωσικά ομόλογα υψηλού κινδύνου. Το συγκεκριμένο τραπεζικό στέλεχος δεν ήταν άγνωστο στους εφοπλιστές αφού είχαν εμπιστευτεί και παλαιότερα τις συμβουλές που τους έδινε. Ειδικότερα, είχε φιλικές σχέσεις με τον Αδαμάντιο Πολέμη, τις οποίες χρησιμοποίησε για να πείσει και άλλους Ελληνες εφοπλιστές του Λονδίνου να επενδύσουν μέρος της περιουσίας τους στα ρωσικά ομόλογα.
Μάλιστα, είχε αναλάβει να πουλάει ομόλογα υψηλού κινδύνου από αναπτυσσόμενες αγορές – από το γεγονός αυτό και μόνο εμφανίζονταν θελκτικές στους υποψήφιους επενδυτές. Η ευκαιρία φάνταζε μοναδική για να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη από μια αναδυόμενη αγορά όπως ήταν η ρωσική. Μέσα σε λίγες ημέρες, όμως, από την πραγματοποίηση της επένδυσης τινάχτηκαν όλα στον αέρα. Από την πλευρά της τράπεζας, οι δικηγόροι υποστήριξαν ότι ο συγκεκριμένος επενδυτικός σύμβουλος ήταν απλώς ένας πωλητής ομολόγων υψηλού κινδύνου. Τελικά, τον Νοέμβριο του 2010 η Νταμ Ελίζαμπεθ Γκλόστερ, δικαστής του Εφετείου στο Λονδίνο, απέρριψε το αίτημα των Ελλήνων διότι, σύμφωνα με το σκεπτικό της, δεν μπορούσαν να παραπλανηθούν εύκολα εξαιτίας της πείρας τους στον χώρο.
Οι δουλειές στη Λιβύη
Το φθινόπωρο του 2011 οι αντικαθεστωτικοί της Λιβύης που ανέλαβαν την εξουσία μετά την ανατροπή του Καντάφι επέλεξαν την Polembros για τη μεταφορά πετρελαίου. Tα δεξαμενόπλοια των αδελφών Πολέμη φόρτωναν πετρέλαιο και έβγαζαν κέρδη από τη Λιβύη βοηθώντας το νέο καθεστώς έως ότου η παραγωγή του μαύρου χρυσού να βρει τους ρυθμούς της.
Τότε είχε γίνει είδηση ότι το δεξαμενόπλοιο, «Trident Hope», συνολικής χωρητικότητας 106.000 dwt, ανέλαβε να φορτώσει 80.000 τόνους αργού πετρελαίου και να το μεταφέρει από το λιμάνι της Ζαγουιά στα δυτικά της Λιβύης.
Το καθεστώς αναζητούσε πετρελαιοφόρο από τις 9 Σεπτεμβρίου και, παρά την υπερπροσφορά πλοίων, είχε επιλέξει το δεξαμενόπλοιο της Polembros και δεν ήταν η πρώτη φορά. Λίγους μήνες νωρίτερα, την ίδια χρονιά, δικό τους δεξαμενόπλοιο, το «Hellas Warrior», φόρτωσε στο Μπούρι με προορισμό τη Γένοβα.
Ο ημερήσιος ναύλος υπολογίστηκε τότε από τους διεθνείς ναυλομεσιτικούς οίκους στα 90.000 δολάρια.
Οι δουλειές με τη Λιβύη ήρθαν για τους Πολέμηδες την πιο κατάλληλη εποχή, με την παγκόσμια οικονομική κρίση να έχει πλήξει τη ναυτιλία, ενώ παράλληλα προσπαθούσαν να συνέλθουν και από τη ζημιά που έπαθαν με τα ρωσικά ομόλογα.
Η Κατερίνα και η μουσική της «Μικράς Αγγλίας»
Η κόρη του Σπύρου Πολέμη, Κατερίνα, η οποία γεννήθηκε στο Λονδίνο και μεγάλωσε μεταξύ Ελλάδας και Βραζιλίας, έστρεψε πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας λόγω των καλλιτεχνικών ανησυχιών της. Είναι ερμηνεύτρια, τραγουδοποιός, κιθαρίστρια και πιανίστρια. Σπούδασε στο Berklee College of Music και μετά την αποφοίτησή της άρχισε τη μουσική της διαδρομή. Οπως λένε όσοι τη γνωρίζουν, η μπόσα νόβα και η παλιά ελληνική μουσική τη μάγεψαν από την παιδική της ηλικία, ενώ μεγαλώνοντας αγάπησε την τζαζ. Το πρώτο προσωπικό της άλμπουμ με τίτλο «Spread the Music, not the Name» κυκλοφόρησε το 2011 με δικές της δημιουργίες, ερμηνευμένες με θεατρικό gypsy jazz στυλ. Το δεύτερο CD της κυκλοφόρησε το 2012 με τίτλο «Ευρυδίκη» και με μουσικές για την ομότιτλη θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Η πιο πρόσφατη δισκογραφική της δουλειά που κυκλοφόρησε είναι το soundtrack της ταινίας «Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη. Οπως έχει δηλώσει η ίδια, «η αληθινή μουσική και οτιδήποτε αληθινό πηγάζει από το τίποτα και τα πάντα που γίνεται κάτι. Αυτό συμβαίνει, όμως, μόνο όταν προσεγγίζεις το αντικείμενό σου από το πιο αγνό και πιο ειλικρινές μέρος της υπόστασής σου. Ετσι επιδιώκω να το προσεγγίζω».
Ο ξάδερφός της Λεωνίδας Πολέμης του Αδαμάντιου, που ασχολείται με την οικογενειακή ναυτιλιακή επιχείρηση, έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό από την ενασχόλησή του με τα κοινά του Παναθηναϊκού.