Του Κωστή Πλάντζου
 
Να αποδείξουν πως … «λεφτά υπήρχαν και ήταν δηλωμένα» προσπαθούν τις τελευταίες μέρες οι 54.000 φορολογούμενοι της «λίστας Θεοχάρη». Το υπουργείο Οικονομικών όμως μεταθέτει στους ίδιους τους φορολογούμενους το βάρος της απόδειξης για κάθε πιθανή ή απίθανη αιτία που επικαλούνται, προκειμένου να δικαιολογήσουν τα τεράστια ποσά (από 100.000 ευρώ και άνω) που έστελναν τα τελευταία χρόνια σε τράπεζες του εξωτερικού.

Μετά και τις ατομικές προσκλήσεις που έλαβαν, γίνεται εμφανές ότι τουλάχιστον 20.000 από τους ελεγχόμενους δυσκολεύονται να δικαιολογήσουν την προέλευση των χρημάτων που έβγαζαν στο εξωτερικό, με βάση τα δυσανάλογα χαμηλά εισοδήματα που δήλωναν στην εφορία. Το υπουργείο Οικονομικών έχει εστιάσει σε αυτούς, αφού πρώτα υπολόγισε από μόνο του και ένα 20% επιπλέον σαν πιθανά δικαιολογούμενο εισόδημα, πέραν αυτών που οι ίδιοι δήλωναν στην εφορία κάθε χρόνο.

Καθώς τώρα όμως απειλούνται ουσιαστικά με … «κατάσχεση» των ποσών που έμεναν «κρυφά» από την εφορία (με βάση τις αυστηρές διατάξεις για το αδήλωτο «μαύρο χρήμα»), σπεύδουν μαζικά να προβάλουν διάφορα επιχειρήματα και περιστατικά, προκειμένου να καλύψουν όσο μεγαλύτερο μέρος από τα λεφτά των εμβασμάτων που έστελναν στο εξωτερικό, χωρίς να προκύπτει από τα δηλωθέντα εισοδήματά τους. Με τους ισχυρισμούς που προβάλουν όμως, όσοι εντοπίστηκαν για εξαγωγή μεγάλων κεφαλαίων στο εξωτερικό, περιπλέκεται ακόμα περισσότερο η έρευνα της εφορίας.

Τι επικαλούνται ως τώρα όλοι αυτοί -αλλά πρέπει οι ίδιοι να αποδείξουν και με έγγραφες αποδείξεις μιας δωδεκαετίας πίσω;
Για παράδειγμα:

– ότι «ξέχασαν» να δηλώσουν κάποια εισοδήματα που είχαν τα προηγούμενα χρόνια: προσφέρονται έτσι να καταθέσουν τώρα εκπρόθεσμες συμπληρωματικές ή αρχικές δηλώσεις που είχαν παραλείψει, πληρώνοντας πρόσθετο φόρο και πρόστιμο με βάση το καθεστώς φορολόγησης της αντίστοιχης χρονιάς.

– διατροφή από τον πρώην σύζυγο:  η αποζημίωση συζύγου σε πρώην σύζυγο μπορεί να δικαιολογήσει έμβασμα, εφόσον αποδεικνύεται από πραγματικά περιστατικά. Το ίδιο ισχύει και για ποσά διατροφής τέκνων.

– αποζημιώσεις ασφαλιστικών ταμείων

– καταθέσεις τις οποίες έκανε «κρυφά» ο ένας σύζυγος από τον άλλον

– καταθέσεις θανόντων συζύγων, συγγενών κλπ: σε περίπτωση που ο φορολογούμενος επικαλείται «μετά θάνατον» ότι χρηματικό ποσό ήταν κατατεθειμένο σε κοινό λογαριασμό, με συνδικαιούχο ο οποίος έχει ήδη -κατά το χρόνο κατάθεσης του εμβάσματος – αποβιώσει, απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης τραπέζης για το ποσό που υπήρχε στον κοινό λογαριασμό κατά την ημερομηνία θανάτου του συνδικαιούχου και το είδος της κατάθεσης.
 
– ότι ήταν κάτοικοι εξωτερικού: πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι κάτοικοι εξωτερικού, χωρίς να έχουν κάνει πρώτα τις απαραίτητες ενέργειες αλλαγής φορολογικής κατοικίας. Εφόσον εισήγαγαν στην Ελλάδα ποσό ή ποσά τα οποία, κατά την τριετία 2009-2011, εμβάστηκαν στο εξωτερικό, καλούνται να υποβάλουν συμπληρωματικές δηλώσεις εισαγωγής κεφαλαίου από το εξωτερικό, εφόσον επιθυμούν να το χρησιμοποιήσουν και για κάλυψη τεκμηρίων.

– ότι έφεραν λεφτά με νόμους για επαναπατριζόμενα κεφάλαια και δεν πρέπει να ελεγχθούν περαιτέρω: πρέπει να αποδείξουν ότι πλήρωσαν για τα κεφάλαια που επαναπατρίστηκαν τον φόρο 3% – 5% ή, αν τα κεφάλαια παρέμειναν στην αλλοδαπή, τον φόρο 8% που προβλέπουν οι σχετικοί νόμοι.

