Της Μαριάννας Τζάννε
Tην πρώτη επίσημη ηλεκτρονική καταγραφή της ακίνητης περιουσίας και του δομημένου χώρου της χώρας, η οποία θα είναι πλήρως διασυνδεδεμένη με την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών και το Κτηματολόγιο θεσμοθετεί το υπουργείο Περιβάλλοντας θέτοντας σε εφαρμογή την “Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτηρίου”. Στην πραγματικότητα παίρνει σάρκα και οστά το ηλεκτρονικό φακέλωμα των ακινήτων που θα εξυπηρετήσει πολεοδομικούς και φορολογικούς σκοπούς καθώς θα υποχρεώνει όλους τους πολίτες στην επίσημη καταγραφή όλων των στοιχείων των ακινήτων τους και κάθε μεταβολής τους που θα είναι φυλαγμένα σε μια ηλεκτρονική βάση στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ.
Η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου, θα εφαρμοστεί άμεσα και θα αποτελέσει βασικό εργαλείο στην καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης, προάγοντας συγχρόνως την ασφάλεια των συναλλαγών. Όσα κτίρια ή ιδιοκτησίες ενταχθούν στο νέο νόμο για τα αυθαίρετα (ή έχουν ενταχθεί στους προηγούμενους 4014/2011 και 3843/2010) υποχρεούνται να ολοκληρώσουν την ταυτότητα του κτιρίου μέσα σε πέντε χρόνια. Όλα τα στοιχεία που υποβάλλονται στο πληροφοριακό σύστημα των αυθαιρέτων, τροφοδοτούν αυτομάτως το πληροφοριακό σύστημα της ταυτότητας του κτιρίου και δεν χρειάζεται επανυποβολή. Η ηλεκτρονική ταυτότητα θα αποτελέσει βασικό, συστατικό στοιχείο της αγοράς ακινήτων. Με την λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος, η βεβαίωση μηχανικού και το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης αντικαθίστανται από το Πιστοποιητικό Πληρότητας Κτιρίου ή Ιδιοκτησίας, καθώς θα αποτελούν μέρος του.
Μετά την πλήρη εφαρμογή του νέου θεσμού και την ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των σχετικών βάσεων δεδομένων του Δημοσίου, το ΥΠΕΚΑ υποστηρίζει ότι «θα αποδειχθεί αδύνατη η αυθαίρετη δόμηση και χρήση οποιουδήποτε ακινήτου δεν έχει καταγραφεί».
Η πρώτη καταγραφή ακινήτων θα έχει ολοκληρωθεί σε 10 χρόνια, τόσο για τα δημόσια όσο και για τα ιδιωτικά κτίρια. Θα συμπληρώνεται όμως είτε σε περίπτωση μεταβίβασης είτε σε περίπτωση έκδοσης έγκρισης δόμησης ή εργασιών μικρής κλίμακας για οποιοδήποτε ακίνητο. Μετά την αρχική συμπλήρωση, η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου πρέπει να συμπληρώνεται, μετά από έλεγχο, περιοδικά ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου. Η υποχρέωση συμπλήρωσης της Ταυτότητας του Κτιρίου σε κάθε μεταβίβαση, ο περιοδικός έλεγχος και η ενημέρωση αυτής αποτελεί τον μόνιμο και διαρκή τρόπο παρακολούθησης των κατασκευών.
Η ταυτότητα κτηρίου θα περιλαμβάνει στοιχεία όπως η οικοδομική άδεια του κτηρίου, τα εγκεκριμένα σχέδια της άδειας, το ενεργειακό πιστοποιητικό, σχέδια κατόψεων, έντυπα ελέγχου αρχιτεκτονική μελέτης και στατικής μελέτης, μελέτες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, βίντεο, στο οποίο απεικονίζονται οι χώροι και οι εγκαταστάσεις του κτηρίου, πιστοποιητικό πληρότητας της ταυτότητας κτηρίου.
Το Προεδρικό Διάταγμα της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου είναι η βάση της ηλεκτρονικής έκδοσης αδειών. Θεωρείται ότι θα ελαχιστοποιήσει τις επαφές του πολίτη με τις δημόσιες αρχές, θα απλοποιήσει τις διαδικασίες, θα καταπολεμήσει τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά. Επιπλέον εκτιμάται ότι θα μειώσει το κόστος για το δημόσιο, απελευθερώνοντας τους αρμόδιους υπαλλήλους, κατευθύνοντάς τους στις εργασίες ελέγχου και ότι θα διευκολύνει το χωροταξικό σχεδιασμό, μέσω της κατηγοριοποίησης και στατιστικής επεξεργασίας των δεδομένων των ακινήτων.
Στις πολυκατοικίες μπορούν όλοι οι ιδιοκτήτες μαζί να φτιάξουν την ταυτότητα του κτιρίου και όχι μόνο ανά ιδιοκτησία. Αν δεν συμφωνεί η πλειοψηφία της πολυκατοικίας, τότε μπορεί ο κάθε ιδιοκτήτης να προχωρήσει μόνος του της διαδικασία της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου για την αυτοτελή ιδιοκτησία του.
Εφόσον η άδεια δόμησης σε ένα κτίριο έχει εκδοθεί μετά την 1 Μαρτίου του 2012 και αποδειχθεί ότι κατά την συμπλήρωση της ταυτότητας κτιρίου ή κατά τους περιοδικούς ελέγχους οι οικοδομικές εργασίες δεν εκτελέστηκαν σύμφωνα με την άδεια δόμησης και συμπληρώθηκαν ψευδώς στοιχεία ταυτότητας κτιρίου από τον επιβλέποντα ή τον αρμόδιο μηχανικό επιβάλλονται κυρώσεις. Από 2.000 – 20.000 ευρώ πρόστιμο, αναστολή άδειας άσκησης επαγγέλματος για διάστημα από 2 έως 24 μήνες ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Οι παραπάνω ποινές καταγράφονται σε ειδικό μητρώο και κοινοποιούνται στις αρμόδιες υπηρεσίες για την έκδοση αδειών δόμησης, στις αρμόδιες υπηρεσίες για την έκδοση πιστοποιητικών και αποσπασμάτων ταυτότητας κτιρίου και στο ΤΕΕ.