Της Μαριάννας Τζάννε
Οταν αμερικανικά Μέσα σε αποθεώνουν και σε κατατάσσουν στους δέκα σημαντικότερους ανθρώπους του πλανήτη στις τεχνολογίες του marketing και της διαφήμισης μέσω κινητών τηλεφώνων, έχεις κατακτήσει μια θέση στην κορυφή του σύγχρονου ψηφιακού κόσμου. Πόσο μάλλον όταν δεν είσαι ο Μπιλ Γκέιτς της Microsoft ή ο ταλαντούχος μίστερ Μαρκ Ζούκερμπεργκ του Facebook και είσαι ο κ. Αλέξανδρος Μούκας της Velti: ένας Ελληνας λίγο πάνω από τα 40 που ξεκίνησε από ένα γραφείο στο Μαρούσι και η εταιρεία την οποία διοικεί εξαπλώθηκε μέσα σε λίγα χρόνια στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία, με τις υπηρεσίες της να επεκτείνονται σε πάνω από 50 χώρες και να απευθύνεται σε περισσότερους από 3,5 δισεκατομμύρια καταναλωτές. Ιδρύθηκε το 2000 και από τότε δραστηριοποιείται στον χώρο της διεθνούς αγοράς κινητής τηλεφωνίας, παρέχοντας στις μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου την τεχνολογία, τις υπηρεσίες και τα εργαλεία προκειμένου να προωθήσουν καινοτόμες καμπάνιες διαφήμισης και marketing μέσω κινητού τηλεφώνου στους πελάτες τους – είτε για να βελτιώσουν την αναγνωρισιμότητά τους είτε για να προσελκύσουν νέους πελάτες και να αυξήσουν τα έσοδά τους. Η Velti είναι η εταιρεία που θα ζήλευαν ακόμη και οι θρύλοι του Stanford. Η ιστορία, ο δυναμισμός της στις νέες τεχνολογίες και η διείσδυση στην παγκόσμια αγορά θα μπορούσε να ήταν κομμάτι της Silicon Valley.
Κι όμως αυτό το επιτυχημένο success story με την ελκυστική τεχνολογία και το ευρύ πελατολόγιο, που περιλαμβάνει μερικά από τα πιο βαριά ονόματα της διεθνούς αγοράς τηλεπικοινωνιών, της διαφήμισης και των μέσων ενημέρωσης, είναι το δημιούργημα τριών Ελλήνων οι οποίοι τους τελευταίους μήνες αγωνιούν για την επόμενη μέρα. Τα φλας και τα πλατιά χαμόγελα από την εντυπωσιακή είσοδο στο χρηματιστήριο του Nasdaq πριν από δύο χρόνια έχουν παγώσει και η επόμενη μέρα χαρακτηρίζεται εξαιρετικά αβέβαιη. Οι πετυχημένες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου από τις οποίες υπολογίζεται ότι «σήκωσε» πάνω από 300 εκατ. δολάρια από το 2011 μέχρι σήμερα, οι απανωτές εξαγορές που επεκτάθηκαν μέχρι την Κίνα και τα συμβόλαια με διεθνείς παίκτες δημιούργησαν το άστρο της τεχνολογικής εταιρείας που από τα τέλη του προηγούμενου χρόνου έχει αρχίσει να θαμπώνει. Ενας ισχυρός κυκλώνας οικονομικών προβλημάτων επιδεινώνει το βαρύ κλίμα που σκεπάζει την πολλά υποσχόμενη εταιρεία ψηφιακής τεχνολογίας και το σοκ τόσο για το προσωπικό όσο και για την αγορά είναι μεγάλο.
