Αντιμέτωποι με τον κίνδυνο άμεσης μισθολογικής μείωσης βρίσκονται 500.000 εργαζόμενοι καθώς την ερχόμενη Πέμπτη, 14 Φεβρουαρίου παύουν να ισχύουν 42 κλαδικές συμβάσεις. Κάτι που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις κατ’ εφαρμογήν του Ν.4046/12 θα έχουν το δικαίωμα να καταργήσουν επιδόματα συρρικνώνοντας τις αποδοχές. Εκτιμάται ότι η μείωση θα κυμανθεί μεταξύ 15 % ως 30% εάν βέβαια δεν υπογραφεί νέα κλασική σύμβαση. Ούτως ή άλλως θα υπάρξει ένα περιθώριο τριών μηνών, η μετενέργεια, μήπως και υπάρξει συμφωνία.

Εναλλακτικά, μπορούν να προτείνουν την υπογραφή νέων επιχειρησιακών ή ατομικών συμβάσεων με μειώσεις μισθών.

Ειδικοί της αγοράς εργασίας εκτιμούν ότι μετά τον Μάιο περίπου 1.100.000 εργαζόμενοι (63%) που δεν θα καλύπτονται πια από τις συλλογικές συμβάσεις θα γίνουν έρμαιο των ατομικών συμβάσεων, έχοντας ως μοναδικό δίκτυ ασφαλείας τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ. Υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι οι συμβάσεις που υπογράφηκαν πρόσφατα (όπως του εμπορίου που καλύπτει 600.000 εργαζομένους) και λήγουν μετά την εκπνοή της μετενέργειας τον Οκτώβριο του 2013 δεν θα μακροημερεύσουν, αλλά θα λυθούν βίαια με τους νέους νόμους της τρόικας.
 
Η ισχύς της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας λήγει στις 31 Μαρτίου αφήνοντας στον αέρα περίπου 350.000 εργαζομένους που θα χάσουν αυτομάτως το επίδομα γάμου (10% του μισθού), ενώ θα κινδυνεύσουν να χάσουν και το χρονοεπίδομα που ενισχύει τον μισθό τους κατά 58,6 ευρώ κάθε τριετία και παραμένει σήμερα παγωμένο ώσπου η ανεργία μειωθεί κάτω του 10%.

 Από την 1η Απριλίου, σύμφωνα με την υποχρέωση της χώρας (Ν.4046/2012), το ύψος του κατώτατου μισθού θα ορίζεται από την κυβέρνηση μέσω Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου, ύστερα από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και επιστημονικούς φορείς. Ο μισθός θα διαμορφώνεται με άξονα την ανεργία και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, μεγέθη ρευστά για την επόμενη δεκαετία. Πάντως, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας κ. Γιάννη Βρούτση, ο κατώτατος μισθός, τουλάχιστον έως το 2014, θα διατηρηθεί στα 586 ευρώ μικτά και αποκλείεται οποιαδήποτε περαιτέρω μείωσή του.

Ποιες είναι τώρα οι προθέσεις των κοινωνικών εταίρων που θα κληθούν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς αποφασιστικό ρόλο και με ψαλιδισμένες αρμοδιότητες εν όψει μιας διαβούλευσης για τον κατώτατο μισθό; Η ΓΣΕΕ, που αυτό το διάστημα είναι απορροφημένη από τη διοργάνωση του συνεδρίου της στις 21 Μαρτίου για την εκλογή νέας διοίκησης, δεν φαίνεται διατεθειμένη να συμμετάσχει σε μια «παρωδία» διαλόγου -όπως έχει δηλώσει- με προειλημμένες αποφάσεις για τον κατώτατο μισθό. Η βαθύτερη πληγή του μνημονίου στην αγορά εργασίας, όπως πιστεύουν εργαζόμενοι και εργοδότες, είναι η κατάργηση της επεκτασιμότητας.

Ο νόμος ορίζει πλέον πως οποιαδήποτε συμφωνία υπογραφεί, στο πλαίσιο της εθνικής συλλογικής σύμβασης ή των κλαδικών συμβάσεων, θα εφαρμοστεί υποχρεωτικά μόνο στις επιχειρήσεις που είναι μέλη του εργοδοτικού φορέα που μετέχει στη διαπραγμάτευση… Σήμερα από τις 680.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που βρίσκονται ακόμα εν λειτουργία, στην Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) και τη Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) είναι εγγεγραμμένοι μόνο 250.000 έμποροι και βιοτέχνες. Και όπως φαίνεται, θα συνεχίσουν να φυλλορροούν για να μην υποχρεωθούν να καταβάλλουν τα έξτρα επιδόματα που συμφωνήθηκαν ή θα συμφωνηθούν.

