Του Παναγιώτη Μπουσμπουρέλη
Η τροφοδοσία της Ελλάδας με ηλεκτρική ενέργεια από το Ισραήλ, που ήταν από τους βασικούς τομείς που εξετάστηκαν σε βάθος κατά το ταξίδι Σαμαρά, δεν είναι καινούριο εγχείρημα. Είναι κάτι που ο κ. Σιμόν Πέρες είχε προτείνει το καλοκαίρι του 2012, όταν είχε έρθει στην Αθήνα, με τη δημιουργία υπερμονάδας στην Κύπρο μέσω υπόγειου καλωδίου. Αυτό το ενδεχόμενο έρχεται πιο κοντά μετά και τις τελευταίες επαφές της ελληνικής πλευράς με την ισραηλινή.
Συγκεκριμένα, στις συνομιλίες που είχε με τον ομόλογό του ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιάννης Μανιάτης τέθηκε το θέμα εφοδιασμού μας απευθείας από το Ισραήλ με υπόγειο καλώδιο. Πρόκειται για μια επένδυση που εκτιμάται στα 3,5 δισ. και θα συνδέσει τις μονάδες του Ισραήλ με την Κύπρο και στη συνέχεια με την Κρήτη. Στον σχεδιασμό περιλαμβάνεται η δημιουργία δύο μονάδων στο Ισραήλ (1.000 ΜW εκάστη) που θα αξιοποιούν το χαμηλό κόστος φυσικού αερίου. Εναλλακτικά, μπορεί να είναι τέσσερις μονάδες 500 MW.
Τα σενάρια για την ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται και θα μεταφέρεται μέσω υπόγειου καλωδίου είναι δύο. Το πρώτο έχει να κάνει με μια διαδρομή που από την Κρήτη θα περνά από τη Δυτική Ελλάδα στην Ιταλία και το δεύτερο από την Κρήτη στην Κεντρική Ελλάδα και στη συνέχεια στην Ιταλία. Το όλο project είναι αντικείμενο επεξεργασίας της θυγατρικής της ΔΕΗ, Quantum, της κρατικής εταιρείας παραγωγής ενέργειας του Ισραήλ, της αντίστοιχης κυπριακής και ιδιωτικής κυπριακής εταιρείας μελετών. Επίσης στον σχεδιασμό περιλαμβάνεται και ο ΑΔΜΗΕ.
Το επιχειρηματικό αυτό σχέδιο προετοιμάζεται παράλληλα με τον αγωγό φυσικού αερίου ύψους 4,7 δισ. ευρώ, με τον οποίο επισφραγίστηκε η βούληση των Ισραηλινών να χρησιμοποιήσουν την ελληνική δίοδο αντί της τουρκικής.
Το ενδιαφέρον όμως της ισραηλινής πλευράς έχει να κάνει και με τη λήψη άδειας για τη διεξαγωγή ερευνών πέραν του Θερμαϊκού και στο Ιόνιο, καθώς και στη Νότια Κρήτη. Ο λόγος για τη Ratio Oil Exploration, η οποία ήδη έχει λάβει άδεια για την έρευνα στον Θερμαϊκό και στον κόλπο του Ορφανού από κοινού με την Energan Oil & Gas. H ελληνική πλευρά, επενδύοντας στην ανάπτυξη των σχέσεων με τους Ισραηλινούς, τους κάλεσε να υποβάλουν αίτηση για έρευνες και σε αυτούς τους τομείς.
Oσον αφορά στον Θερμαϊκό και τον κόλπο του Ορφανού, μένει να προσδιοριστούν επακριβώς οι περιοχές σε σχέση με την απόσταση των 6 μιλίων από τις ακτές. Οι προοπτικές για τη δεύτερη περιοχή μιλούν δυνητικά για κοιτάσματα δυναμικότητας 200 εκατομμυρίων βαρελιών πετρέλαιο την ημέρα. Oι διαγωνισμοί για Ιόνιο και Κρήτη θα προκηρυχθούν έως το τέλος της επόμενης χρονιάς και θεωρητικά θα απαιτηθούν 8-10 χρόνια για την εξόρυξη των πρώτων ποσοτήτων πετρελαίου. Στη Δυτική Ελλάδα, εξάλλου, έχει πραγματοποιήσει έρευνες η νορβηγική PGS.