Του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Αίτημα για απελευθέρωση των κεφαλαίων κίνησης των ελληνικών επιχειρήσεων, ώστε να μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις κινήσεις τους, αλλά και τη μισθοδοσία τους, θα καταθέσει στο επόμενο Eurogroup της 12ης Απριλίου, ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Στουρνάρας, με στόχο να εξομαλυνθούν οι προϋποθέσεις για κίνηση των λογαριασμών τους.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πληροφορίες του Sigmalive.com, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου προχωρά σε αποδέσμευση του 10% των ανασφάλιστων καταθέσεων της Τράπεζας Κύπρου, με στόχο το ποσοστό αυτό να γίνει 40%. Παράλληλα, σύμφωνα με διάταγμα που θα εκδοθεί εντός της ημέρας, θα δοθεί η δυνατότητα στις κυπριακές τράπεζες για έκδοση επιταγών από άτομα μέχρι 9 χιλ. ευρώ τον μήνα, ανά πιστωτικό ίδρυμα. Κάθε άτομο μπορεί να εκδίδει επιταγές επί του λογαριασμού αυτού για οποιονδήποτε σκοπό κάθε μήνα. Παράλληλα, θα αυξηθεί το ποσό για πληρωμές στο εγχώριο εμπόριο, είτε με επιταγή, είτε με άλλον τρόπο, πλην μετρητών, χωρίς έγκριση από την Κεντρική Τράπεζα σε 25 χιλ. ευρώ από 5 χιλ. ευρώ που ισχύει τώρα. Αυτά προκύπτουν από τις δηλώσεις του κ. Γιάγκου Δημητρίου, διευθυντή του τμήματος εσωτερικού ελέγχου της τράπεζας.
«Η κατάσταση στην Κύπρο για τις επιχειρήσεις μας είναι δραματική. Το να πληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας πλέον είναι δύσκολο και δεν νομίζω πως θα κατορθώσει επιχείρηση να μισθοδοτήσει τους υπαλλήλους της πριν από τις αρχές του καλοκαιριού». Με αυτή τη φράση γνωστός Ελληνας επιχειρηματίας περιγράφει τι συμβαίνει αυτόν τον καιρό στο πολύπαθο νησί. Η εικόνα μάλιστα που διαφαίνεται είναι πως καθημερινά, μέσω των πτήσεων από το «Ελευθέριος Βενιζέλος», μεταφέρονται σε βαλίτσες χρήματα στο νησί, με στόχο να τονώσουν τα οικονομικά των ευρισκόμενων σε δοκιμασία απλών πολιτών και να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητες και τη λειτουργία, έστω και υποτυπωδώς, πολλών εταιρειών. «Γνωστή πολυεθνική ασφαλιστική κάθε ημέρα αναγκάζεται να στέλνει σε χαρτοφύλακα λεφτά μέσω αεροπλάνου στη Λευκωσία για να πληρώνει τους ασφαλισμένους της», μας λένε πηγές.
Τα παραπάνω περιήλθαν σε γνώση του υπουργείου Ανάπτυξης της Ελλάδας, με αποτέλεσμα να υπάρξει κρούση στο αντίστοιχο Οικονομικών ώστε να υπάρξει παρέμβαση. Κάπως έτσι, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες μας, ο κ. Γιάννης Στουρνάρας επεξεργάζεται τις τελευταίες ημέρες σχέδιο κατάθεσης αιτήματος για εξαίρεση των λογαριασμών κίνησης των επιχειρήσεων της Ελλάδας στην Κύπρο – με στόχο να εξασφαλιστούν η ομαλή διακίνηση χρήματος, αλλά και οι μισθοδοσίες. Το σχέδιο προβλέπει τον διαχωρισμό των λογαριασμών κίνησης από τους απλούς καταθετικούς, που αφορούν -κυρίαρχα- ρωσικά κεφάλαια. «Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, δύσκολα θα πραγματοποιηθούν πληρωμές εργαζομένων ή άλλου τύπου εξοφλήσεις και το νησί θα βουλιάξει», λένε πληροφορίες. Το παραπάνω αίτημα αναμένεται να τεθεί μέσα στις επόμενες ημέρες στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης, καθώς πλέον δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια στην Κύπρο. Κύκλοι πάντως της κυβέρνησης Αναστασιάδη τονίζουν πως ο διαχωρισμός αυτός θα είναι δύσκολος, καθώς μεγάλο μέρος των 20 δισ. ευρώ σε καταθέσεις που υπάρχουν στο νησί αποτελεί transit money κι όχι μόνιμες καταθέσεις.