-ότι είχαν τα λεφτά αυτά στο εξωτερικό και πριν το 1999: γίνονται δεκτά χρηματικά ποσά που υπήρχαν σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στο τέλος του έτους 1999, εφόσον αποδεικνύεται από βεβαιώσεις τραπέζης και εφόσον έχουν υποβληθεί οι σχετικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.

-ότι απέκτησαν χρηματικά ποσά από λίστες γάμου: πρέπει να αποδείξουν τι λεφτά είχε ο λογαριασμός τους πριν το γάμο, τι ποσά μπήκαν δύο μήνες πριν και έναν μετά το γάμο ως δώρο, αλλά και να πληρώσουν και φόρο δωρεάς έως 20% εάν δεν το πλήρωσαν τότε (που είναι σχεδόν σίγουρο άλλωστε).

– ότι είχαν ομόλογα και μετοχές: ακόμα και αν με ειδικούς νόμους εξαιρούνται από την υποχρέωση «πόθεν έσχες» για τους τίτλους που επικαλούνται, θα πρέπει να αποδείξουν ότι είχαν όντως κατά το παρελθόν την οικονομική δυνατότητα για την απόκτησή τους. Ουσιαστικά δηλαδή ανακύπτει θέμα «πόθεν έσχες» για την αγορά των τίτλων, ακόμα και εάν θεωρητικά απαλλάσσονταν από τον έλεγχο.

– ότι πήραν δάνειο από ιδιώτες: πρέπει να αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία που φέρουν βέβαιη χρονολογία (π.χ. κίνηση λογαριασμών, συμβόλαιο κλπ που θα φέρει βεβαία χρονολογία πριν την ημερομηνία του εμβάσματος). Ελέγχεται όμως τότε ο δανειοδότης, εάν δήλωσε στην δική του δήλωση φορολογίας εισοδήματος το ποσό του δανείου που πρόσφερε και εάν είχε τη δυνατότητα να το καλύψει με τα εισοδήματά του. Για την αναγνώριση των ποσών αυτών που προέρχονται από δάνεια, εξετάζεται πρώτα αν το δάνειο είναι πραγματικό. Εφόσον διαπιστώνεται ότι είναι εικονικό και εμφανίζεται για την καταστρατήγηση των διατάξεων περί τεκμηρίων, δεν λαμβάνεται υπόψη.

– πληρωμές εμπορικών εμβασμάτων στο εξωτερικό από τον ατομικό λογαριασμό επιχειρηματία (εισαγωγέα κλπ): ο φορολογούμενος θα επισυνάψει αναλυτική με τα ποσά των εμβασμάτων και τα αντίστοιχα τιμολόγια που αυτά αφορούν.

– κεφάλαια που προέρχονται από μερίσματα πλοίων (του ν. 27/1975).

– μισθοδοσία υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: για την δικαιολόγηση των εμβασμάτων στο εξωτερικό, θα πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε νόμιμη μορφή η προηγούμενη εισαγωγή των κεφαλαίων στην Ελλάδα.

– εμβάσματα για παιδιά που σπουδάζουν ή κατοικούν στο εξωτερικό: ουσιαστικά ζητείται να πληρωθεί φόρος δωρεάς για το παιδί. Αν το ποσό που εμβάστηκε υπερβαίνει τις αναγκαίες δαπάνες για τις σπουδές του τέκνου, η κάλυψη του εμβάσματος για το επιπλέον ποσό θα βαρύνει το τέκνο και, εφόσον το τέκνο δεν είχε την οικονομική δυνατότητα συνεισφοράς στον κοινό λογαριασμό, λόγω απουσίας εισοδημάτων ή άλλων εσόδων, προκύπτει θέμα άτυπης δωρεάς σε αυτό και ενδέχεται να πληρωθεί επιπλέον φόρος. Ωστόσο, η μεταφορά χρηματικού ποσού από και προς κοινό λογαριασμό μεταξύ των αυτών προσώπων και η επιστροφή του ίδιου χρηματικού ποσού στον αρχικό λογαριασμό, χωρίς ενδιάμεσα να έχει γίνει χρήση (του) ποσού αυτού από κάποιον από τους συνδικαιούχους, δεν μπορεί να θεμελιώσει την ύπαρξη άτυπης δωρεάς.

– κάλυψη του εμβάσματος με χρηματικά ποσά από εκπρόθεσμες δωρεές, γονικές παροχές: ο δωρητής θα κάνει συμπληρωματική δήλωση του έτους που έγινε τη δωρεά και θα ελεγχθεί εάν είχε τη δυνατότητα να την καλύψει, για να διαπιστωθεί πρώτα εάν η δωρεά είναι πραγματική.

– κληρονομιές κλπ: για τη δικαιολόγηση των εμβασμάτων λαμβάνονται υπόψη εισοδήματα ή ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα (π.χ. δωρεές, κληρονομιές, γονικές παροχές κλπ) εφόσον έχουν φορολογηθεί ή νομίμως απαλλαχτεί και με έγγραφα που αποδεικνύουν τι ισχύει.