Εφυγε ένας εκ των ιδρυτών της
Ηδη ο ένας από τους τρεις συνιδρυτές της εταιρείας, υπεύθυνος για τον διεθνή βηματισμό της και την επέκταση σε νέες αγορές κ. Χρήστος Κασκαβέλης εξαναγκάστηκε σε παραίτηση πρόσφατα και οι άλλοι δύο, ο διευθύνων σύμβουλος κ. Μούκας και ο εμπορικός διευθυντής κ. Μενέλαος Σκουλούδης, βιώνουν μία από τις δυσκολότερες περιόδους της επιχειρηματικής τους πορείας. Τα απογοητευτικά αποτελέσματα α’ τριμήνου όπου η εταιρεία εκτίναξε τις ζημίες της στα 157 εκατ. δολ. (από 8,8 εκατ. δολ. πέρσι), περιορίζοντας συγχρόνως κατά 20% τις πωλήσεις, οδήγησε σε ανελέητο σφυροκόπημα της μετοχής της στον Nasdaq, που κατρακύλησε στα 1,33 δολάρια, βυθίζοντας τη χρηματιστηριακή της αξία που είχε προσεγγίσει το 1 δισ. δολ. Η εταιρεία αποδίδει την εκτίναξη των ζημιών στη διαγραφή υπεραξιών και άυλων περιουσιακών στοιχείων συνολικού ύψους 113 εκατ. δολαρίων. Υποστηρίζει όμως ότι τα περιουσιακά αυτά στοιχεία εξακολουθούν να έχουν σημαντική αξία για την εταιρεία. Εάν στο εξαιρετικά αρνητικό κλίμα προστεθεί και η αναθεώρηση των προβλέψεων για φέτος, όπου η εταιρεία προβλέπει κύκλο εργασιών πολύ κατώτερο των 400 εκατ. δολ. (στα 280 εκατ. δολ.), η αποδοκιμασία από αναλυτές και επενδυτές είναι δικαιολογημένη, δίνοντας ένα ηχηρό χαστούκι στην πιο ελπιδοφόρα εταιρεία υψηλής τεχνολογίας ελληνικών συμφερόντων. Η βουτιά των αποτελεσμάτων συνοδεύεται από ένα εκτεταμένο σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο ο ξένος Τύπος χαρακτήρισε «δραστική σφαγή», δείχνοντας την έξοδο σε πάνω από 200 στελέχη και προσωπικό. Η κρίση που βιώνει η εταιρεία συγκλονίζει και την Ελλάδα, όπου από τις αρχές του χρόνου έχουν γίνει περισσότερες από 40 απολύσεις, ενώ η ανασφάλεια για το αύριο έχει οδηγήσει σε περίπου 10 παραιτήσεις. Τι πήγε στραβά; Οι αναλυτές παρακολουθούν έκπληκτοι τον κατήφορο, ειδικά σε μια συγκυρία που εκτιμάται ότι η αγορά της διαφήμισης και του mobile marketing βρίσκεται σε ανάκαμψη. Δεν είναι τυχαίο ότι όσοι παρακολουθούν τη Velti εμφανίστηκαν αρκετά σκληροί με την εταιρεία επικρίνοντας με οξύ τρόπο τη διοικητική ομάδα. Ακόμη και η απόφαση του κ. Μούκα να προσλάβει νέο οικονομικό διευθυντή για να πνεύσει νέος άνεμος στην εταιρεία δεν χαιρετίστηκε θετικά. «Πιστεύουμε ότι μέσα από σημαντικές λειτουργικές αλλαγές που έγιναν στην επιχείρηση, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης πάνω από 20% του αριθμού των εργαζομένων, καθώς και πιο αυστηρούς ελέγχους κόστους σε ολόκληρο τον όμιλο, έχουμε ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητά μας να παράγουμε μεγαλύτερες ταμειακές ροές και προσαρμοσμένο EBITDA για το έτος», ήταν η απάντηση του διευθύνοντος συμβούλου με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, προβλέποντας ότι το «το 2013 θα είναι για την εταιρεία ένα μεταβατικό έτος» με στόχο την επίτευξη μιας πιο αποτελεσματικής κατανομής εσόδων από τη γεωγραφική διασπορά των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Συνολικά, το 65% από τα έσοδα του α’ τριμήνου προήλθαν από την Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη. «Λαμβάνουμε τα απαραίτητα και δύσκολα μέτρα για να δημιουργήσουμε μια ισχυρή, βιώσιμη επιχείρηση για τους πελάτες, τους μετόχους μας και των εργαζομένους και ανυπομονούμε για την πορεία μας τα επόμενα τρίμηνα», προειδοποίησε ο κ. Μούκας στην ανακοίνωση που συνόδευσε τα απογοητευτικά αποτελέσματα του α’ τριμήνου στις αρχές Μαΐου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα προβλήματα ρευστότητας έχουν αρχίσει να προκαλούν μεγάλη ανησυχία στην εταιρεία, καθώς οι επενδυτές τής έχουν γυρίσει την πλάτη. Ακόμη και στην παραίνεση χρηματιστή που φέρεται να έδωσε λύση στο management της εταιρείας για να ενισχυθεί το cash flow πουλώντας μία από τις θυγατρικές της, η απάντηση ήταν αποκαρδιωτική. «Για να πουλήσουμε μια εταιρεία χρειαζόμαστε 60 μέρες», φέρεται να είπε υψηλόβαθμο στέλεχος της Velti, επιβεβαιώνοντας τις ταμειακές δυσκολίες της επιχείρησης που έχει έδρα στην Ιρλανδία και πολυτελή γραφεία στον Σαν Φρανσίσκο.
