Της Μαριάννας Τζάννε
Το μεγαλύτερο έργο που έχει προσφερθεί ποτέ στο ελληνικό δημόσιο από ιδιώτη θα αποτελέσει η δωρεά του Κέντρου Πολιτισμού στο Φάληρο από το Ίδρυμα Σταύρου Νιάρχου, προσφέροντας ήδη δουλειά σε 700 ελληνικές οικογένειες με στόχο στην αιχμή της κατασκευής που θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2015 να φτάσει τους 1.500. Το έργο μαμούθ ύψους 566 εκ. ευρώ χρηματοδοτείται εξολοκλήρου από ιδιωτικούς πόρους και μέσα στην δαπάνη προβλέπεται και η συντήρησή του για 3 έως 5 χρόνια μετά την παράδοσή του στο ελληνικό Δημόσιο.
Αυτό που αντικρίζει όποιος επισκέπτεται το εργοτάξιο στο Κέντρο Πολιτισμού (ΚΠΙΣΝ) στο χώρο του πρώην Ιπποδρόμου δεν είναι οφθαλμαπάτη. Ακόμη και με ψιλόβροχο, δεκάδες μηχανικοί και τεχνίτες της Τέρνα και της Ιταλικής Impregilo δουλεύουν σε εντατικούς ρυθμούς με στόχο την αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων. Η εικόνα που σε άλλες εποχές ίσως και να περνούσε απαρατήρητη, σήμερα που ο κλάδος των κατασκευών έχει καταρρεύσει και ελάχιστα έργα προχωρούν είναι παράδειγμα προς μίμηση, ένα είδος case study για το πώς θα έπρεπε να υλοποιούνται οι μεγάλες υποδομές στην Ελλάδα.
Πριν από λίγες μέρες η κατασκευαστική εταιρεία, εκπλήρωσε την πρώτη αποκλειστική προθεσμία που ήταν η ολοκλήρωση των χωματουργικών του τεχνικού λόφου που θα είναι η βάση του πάρκου των 170 στρεμμάτων και η θεμελίωση όλων των κτιρίων. Το πρωτοποριακό έργο που φέρει την σφραγίδα του διάσημου αρχιτέκτονα Ρέτζο Πιάνο, δίνοντας δουλειά σε μια στρατιά συμβούλων που δουλεύουν για λογαριασμό του Ιδρύματος αλλά και των μεγαλύτερων μελετητών γραφείων του κόσμου, θα αποτελέσει την πιο σημαντική αισθητική παρέμβαση που έχει γίνει ποτέ για το παράκτιο μέτωπο.
Το ΚΠΙΣΝ θα αποτελείται από Πάρκο έκτασης 170.000 τ.μ., την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, την Εθνική Λυρική Σκηνή, ένα κτίριο στάθμευσης αυτοκινήτων χωρητικότητας 1.000 θέσεων καθώς και βοηθητικά κτίρια όπως το κτίριο του υδάτινου καναλιού, τα κτίρια του πάρκου και της συντήρησής και μουσείο στο οποίο θα εκτεθούν αρχαιολογικά ευρήματα του έργου.
Στον περιβάλλοντα χώρο του πάρκου θα κατασκευασθεί τεχνητός λόφος, υδάτινο κανάλι και παραλιακή οδός (Εσπλανάδα). Επιπλέον θα φυτευτούν περίπου 1.500 δέντρα και περισσότεροι από 350.000 θάμνοι. Σύμφωνα με τον κ. Μιχάλη Παπαφιλίππου, επικεφαλής μηχανικό του εργοταξίου, η εταιρεία έχει ήδη αγοράσει διάφορα είδη δέντρων (πλατάνια, ελιές, κωνοφόρα) ηλικίας από 10 έως 80 ετών προκειμένου όταν φυτευτούν να καλυφθεί με μια πράσινη συστάδα το πάρκο χωρίς να χρειαστεί να περάσουν χρόνια για να διαμορφωθεί ο χώρος πρασίνου. Τα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα ενώνονται μεταξύ τους δημιουργώντας ανάμεσά τους μεγάλο υπαίθριο χώρο – την αγορά, στην οποία θα διεξάγονται όταν ολοκληρωθεί το έργο, σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Δύο είναι τα εμβληματικά σημεία του έργου τα οποία οραματίστηκε ο Ρέτζο Πιάνο. Στην οροφή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα τοποθετηθεί ενεργειακό στέγαστρο επιφάνειας 10.000 τ.μ. το οποίο θα δεσπόζει 14 μέτρα πάνω από την κορυφή του λόφου. Το δεύτερο στοιχείο που συνθέτει μια ευρωπαϊκή πρωτοτυπία αποτελεί ο στόχος για την κατάκτηση της πλατινένιας ή χρυσής πιστοποίηση LEED (Leadership in Energy and Environmental Design). Πρόκειται για μία εφαρμογή που προάγει την εξοικονόμηση ενέργειας και υδάτινων πόρων, τη μείωση των εκπομπών CO2, τη βελτίωση της ποιότητος του εσωτερικού περιβάλλοντος, τον εξορθολογισμό της χρήσης των πρώτων υλών και την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος.
Το υπερσύγχρονο κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης θα συνδυάζει την παράδοση με την τεχνολογική καινοτομία, και τη συντήρηση χειρογράφων με την πληροφορία και την επικοινωνία. Μέσω της εγκατάστασης προηγμένων συστημάτων κλιματικού ελέγχου και μέσων συντήρησης και ψηφιοποίησης, το κτίριο θα διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα της συλλογής σπάνιων χειρογράφων της βιβλιοθήκης σε μελλοντικές γενεές μελετητών.
Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου είναι 38 μήνες. Οι επόμενες τμηματικές προθεσμίες είναι η αποπεράτωση φέροντος οργανισμού και σκυροδέματος (2η τμηματική προθεσμία – 30 Ιουλίου 2014), η αποπεράτωση των στεγάστρων ( 3η τμηματική προθεσμία – 31 Ιανουαρίου 2015) και τέλος το πέρας εργασιών (4η τμηματική προθεσμία – 30 Νοεμβρίου 2015 ). Σήμερα το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των έργων που έχει αναλάβει η ΤΕΡΝΑ στην Ελλάδα και το εξωτερικό ανέρχεται σε 3,1 δισ. ευρώ.