Επιπρόσθετες πιέσεις

Έτσι, η τρόικα πλέον φέρεται να περιμένει ένα χρόνο νωρίτερα, στο τέλος του 2013 αντί τον Δεκέμβριο του 2014 που όριζε το Μεσοπρόθεσμο, τη μείωση κατά 15% του μοναδιαίου κόστους εργασίας στην Ελλάδα. Βέβαια, η περαιτέρω συμπίεση των μισθών, αρχής γενομένης από τον κατώτατο, είναι ένα ανοιχτό κεφάλαιο για την τρόικα, παρότι ο στόχος επετεύχθη και το ΔΝΤ έκανε την αυτοκριτική του για τη λάθος συνταγή του μνημονίου.

Κατά την επίσκεψη των τροϊκανών τον Απρίλιο δεν αποκλείεται να ανοίξει νέο Εργασιακό με αξιώσεις για πλήρη κατάργηση της μετενέργειας, των κλαδικών συμβάσεων και των χρονο-ωριμάνσεων στους κατώτατους μισθούς, μετά τις πιέσεις που, σύμφωνα με πληροφορίες, εξακολουθεί να ασκεί ο ΣΕΒ.

“Ζούγκλα”

Σημειώνεται πως μέχρι τώρα τουλάχιστον 1.200.000 εργαζόμενοι, αφού πρώτα έληξαν οι συμβάσεις τους, οδηγήθηκαν στην υπογραφή ατομικών συμβάσεων. Χαρακτηριστικό είναι πως το 60% του ανθρώπινου δυναμικού στον ιδιωτικό τομέα έχει υποστεί αλλαγή -δυσμενή φυσικά- στους όρους εργασίας του, είτε μέσω ατομικών συμβάσεων είτε μέσω άλλων μορφών ευέλικτης απασχόλησης όπως η εκ περιτροπής εργασία. Μάλιστα μέχρι το τέλος του 2013 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το ποσοστό των εργαζομένων που θα υπογράψουν ατομικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις θα φτάσει περίπου το 80%.

Σε ισχύ

Μετά την παύση των 42 κλαδικών συμβάσεων την ερχόμενη Πέμπτη, θα παραμείνουν σε ισχύ μόλις 22 κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις, οι οποίες είναι οι εξής (σε παρένθεση η ημερομηνία λήξης):

1. Ξένων Αεροπορικών Εταιρειών (31/12/2014)

2. Αισθητικών (30/6/2015)

3. Ζαχαρωδών εργαστήρια (19/8/2013)

4. Ιδιωτικών Κλινικών (31/12/2013)

5. Ξενοδοχείων (31/12/2013)

6. Υποθηκοφυλακείων Άμισθοι (31/7/2013)

7. Φροντιστηρίων ξένων γλωσσών Αττικής (31/8/2013)

8. Δημοτικών επιχειρήσεων (31/12/2013)

9. Εμπορίου (31/7/2013)

10. Μουσικών – τραγουδιστών Κέντρων Διασκέδασης (20/4/2015)

11. Ναυτιλιακών Πρακτορείων (30/6/2014)

12. Τεχνικών Μελετητικών Εταιρειών (31/12/2013)

13. Βιβλιοδετείων (31/12/2013)

14. Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης ΤΕΕ (31/8/2013)

15. Βιομηχανίας ζυμαρικών (31/12/2013)

16. Μεταλλείων – λιγνιτωρυχείων (31/12/2013)

17. Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας (31/12/2013)

18. Υπάλληλοι ραδιοφώνου Θεσσαλονίκης (31/5/3013)

19. Σιδηροβιομηχανίας (30/6/2013)

20. Σκυροδέματος Ο.Χ (22/3/2013)

21. Χειριστές Ανυψωτικών Λατομείων – πέτρας (31/12/2013)

22. Χειριστές Ανυψωτικών Μεταλλείων Λιγνιτωρυχείων (31/12/2013)