Εβγαλαν από το τοπίο την Ελλάδα
Τα σύννεφα είχαν κάνει την εμφάνισή τους πριν από μήνες. Συγκεκριμένα, το περασμένο φθινόπωρο η Velti αποφάσισε να διαχωρίσει τον πυρήνα των δραστηριοτήτων της στον τομέα της πληροφορικής στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την Κύπρο, τις οποίες πέρασε στην εταιρεία VCI που ίδρυσαν πρώην στελέχη της. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αλλαγές δρομολογήθηκαν προκειμένου η δραστηριότητα στην Ελλάδα να μην επηρεάσει το προφίλ της διεθνούς εταιρείας και να μην αποτελέσει εμπόδιο στην προσέλκυση νέων επενδυτών. Εγιναν, λένε, καθ’ υπόδειξη των ξένων που έβλεπαν τα έργα της Ελλάδας να φρενάρουν την ανάπτυξη και τις πληρωμές να καθυστερούν. Στην ελληνική αγορά η VCI έχει παρουσιάσει ικανοποιητική πορεία και έχει αναλάβει σημαντικά έργα κυρίως στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ανάπτυξη ιστοσελίδων κ.ά.), σε τράπεζες στον τομέα της ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων και σε συστήματα πληρωμών αλλά και σε οργανισμούς του Δημοσίου (ΟΠΕΚΕΠΕ). Σήμερα στην εταιρεία -συνολικά στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την Κύπρο- υπολογίζεται ότι απασχολούνται περίπου 100 άτομα, ενώ αποχωρήσεις και απολύσεις αντικαταστάθηκαν με νέες προσλήψεις. Είναι φανερό όμως ότι μεταξύ των δύο εταιρειών υπάρχει συνεργασία και τα προβλήματα της Velti επηρεάζουν και το ελληνικό σκέλος τόσο της VCI όσο και της Velti που πριν από τις απολύσεις απασχολούσε περίπου 350 άτομα προσωπικό. Το παράδοξο και συγχρόνως ελπιδοφόρο στοιχείο για το μέλλον της είναι ότι η εταιρεία, παρά τις δυσκολίες, κατάφερε να υπογράψει το τελευταίο διάστημα νέες συμφωνίες με πανίσχυρα brands του εξωτερικού όπως οι American Express, Ford, AT & T, Panasonic, Vodafone, Orange και Coca-Cola. Συγχρόνως προχώρησε στην ίδρυση νέας εταιρείας, της Velti Media, ενός δικτύου διαφημίσεων σε κινητές συσκευές, στόχος του οποίου ήταν να ανταγωνιστεί τους αντίπαλους παίκτες της αγοράς: τις Google, Millennial Media, Apple και άλλους. Η εταιρεία έχει ήδη αναπτύξει συνεργασίες με τις Disney, Toyota και Unilever. Μέσα σε όλα ήρθε ακόμη ένας διεθνής έπαινος. Πριν από έναν μήνα ο κ. Μούκας κατάχθηκε στη 10η θέση των πιο σημαντικών ανθρώπων παγκοσμίως στον χώρο του mobile marketing. Η ανάδειξη του επικεφαλής της Velti στις κορυφαίες θέσεις σχετικού αφιερώματος του αμερικανικού Business Insider έγινε κατόπιν δημοσκόπησης που πραγματοποίησε σε ευρύ φάσμα στελεχών της αγοράς, με κριτήριο τα έσοδα, το ανθρώπινο δυναμικό, τις επενδύσεις και την καινοτομία. Σύμφωνα με τα στοιχεία, o τζίρος της Velti το 2012 από το Mobile Marketing μπορεί να συγκριθεί με τον αντίστοιχο εταιρειών όπως το Twitter ή το Pandora.
Η ομάδα της Velti έχει μια επιτυχημένη παγκόσμια παρουσία υποστηρίζοντας 500 εταιρείες σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για συνεργασίες που ανέπτυξε μέσα από ένα επιθετικό πρόγραμμα εξαγορών. Πριν από δύο χρόνια η Velti απέκτησε τη Mobile Interactive Group, τη μεγαλύτερη εταιρεία marketing μέσω κινητής τηλεφωνίας του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς επίσης και την Air2Web, κορυφαίο πάροχο κινητής τηλεφωνίας στη διαχείριση πελατειακών σχέσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ινδία. Για τη χρηματοδότηση της MIG τον περασμένο Απρίλιο η Velti πούλησε 16,53 εκατ. μετοχές αντί τιμήματος 1,5 δολαρίου και άντλησε 24,5 εκατ. δολ. για να καλύψει τη χρηματοδότηση μέρους του τιμήματος εξαγοράς της που ανήλθε σε 16,5 εκατ. δολ. Οπως έχει ανακοινωθεί, το κεφάλαιο αυτό θα χρησιμοποιηθεί επίσης για κονδύλια έρευνας και ανάπτυξης σε θέματα τεχνολογίας, αλλά και για κεφάλαιο κίνησης. Τον Ιανουάριο του 2012 Velti ολοκλήρωσε την εξαγορά της CASEE, της μεγαλύτερης εταιρείας διαφήμισης μέσω κινητών υπηρεσιών στην Κίνα, που από το 2006 κατείχε το 33% των μετοχών της. Ο δρόμος φαίνεται να είναι πολύ δύσκολος αλλά η εταιρεία έχει στα χέρια της σημαντικά πλεονεκτήματα για να χάσει την ανταγωνιστικότητά της. Το συμμάζεμα των δραστηριοτήτων, η αναδιάρθρωση δομών και η μείωση του λειτουργικού κόστους θα ενισχύσουν τη μεγάλη προσπάθεια που έχει ξεκινήσει. Οι πελάτες εμφανίζονται ενθουσιασμένοι από τις υπηρεσίες που τους παρέχει. Αρκεί και οι επενδυτές να επιδείξουν τον ίδιο ενθουσιασμό και να ποντάρουν στην πορεία ανάκαμψης της εταιρείας βλέποντας πέρα από τους απογοητευτικούς αριθμούς.