Του Βασίλη Αναστασόπουλου
«From zero to hero», ή «ήρωας από το μηδέν» επί το ελληνικότερον. Αυτή είναι η αγαπημένη έκφραση των Αμερικανών όταν αναφέρονται σε ένα πρόσωπο που εμφανίζεται από το πουθενά στο προσκήνιο, σηκώνει όλο το χρήμα, σκοτώνει τον κακό, παίρνει το κορίτσι και μετά χάνεται στο ηλιοβασίλεμα… Αυτή η φράση θα μπορούσε να αποτελεί μια μικρή περίληψη της πολυτάραχης, έκλυτης ζωής του σημερινού κινηματογραφικού σούπερ σταρ, που ακούει στο όνομα Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ. Πριν από 16 χρόνια ήταν για το Χόλιγουντ καμένο χαρτί. Αλκοολικός, εθισμένος σε κάθε είδους ναρκωτική ουσία, μπλεγμένος με τον νόμο, ο πολλά υποσχόμενος, στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ηθοποιός έμοιαζε να οδεύει με μαθηματική ακρίβεια όχι μόνο προς το άδοξο τέλος της κινηματογραφικής του καριέρας, αλλά ακόμα και της ίδιας του της ζωής.
Κι όμως… Η μοίρα στάθηκε καλή μαζί του, αλλά κι ο ίδιος συνέβαλε σε αυτό. Παρά τις επανειλημμένα αποτυχημένες προσπάθειες απεξάρτησης, δεν το έβαλε κάτω. Συνέχισε να παλεύει με τους εσωτερικούς του δαίμονες και, τελικά, κατάφερε να απεξαρτηθεί από τις κακές συνήθειες και τις καταχρήσεις, ξεκόβοντας μια και καλή από το παρελθόν του. Η Μέκκα του κινηματογράφου, που πάντα έδειχνε μια ιδιαίτερη συμπάθεια στα μεταμελημένα της παιδιά, άνοιξε και πάλι τις αγκάλες της, για να τον υποδεχθεί και να του δώσει μια δεύτερη ευκαιρίας.
Εκείνος δεν είχε να κάνει τίποτε άλλο παρά να την πιάσει από τα μαλλιά. Οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι, με κυριότερους αυτούς στον «Σέρλοκ Χολμς» και τον «Iron Man», δεν άργησαν να έρθουν και η επιτυχία ήρθε ως φυσικό επακόλουθο. Σήμερα, ο 49χρονος Αμερικανός ηθοποιός μπορεί να κοιτάζει αφ’ υψηλού τους υπόλοιπους συναδέλφους του, καθώς φιγουράρει στην κορυφή της λίστας του περιοδικού «Forbes» με τους πιο ακριβοπληρωμένους ηθοποιούς σε όλο τον κόσμο, καταγράφοντας, στο διάστημα Ιουνίου 2013-Ιουνίου 2014, απολαβές που ανέρχονται σε 75 εκατ. δολάρια.
Μάλιστα, το ποσό αυτό είναι το ίδιο με το αντίστοιχο περυσινό, όταν ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ είχε βρεθεί και πάλι στην κορυφή της ίδιας λίστας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν και το «Iron Man 3» προβλήθηκε πέρυσι στις αίθουσες, τα έσοδα εξακολουθούν να τρέχουν, καθώς η ταινία έχει ξεπεράσει τα 1,2 δισ. δολάρια σε εισπράξεις σε όλο τον κόσμο. Πλέον, οι άνθρωποι της Marvel αδυνατούν να σκεφτούν ότι το πρότζεκτ του υπερήρωα Τόνι Σταρκ, όπως και αυτό των «Avengers», θα συνεχιστεί δίχως τον Ντάουνι Τζούνιορ πρώτο όνομα στη μαρκίζα. Αυτό και μόνο το γεγονός τού διασφαλίζει πιθανότατα την πρωτιά και για τα επόμενα χρόνια, καθιστώντας τον, ενδεχομένως, τον εμπορικότερο ηθοποιό όλων των εποχών!
Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ έκανε το ντεμπούτο του το 1970, σε ηλικία μόλις πέντε ετών, στην ταινία του πατέρα του, «Pound», και από τότε δεν σταμάτησε να δέχεται προτάσεις και να εμφανίζεται συνεχώς στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ο ρόλος του στο «Λιγότερο από Μηδέν» («Less Than Zero», 1987) ήταν αυτός που τον καθιέρωσε. Ακολούθησαν ρόλοι σε μεγαλύτερες ταινίες, όπως οι «Air America» (1990) και «Γεννημένοι Δολοφόνοι» («Natural Born Killers», 1994). Από το 1996 μέχρι το 2001, ωστόσο, η διαρκώς ανοδική πορεία του πήρε απότομη στροφή.
