“Γιατί αντιμετωπίζουμε τις τράπεζες σαν … εκκλησίες;”. Αυτό είναι το ρητορικό ερώτημα που έθεσε (και απάντησε) ο πρόεδρος της Ισλανδίας, Olafur Ragnar Grimson, στην επικής ειλικρίνειας, όπως τη χαρακτηρίζουν, τρίλεπτη συνέντευξη στο πλαίσιο του Παγκόσμιου  Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός. Τι εννοεί, εν συντομία ο Ισλανδός πρόεδρος; Απλώς, να αντιμετωπίζουμε τα τραπεζικά ιδρύματα σαν οποιαδήποτε επιχείρηση – ή ακόμα και να αφήνουμε τις τράπεζες να πτωχεύουν όταν αυτό χρειάζεται. 

Τα λεγόμενα του Grimson έρχονται σαν μια “αχτίδα αλήθειας” σε αυτό που κάποιοι (και δεν είναι λίγοι) αποκαλούν εβδομάδα κολακείας, αυτοπροβολής και “δίνω συγχαρητήρια στον εαυτό μου”… 

Ο Ισλανδός πρόεδρος εξηγεί γιατί η χώρα του – αυτή η παράξενη παγωμένη, ηφαιστειογενής  χώρα που έχει θρέψει γενιές και γενιές ατρόμητων ψαράδων – εμφανίζει πρωτόγνωρο ρυθμό ανάπτυξης, τα ποσοστά ανεργίας είναι αμελητέα, αλλά και το πώς μετατράπηκε και πάλι σε ακμάζουσα οικονομία 5 χρόνια μετά την τρομερή τραπεζική κρίση που είχε στρέψει τότε όλα τα βλέμματα επάνω της.

Το θέτει απλά: “Δεν ακολουθήσαμε τις ορθόδοξες λύσεις που ισχύουν τα τελευταία 30 χρόνια στον δυτικό κόσμο”. Και συνεχίζει: “Εφαρμόσαμε περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων, αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν, στηρίξαμε τους φτωχούς, δεν εφαρμόσαμε μέτρα λιτότητας σαν αυτά που βλέπουμε στην Ευρώπη. Και το αποτέλεσμα είναι ότι τέσσερα χρόνια αργότερα, η Ισλανδία απολαμβάνει μία ανάκαμψη πολύ διαφορετική από ό,τι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που βρέθηκαν σε κρίση”.

Θα μπορούσε να έχει την ίδια επιτυχία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η πολιτική της Ισλανδίας, που επέτρεψε στις τράπεζές της να καταρρεύσουν, ρωτά τον Grimson ο δημοσιογράφος. “Νομίζω πως ναι”, απαντά εκείνος. “Γιατί συχνά ρωτώ τον κόσμο. Γιατί αντιμετωπίζουν τις τράπεζες σαν να είναι οι εκκλησίες της σύγχρονης οικονομίας; Γιατί δεν είναι οι τράπεζες σαν τις αεροπορικές εταιρείες, τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, ώστε να τους επιτραπεί να χρεοκοπήσουν, εάν συμπεριφέρθηκαν ανεύθυνα; Η θεωρία του ότι οι τράπεζες πρέπει να διασώζονται, προβλέπει ότι οι τραπεζίτες θα πρέπει να απολαμβάνουν μόνοι τους τα κέρδη των επιτυχιών τους και μετά να αφήνουν τον κανονικό κόσμο να πληρώνει το κόστος των αποτυχιών τους, μέσω των φόρων και της λιτότητας”.

Μάλιστα, ο Grimson δεν διστάζει να δηλώσει ότι για μια χώρα που θέλει μία ανταγωνιστική οικονομία του 21ου αιώνα, η γιγάντωση του χρηματοοικονομικού κλάδου είναι κακά μαντάτα. Όπως εξηγεί, την εποχή των υπερβολών του finance, οι τράπεζες προσλάμβαναν μηχανικούς, προγραμματιστές και άλλα επαγγέλματα, με αποτέλεσμα να στερούν από τους κλάδους της καινοτομίας, της πληροφορικής και της τεχνολογίας, τα ταλέντα που χρειάζονταν για να αναπτυχθούν.

Στο βίντεο που ακολουθεί, ο Grimson εξηγεί τη διαδικασία της “δημιουργικής καταστροφής”  που εξακολουθεί να είναι επιτακτική για τις οικονομίες της Δύσης.