Για τους ξένους παρατηρητές, οι ιταλικές εκλογές της Κυριακής είναι οι πιο απρόβλεπτες από εκείνες του 1994, όταν ο επιχειρηματίας Silvio Berlusconi έκανε τη εμφάνισή του στο πολιτικό σκηνικό.

Για τους Ιταλούς, είναι μία ευκαιρία να διαμαρτυρηθούν για τη λιτότητα που επέβαλε ο τεχνοκράτης Mario Monti, και  η οποία καταδίκασε την οικονομία τους στη μεγαλύτερη ύφεση εν καιρώ ειρήνης.

Για τους επενδυτικούς οίκους, είναι μια μεγάλη εστία ρίσκου, τόσο για την Ιταλία, όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη.

Τα τελευταία γκάλοπ που δημοσιοποιήθηκαν πριν από την καθιερωμένη προεκλογική δημοσκοπική σιωπή, στις 8 Φεβρουαρίου, έδειχναν τον Pier Luigi Bersani να συγκεντρώνει ποσοστό 33,8%, μειωμένο κατά 1,1 μονάδα σε σχέση με αντίστοιχη δημοσκόπηση, που είχε γίνει ένα μήνα νωρίτερα.

Ο Silvio Berlusconi είχε κερδίσει στο διάστημα αυτό 2,5 μονάδες, στο 27,8% και ο Beppe Grillo είχε ενισχύσει  το ποσοστό του κατά 2,9 μονάδες, στο 18,8%. Ο Mario Monti, όμως, είχε χάσει 0,4 μονάδες, στο 13,4%.

Ο Bersani αναμένεται να επικρατήσει στην Κάτω Βουλή, όμως, για να αποκτήσει τον έλεγχο της κυβέρνησης, θα πρέπει να κερδίσει και τη Σύγκλητο, όπου όλα θα κριθούν στις κρίσιμες περιφέρειας της Λομβαρδίας, της Καμπανίας και της Σικελίας.

Ο Bersani έχει κάνει σαφές ότι εάν δεν εξασφαλίσει πλειοψηφία στην Άνω Βουλή, θα προτείνει στο Monti και τους κεντρώους συμμάχους του το σχηματισμό συνασπισμού. Σε ιδιωτικές συζητήσεις παραδέχεται ότι στόχος του θα είναι η δημιουργία μιας τέτοιας κυβέρνησης ακόμα και εάν εξασφαλίσει τελικά την πλειοψηφία.

Απέναντί του βρίσκει τον Berlusconi, ο οποίος τα έπαιξε όλα για όλα στον προεκλογικό αγώνα του, με υποσχέσεις για επιστροφές φόρων και ακύρωση της λιτότητας, ελπίζοντας να κλέψει τη νίκη από τον Bersani.

Όσο για τον Grillo, αυτός ο κωμικός που μετατράπηκε σε πολιτικό, εξελίσσεται τελικά σε άνθρωπο κλειδί για την Ιταλία. Το σενάριο στο οποίο ελπίζει, είναι αυτό μιας αδύναμης κυβέρνησης εθνικής ενότητας, με τη συμμετοχή των Bersani, Monti και Berlusconi. Αφού σε αυτό το ενδεχόμενο, θα είναι ο μοναδικός ηγέτης της αντιπολίτευσης. Σε κάθε περίπτωση, ο Grillo έχει κάνει σαφές ότι στόχος του είναι να οδηγήσει την Ιταλία σε νέες εκλογές, το συντομότερο δυνατό,  με κάποιους  πολιτικούς παρατηρητές  να προβλέπουν ότι στη γειτονική χώρα θα εκτυλιχτεί ένα σενάριο  παρόμοιο με αυτό των δύο τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων της Ελλάδας.

Όλα αυτά, είναι αρκετά για να τρομάξουν τους επενδυτές. Η Royal Bank of Scotland συμβουλεύει τους πελάτες της να ποντάρουν κατά των ιταλικών τραπεζικών ομολόγων. Η JP Morgan προειδοποιεί ότι ο Grillo θα είναι ο πραγματικός νικητής των ιταλικών εκλογών, με το κίνημα των 5 Αστέρων του να εξελίσσεται σε μια μεγάλη πρόκληση για την επόμενη κυβέρνηση.

Το μήνυμα των αγορών αποτυπώνεται στο χρηματιστηριακό ταμπλό, όπου οι ιταλικές μετοχές σημειώνουν πτώση 1,6% από τις αρχές του έτους, σε μία περίοδο που ο ευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600 ενισχύεται κατά 1,9%.

Για τις αγορές, πάντως, ακόμα χειρότερο και από μια εκλογική νίκη Berlusconi (έστω και εάν ο Καβαλιέρε έχει υποσχεθεί να ακυρώσει τη λιτότητα και έχει απειλήσει να βγάλει την Ιταλία από το ευρώ), είναι το σενάριο της ακυβερνησίας. Το οποίο, εάν επιβεβαιωθεί,  αναμένεται να γίνει δεκτό με sell off σε ομόλογα και μετοχές.

Η αλήθεια είναι ότι η δημοσκοπική άνοδος του Berlusconi ήδη προκάλεσε τριγμούς στις αγορές. Όμως, πλέον, πιστεύεται ότι η τυχόν επιστροφή του στο προσκήνιο έχει προεξοφληθεί.

Έτσι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Citigroup, ένας συνασπισμός με Bersani και Monti αναμένεται να σπρώξει τις ιταλικές μετοχές σε ένα βραχυπρόθεσμο άλμα της τάξης του 2%.

Η Aviva Investors υπολογίζει τα περιθώρια ανόδου στο 5%, θεωρώντας ότι το πιο ουδέτερο για τις αγορές σενάριο είναι εκείνο μιας καθαρής νίκης Bersani και το χειρότερο, αυτό μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση των ιταλικών μετοχών κατά 5%. Το σενάριο της νίκης Berlusconi εκτιμάται ότι θα έφερνε πτώση των μετοχών κατά 2%.

Βέβαια, οι αναλυτές δεν ξεχνούν ότι η αγορά ομολόγων εξακολουθεί να βρίσκει στήριγμα στη δέσμευση του προέδρου της ΕΚΤ, Mario Draghi, να κάνει ό,τι χρειαστεί για την επιβίωση του ευρώ.

Παρόλα αυτά, το ενδεχόμενο της ακυβερνησίας αναμένεται να αυξήσει το κόστος δανεισμού της Ιταλίας. Εάν οι κάλπες δεν βγάλουν ξεκάθαρο νικητή, το βράδυ της Δευτέρας, η Standard & Poor’s προειδοποιεί ότι οι κρίσιμες για την ιταλική οικονομία μεταρρυθμίσεις θα επιβραδύνουν.

Σύμφωνα με την  BNP Paribas, μία σταθερή, μεταρρυθμιστική κυβέρνηση, θα μπορούσε να ρίξει την απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου από τα επίπεδα του 4,9% στο 4%. Όμως, ένα πολιτικό  αδιέξοδο θα τη φέρει στο 5,2%.

Στην περίπτωση νίκης Berlusconi, η εταιρεία hedge fund LNG Capital εκτιμά ότι οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων θα αυξηθούν κατά 75-100 μονάδες βάσης.