Ο εθισμός στα ναρκωτικά και το ποτό και οι περιπέτειές του με τον νόμο ήταν οι λόγοι που του έδειξαν την πόρτα της εξόδου από τον παράδεισο του Χόλιγουντ στέλνοντάς τον κατευθείαν στην κόλαση της αφάνειας και της ανωνυμίας. Σπουδαίοι σκηνοθέτες, όπως ο Ρόμπερτ Αλτμαν και ο Ολιβερ Στόουν, του έδιναν δουλειά, αλλά τα στούντιο τον είχαν ξεγράψει. Το κασέ του, που ήταν τότε στο 1,5 εκατ. ευρώ, μειώθηκε δραματικά, κατά 75%.
Ο σκηνοθέτης Μάικ Φίγκις, με τον οποίο ο «αξιαγάπητος τυφώνας», όπως τον αποκαλούσε, συνεργάστηκε στην ταινία του 1997 «Εραστές για μια νύχτα», τον θυμάται να πηγαίνει στο πρώτο τους ραντεβού ξυπόλυτος, υπό την επήρεια ναρκωτικών και με ένα όπλο δεμένο στη ζώνη του. Οταν τον ρώτησε γιατί το κουβαλούσε μαζί του, η απάντηση που πήρε τον σόκαρε ακόμα περισσότερο: «Α, δεν ήθελα να το αφήσω στο αυτοκίνητο», του είπε με αφοπλιστική ειλικρίνεια ο Ντάουνι. Τον ρόλο, πάντως, τον πήρε τελικά -και μάλιστα η ερμηνεία του, στον ρόλο ενός ομοφυλόφιλου καλλιτέχνη που «σβήνει» από AIDS, έτυχε αποθεωτικής υποδοχής από κοινό και κριτικούς-, όμως τα προβλήματα με τις εξαρτήσεις συνεχίζονταν, κι έτσι η επιτυχία του αυτή, δεν είχε την ανάλογη συνέχεια.
Ο φίλος του Μελ Γκίμπσον εγγυήθηκε προσωπικά γι’ αυτόν και του χάρισε έναν ρόλο στην ταινία «The Singing Detective». Η λύτρωση είχε αρχίσει και, έπειτα από μια σειρά ρόλων σε μικρές ή μεγαλύτερες παραγωγές, όπως το «Zodiac» του Ντέιβιντ Φίντσερ, ήρθε το «μπαμ».
Ηταν το 2008, όταν ο Ντάουνι πρωταγωνίστησε στην πρώτη ταινία της σειράς «Iron Man», υποδυόμενος τον εκκεντρικό πολυεκατομμυριούχο Τόνι Σταρκ, ο οποίος τα βράδια μεταμορφώνεται στον απόλυτο υπερήρωα. Γοητευτικός, φιλάρεσκος και σαρκαστικός, ο Ντάουνι έκλεψε την παράσταση και ανανέωσε το είδος των χάρτινων σούπερ ηρώων, έτσι όπως τους γνώριζε το σινεμά μέχρι τότε. Ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, δύο ταινίες, ο δεύτερος «Σέρλοκ Χολμς» και ο τρίτος «Iron Man» και, ενδιάμεσα, οι «Avengers», που εκτόξευσαν το κασέ του δημοφιλούς ηθοποιού στα ύψη.
Πέταξε το παρελθόν σε μια παραλία του Ειρηνικού
Το θετικό στην υπόθεση του Ντάουνι ήταν ότι δεν σταμάτησε να παλεύει -κυρίως με τον εαυτό του- έως ότου κατάφερε τελικά να απεξαρτηθεί. Νίκησε τα ναρκωτικά, βγήκε από τη φυλακή, καταπολέμησε τις μανιοκαταθλιπτικές του τάσεις – και όλα αυτά για μια γυναίκα. Οντας άστεγος και σχεδόν χρεοκοπημένος, έβλεπε τη μία πόρτα να κλείνει πίσω από την άλλη… Κανένας δεν ήθελε να συνεργαστεί μαζί του, καθώς όλοι θεωρούσαν ότι θα αντιμετώπιζε ξανά προβλήματα με ναρκωτικά και δεν ήθελαν να τον ασφαλίσουν. Τότε, το 2003, πήγε σε μια παραλία του Ειρηνικού και πέταξε όλα τα ναρκωτικά του στη θάλασσα.
Εκείνη τη χρονιά γνώρισε και τη γυναίκα της ζωής του, τη Σούζαν Λέβιν, η οποία δέχτηκε να τον παντρευτεί με την προϋπόθεση να σταματήσει οριστικά τη χρήση ναρκωτικών. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι η σύζυγός του, με την οποία έχουν και ένα παιδί, ήταν ο λόγος που ξεπέρασε το πρόβλημά του. Τελικά, κατάφερε να ανακάμψει. «Δεν κλείνω την πόρτα στο παρελθόν μου και δεν προσποιούμαι ότι δεν υπάρχει. Πρέπει να αναλαμβάνεις την ευθύνη για τις πράξεις σου, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα. Υπήρξα θύμα αυτών των ουσιών και βρέθηκα πολλές φορές σε απόγνωση. Αλλά τώρα το βλέπω σαν μια μικρή και γλυκιά λεπτομέρεια της ζωής μου», δηλώνει τώρα πια.