Πρόκειται για χρήματα που διακινούνταν μέσω της Κύπρου από και προς την Ουκρανία, τη Ρωσία ή την Κίνα και την Ινδία και τα οποία διοχετεύονταν σε επενδύσεις ή αγορές πρώτων υλών. «Οι μεγάλοι Ρώσοι επενδυτές έχουν αποσύρει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τα λεφτά τους. Τώρα έχουν μείνει μονάχα επιχειρήσεις που χρησιμοποιούσαν την Κύπρο ως εξαγωγικό κέντρο», λένε οι ίδιες πηγές.
Η αγωνία Ρώσων και Ιρανών και οι εταιρείες που φοβούνται το κραχ
Θα πρέπει να σημειώσουμε, πάντως, πως μεγάλα ποσά αυτήν την περίοδο έχουν χαθεί και από επιχειρηματίες και καταθέτες όχι μόνο από την Ελλάδα, τη Ρωσία ή την Ουκρανία, αλλά και από Ισραηλινούς, Αιγύπτιους, ακόμα και… Ιρανούς επενδυτές. Μάλιστα, καλά πληροφορημένες πηγές έφτασαν να συνδέουν offshore επιχειρήσεις του νησιού με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, καθώς η Τεχεράνη είναι δύσκολο να αγοράζει πρώτες ύλες λόγω του διεθνούς αποκλεισμού της, άρα η Κύπρος ήταν μια διέξοδος.
Δεν είναι τυχαίο πως με την παρέμβασή τους οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες το βράδυ της 25ης Μαρτίου περί τάχα «στοιχείων για διακίνηση και ξέπλυμα μαύρου ρωσικού χρήματος» έστελναν έμμεσο μήνυμα στις κυπριακές αρχές και για άλλες περιπτώσεις που έψαχναν. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό είναι το μέγεθος των ρωσικών ζημιών στο νησί. Αν και η Ρωσική Ομοσπονδιακή Ρυθμιστική Αρχή για την Οικονομία και τις Αγορές επιθυμούσε να μάθει εδώ και μερικούς μήνες από την τέως κυβέρνηση Χριστόφια τους ιδιοκτήτες των ρωσικών εταιρειών που είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο και να λάβει όλες τις σχετικές εμπιστευτικές πληροφορίες, κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατό – με αποτέλεσμα οι Ρώσοι να μη στηρίξουν το νησί.
Οπως και να έχει, άπειρες ρωσικές εταιρείες χρησιμοποιούν offshore σε διάφορους φορολογικούς παραδείσους και οι περισσότερες απ’ αυτές βρίσκονται στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων των γιγαντιαίων επιχειρήσεων Itera, Norilsk Nickel, Rostelecom, Globaltrans, Kamaz, TGK-4, Troika Dialog κ.ά. Επίσης, χρηματιστηριακές εταιρείες όπως οι Renaissance Capital, BKS, Otkrytie και πολλοί μπρόκερ συναλλάσσονται με το Ρωσικό Χρηματιστήριο μέσω Κύπρου.
Ολοι οι παραπάνω αυτήν την περίοδο έχουν εγκλωβιστεί, με αποτέλεσμα να χάνονται δισεκατομμύρια ευρώ. Μείζον πρόβλημα, όμως, αντιμετωπίζει και μια σειρά κυπριακών επιχειρήσεων που έχουν έδρα και στη χώρα μας, όμως διατηρούν καταθέσεις στο νησί. Εταιρείες όπως η Louis Cruises, Farao Hellas, CYTA, Cyfield, Cybarco, Genesis Pharma και άλλες ψάχνουν τρόπους δράσης και λειτουργίας στη χώρα μας λόγω της κυπριακής κατάρρευσης. Πηγές αναφέρουν πως περίπου 2 δισ. ευρώ θα λείψουν εξαιτίας των χρημάτων που δεσμεύτηκαν στην Κύπρο – είτε από ελληνικές είτε από κυπριακές εταιρείες.