Toυ Κωστή Πλάντζου

Διαμάντι πιάνουν, κάρβουνο το κάνουν οι μάνατζερ του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων. Μετά από 15 χρόνια σκέψεων και σχεδίων ιδιωτικοποίησης ή και μετοχοποίησης της ΛΑΡΚΟ, η μοναδική στην Ευρώπη μεταλλευτική βιομηχανία που παράγει νικέλιο από δικά της κοιτάσματα φαίνεται να καταλήγει στα αζήτητα του ΤΑΙΠΕΔ, παρότι πριν από έναν χρόνο ακριβώς μπήκε και ως όρος στο μνημόνιο η αποκρατικοποίησή της!

Το εγχείρημα σκοντάφτει στα χρέη του παρελθόντος, στην ατολμία των αρμοδίων, αλλά και στο πολύπλοκο νομικό καθεστώς δεκαετιών μέσω του οποίου επιβιώνει (ή φυτοζωεί) η επιχείρηση και το οποίο έχει κάνει πλέον ένα κουβάρι τα χρέη της «παλαιάς» με της «νέας» ΛΑΡΚΟ που κανείς δεν μπορεί να λύσει.

Ιδιωτικοποίηση ή χρέη και λουκέτο

Πριν από δύο χρόνια, τέτοια εποχή, έξω από το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων έκαναν πορεία διαμαρτυρίας τα σωματεία εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ, τα οποία κατέβηκαν με κάθε μέσο στο κέντρο της Αθήνας από 5 νομούς της χώρας όπου αναπτύσσει δραστηριότητα η εταιρεία για να εμποδίσουν τα σχέδια αποκρατικοποίησης. Εκτοτε στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων τηρούν σιγήν ιχθύος για την τύχη και τις προοπτικές της εταιρείας, καθώς φαίνεται να έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια πώλησης, θεωρώντας προφανώς ότι πρόκειται για μία περίπου πτωχευμένη εταιρεία που δεν συγκινεί τους επίδοξους επενδυτές και επιζεί μόνο και μόνο επειδή δεν πληρώνει το ρεύμα που καταναλώνει στη ΔΕΗ.

Μέχρι το 2009 όμως υπήρχαν προσφορές από τουλάχιστον 9 σοβαρούς Ελληνες και ξένους επενδυτές. Το σχέδιο ναυάγησε επειδή άλλαξε η κυβέρνηση μετά τις εκλογές. Αν και από την ηγεσία του ΤΑΙΠΕΔ πέρασαν μισή ντουζίνα πρόεδροι και διευθύνοντες σύμβουλοι, φαίνεται πως κανείς δεν μπόρεσε να βρει τρόπο να κρατήσει γέφυρες με τους επενδυτές. Ετσι η εταιρεία απαξιώνεται χρόνο με τον χρόνο όλο και περισσότερο, φτάνοντας να μην μπορεί να δοθεί ούτε για 1 ευρώ σε επενδυτή που θα αναλάβει να κάνει επενδύσεις για να την καταστήσει σύγχρονη και βιώσιμη.

Και στην κυβέρνηση όμως φαίνεται να βολεύονται πίσω από την αδιαφορία του Ταμείου για την τύχη της εταιρείας, παρότι η Κομισιόν έχει απαιτήσει να επιστρέψει η ΛΑΡΚΟ στο Δημόσιο 136 εκατ. ευρώ ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις που έλαβε στο παρελθόν.

Τα συνολικά χρέη που τη βαραίνουν υπολογίζονται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ και επιδρούν αποτρεπτικά για τους επενδυτές. Πληροφορίες από την αγορά, πάντως, λένε ότι παραμένει το επενδυτικό ενδιαφέρον πολλών εξ αυτών που είχαν συμμετάσχει στην κούρσα του 2009 (διεκόπη επειδή άλλαξε η κυβέρνηση μέσα στη χρονιά), αλλά δεν μπορούν να καλύψουν πια λόγω του χρόνου που χάθηκε και της διεθνούς οικονομικής κρίσης που μεσολάβησε ούτε μικρό μέρος των χρεών που έχουν δημιουργηθεί.

Μάχη επιβίωσης

Με τα χρέη που τη βαραίνουν η ΛΑΡΚΟ έρχεται αντιμέτωπη με τους μετόχους της, που στην ουσία είναι και οι πιστωτές της. Εθνική Τράπεζα και ΔΕΗ έχουν επιχειρήσει να εισπράξουν ό,τι μπορούν από τα χρέη και να απεμπλακούν για να διασωθούν. Στη μισού αιώνα ιστορία της, η εταιρεία που ίδρυσε ο Πρόδρομος Αθανασιάδης Μποδοσάκης έφτασε στο σημείο να αντιδικεί με τη ΔΕΗ για να μην πληρώνει το ηλεκτρικό ρεύμα που την προμηθεύει.

Αλλά και το Ελληνικό Δημόσιο, που είναι ο μεγαλομέτοχος της εταιρείας, χρειάστηκε να βάλει το χέρι στην τσέπη για αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ή να μπει εγγυητής στα δάνεια που έπαιρνε η ΛΑΡΚΟ για να μπορεί να λειτουργεί.

Πριν από 6 χρόνια μάλιστα, τον Σεπτέμβριο του 2008, εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ είχαν εισβάλει στο γραφείο του τότε υπουργού Οικονομικών Γιάννη Παπαθανασίου απαιτώντας έκτακτη ενίσχυση για να πληρωθούν 300 εκατ. ευρώ, ποσό που χρωστούσε σε τράπεζα η εταιρεία και δεν είχε να πληρώσει ως τον Δεκέμβριο.

Αν και το νούμερο δεν φάνταζε τότε μεγάλο, αποδείχτηκε τεράστιο όταν η χώρα μπήκε στα μνημόνια. Και το πιο παράδοξο είναι ότι ενώ η εταιρεία είχε «κλειδωμένα» κέρδη μέχρι και το 2011 μέσω των συμφωνιών προπώλησης νικελίου, τα συμβόλαια αυτά ακυρώθηκαν στις αρχές του 2008, με αποτέλεσμα η ΛΑΡΚΟ να βουλιάξει, αφού αμέσως μετά η τιμή του νικελίου που διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου καταβαραθρώθηκε λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης.

Με δύο πρόσωπα

Αν και επί 30 χρόνια η ΛΑΡΚΟ ζούσε ως «προβληματική» και υπολειτουργούσε, με εργαζόμενους που δέχονταν την εκ περιτροπής απασχόληση για να μην απολυθούν, το 2006 είχε φτάσει να είναι η 5η σε κερδοφορία εταιρεία στην Ελλάδα.

Πέραν των κερδών, όμως, η ΛΑΡΚΟ τότε σχεδίαζε επενδύσεις για να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει μια μεγάλη παραγωγός βιομηχανία που δίνει δουλειά σε 1.200 οικογένειες σε 5 νομούς της χώρας. Οταν όμως έλειψαν τα «κλειδωμένα» κέρδη, σταμάτησαν και οι επενδύσεις. Μετά από 50 χρόνια εκμετάλλευσης, το μετάλλευμα των ορυχείων της είναι πλέον φτωχό και απαιτείται αλλαγή του τρόπου επεξεργασίας του (υδρομεταλλουργία) που θα δώσει ζωή για άλλα 20 χρόνια στα μεταλλεία και στις περιοχές όπου αυτά θα λειτουργούν.

Τέτοια επένδυση όμως κοστίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, που κάποιοι επενδυτές ίσως θα ήταν πρόθυμοι να δώσουν, όχι όμως και να φορτωθούν να πληρώσουν τα σπασμένα άλλων. Αν το ΤΑΙΠΕΔ ερχόταν σε επαφή με τους επενδυτές αυτούς, θα μπορούσε ίσως να βρει λύσεις τύπου «bad bank» ή και καλύτερες, όπως έγινε στις τράπεζες προκειμένου να μη χαθούν θέσεις εργασίας.